Dekabrın iki tarixi «sürprizi»
Milyonlarla insanın azadlığını əlindən alan SSRİ dekabr ayında yaradıldı, 69 il sonra həmin ayda dağıldı
Nəsiman YAQUBLU
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
“NATO həmişəkindən daha güclüdür”
“Ukrayna müharibəsi təhlükəsizliyin regional deyil, qlobal olduğunu göstərdi”
-
Ukraynada çağırış yaşı aşağı salındı
Zelenski uzun müddətdir yubatdığı qanunu imzaladı
-
“Kerç partlayacaq”
Ukrayna müharibədə bütün balanslar dəyişməyə qərarlıdır
-
“Rusiya gələcəyini Pekinə girov qoyub”
Yens Stoltenberq: “Ukraynanın yeganə dəstəkçisi ABŞ deyil”
-
ABŞ terrordan qabaq işarə vermişdi
Putin qeyri-qanuni miqrasiyaya qarşı təhlükəsizlik tədbirlərinin artırılmasını əmr edib
-
Dezinformasiya yayanlara sanksiya
Fransa XİN Rusiya şirkətlərini hədələdi
-
Rusiya ordusunda kritik dəyişiklik
Hərbi Dəniz Qüvvələrinə və Qara Dəniz Donanmasına iki təyinat
-
Tanekoya PUA zərbələri
Ukrayna Rusiyanın əsas neft emalı zavodunu vurdu
-
Rusiyaya PUA hücumu
“Shaded-136”lar istehsal olunan zavodda partlayış baş verib
-
150 minlik ordu
Rusiyada növbəti səfərbərlik üçün yaş həddi artırıldı
-
“Qətliam olacaq”
“85 il əvvəl 200 min rus əsgərini öldürmüşdük”
-
“Havana sindromu” – sirr pərdəsi aralanır
Dünyanın səbirsizliklə gözlədiyi hesabat dərc olundu
-
Ukraynaya 1,5 tonluq bomba atıldı
SSRİ zamanı istehsal Termobarik raket döyüşdə ilk dəfə istifadə olunur
-
Putinin “inanclı atəşkəsi”
Aysberqin görünməyən tərəfi
-
Bir milad yazışması
Ukrayna xalqı ən müqəddəs bayramını ruslarla bir gündə qeyd etmək istəmir
-
Azərbaycanlı “Qurd”
VIP mühafizəçidən “Dəniz piyadası”na qədər
İnsanların nahaq axıdılan qanları bahasına yaranan bir dövlət – imperiya yoxdur artıq. XX əsrin iki zərərli ideologiyasından birinin – bolşevizmin (kommunizmin, digəri, təbii ki, faşizmdir) əsaslarına söykənən Sovetlər Birliyi artıq tarixə qovuşdu.
1922-ci ilin dekabrın 30-da yaranan bu dövlətin ərazisi 22 milyon kv.km, əhalisinin sayı 300 milyona yaxın idi. Oraq və çəkicli qırmızı bayraq bu dövlətin rəsmi bayrağı sayılırdı.
Ümumi statistikaya görə, bolşeviklərin Rusiyada hakimiyyətə gəlişindən – 1917-ci ildən Stalinin ölümünə qədərki dövrədək (1953-cü il, mart) 62 milyon insan bu ideologiyanın qurbanı olub.
SSRİ könüllülük təməlinəmi dayanırdı?
Əslində işğalçı mahiyyət daşıyan, xalqların azadlığını əlindən alan SSRİ imperiya quruluşuna malik idi. Sadə adamlar bütün göstərişləri yuxarıdan – Moskvadan verilən bu imperiyanın qurbanlarına çevrilirdi. Bu nəhəng imperiya ruslaşma siyasətini daha incə yollarla gerçəkləşdirən, qırmızı qiyafəli, yeni görünüşlü çar Rusiyasına bənzəyirdi. M.Ə. Rəsulzadə nahaqdan yazmırdı ki: «Nikolay Rusiyası ilə Lenin Rusiyası arasında heç bir fərq yoxdur. O zamankı zəncirlərin rəngi ağ, indiki zəncirlərin rəngi isə qırmızıdır».
Əvvəl altı, sonra on beş «qardaş»
1922-ci ilin dekabrında SSRİ yaradılarkən tərkibində 6 respublika vardı: Rusiya, Ukrayna, Belorusiya və Zaqafqaziya Federasiyası (Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan). İmperiya dağılanda –1990-cı ilin dekabrında 15 respublikalı bir dövlət tarix səhnəsindən silindi. 6 və 15 rəqəmlərinin müqayisəsi keçmiş Sovetlər Birliyinin – Sovet İttifaqının işğalçı mahiyyətini üzə çıxarır.
Bolşeviklərin işğal etdiyi 3-cü ölkə Azərbaycan olub
1920-ci ildə rus bolşevik ordusu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini devirib, süngü və qətliamlar hesabına burada hökmranlıqlarını qurdu. Statistikaya diqqət edək: yalnız 1920-ci il aprelin 27-dən (işğal günündən) 1921-ci ilin avqustunadək Azərbaycanda 47 min adam qətlə yetirilib. Azərbaycandan sonra Ermənistan və Gürcüstan işğal edildi.
1940-cı ildə 11 «qardaş»ın sırasına daha dördü qatıldı – Estoniya, Latviya, Litva, Moldova.
«Bolşevik» niyə «kommunist»ə çevrildi?
1952-ci ilin oktyabrında Kommunist Partiyasının qurultayında Stalin çıxış etdi və partiyanın adından «bolşevik» sözünün çıxarılıb belə adlanmasını təklif etdi: Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası (o zamanadək Ümumittifaq Kommunist Bolşeviklər Partiyası adlanırdı). Stalin belə izah edirdi ki, artıq kommunizm ideologiyası bir ölkənin çərçivəsindən çıxıb bütün dünyaya yayılıb. Əslində o, İkinci Dünya müharibəsindən sonra Şərqi Avropa ölkələrində (Polşa, Macarıstan, Bolqarıstan və s.) sosialist rejimlərinin qurulmasını əsas götürürdü. Bir qədər sonra bu ölkələrdə baş verən xalq üsyanları Sovetlər Birliyinin imperiya siyasətinə «sədaqət» dərəcəsini göstərirdi.
«İttifaq dağılan deyil»?
1944-cü ildə bəstəkarı Aleksandrov olan SSRİ-nin himni bu sözlərlə başlayırdı:
İttifaq dağılmazdır, respublikalar azaddır!
1991-ci il dekabrın 26-da SSRİ-nin himnindəki sözlər tarixə qovuşdu. Sanki möhtəşəm və əbədi görünən qırmızı imperiya da. «Niyə dağıldı?» sualının tam və dolğun cavabını bu keçmiş imperiyanın sakinləri verə bilər.
Beləcə, sual verirəm: Səncə, əziz oxucu, SSRİ nədən çökdü?