İran - İsrail savaşı

İllər uzunu tüstülənən münaqişə getdikcə alovlanır

İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun "Qüds" gücünə aid hərbi obyektlərin bombalanması nəticəsində 12 İran hərbçisi ölüb. Suriya ordusu 6 nəfər itirib. Müqavimət göstərməyə çalışan Suriya ordusuna məxsus, SSRİ-Rusiya istehsalı olan 8 ədəd hava hücumundan müdafiə batareyası (S-75, S-125, "Buk", "Pantsir", "Osa" və s.) sıradan çıxarılıb. Çinin Suriyaya verdiyi radarın da vurulduğu bildirilir. İsrailin iddiasına görə, əməliyyata səbəb Suriyadakı İran qüvvələrinin Qolan təpələri istiqamətinə "yer-yer" tipli raket buraxması olub.

İsrail və İran arasında birbaşa qarşıdurma və toqquşmalar Suriyadakı müharibə nəticəsində yaranan və həlli ən çətin olan problemdir. İran Suriya savaşına ən çox yatırım qoyan, bu məqsədlə milyardlarla dollar xərcləyən, Pakistan, Əfqanıstan, İraq kimi ölkələrdən topladığı şiə könüllülərindən döyüş qabiliyyətli batalyonlar formalaşdırıb onları Əsəd rejiminin müdafiəsinə yönəldən, bununla da kifayətlənməyib "Hizbullah" kimi böyük, güclü və intizamlı hərbi qruplaşmanı da Suriyadakı hərbi əməliyyatlar teatrına cəlb edən ölkədir. İran olmasa, Əsəd ayaqda qala bilməzdi, təkcə Rusiyanın aviasiya dəstəyi yetərli olmayacaqdı.

İran Suriyaya daxil olaraq orada möhkəmlənmək, mühüm geostrateji üstünlüklər əldə edib:

- Əvvəla, özünün baş düşməni İsrailin sərhədlərinə çıxıb;

- Livana quru yolu əldə edərək "Hizbullah"ın təchizatının, logistika imkanlarının artmasına nail olub;

- Aralıq dənizi kimi strateji əhəmiyyəti yüksək olan hövzəyə çıxış qazanıb.

Yəni vilayəti-fəqihin geosiyasi mühəndislik planları son illər böyük ölçüdə gerçəkləşib. İndi bu qədər xərcdən, zəhmətdən, verilən itkilərdən və qazanılan uğurlardan sonra İrana deyirlər ki, Suriyanı tərk etməlisən. Putin İsrail ilə İranın arasında qalıb və hər ikisi ilə münasibətlərini pozmaq istəmir. İsrail Rusiyadan tələb edir ki, İranı Suriyadan çıxarsın, lakin Moskvanın Tehran üzərində bu dərəcədə təsiri yoxdur. Necə ki, Moskva Əsədlə anlaşaraq Suriyaya daxil olub, İran da onun kimi. Putin Netanyahuya söz vermişdi ki, İran qüvvələrinin İsrail sərhədindən 80-100 km geriyə çəkilməsinə nail olmağa çalışacaq. Lakin bu, hələ ki mümkün olmayıb. Ona gorə də, İsrail bombardmanları davam etdirir. Deyirlər hələ ki Suriyanın əlindəki S-300 işə salınmayıb, ona gorə İsrail rahat hərəkət edir. Amma İranın əlində nəinki S-300, termonüvə silahı da olsa, İsrail İranın Suriyadakı hərbi mövcudluğuna dözüm göstərə bilməz, çünki bu, İsrail üçün var olma məsələsidir. Ona gorə də bu gərginlik hələ davam edəcək.

Bu arada, Avropanın da İrana basqıları artır. Merkel hökuməti İranın "Mahar Air" aviaşirkətinin Almaniyaya uçuşlarını qadağan edib. Səbəb kimi bu şirkətin "Sepah"ın Avropadakı casusluq və terrorizm əməliyyatlarında iştirakı göstərilib. Belə ki, ötən aylarda İran kəşfiyyatının Avropada "Xalqın mücahidləri" təşkilatının aparıcı simalarına qarşı sui-qəsd planlaşdırdığı üzə çıxarılıb və bir neçə nəfər yaxalanıb.