Kredit razılaşmasına əsasən, Ermənistanın Müdafiə Nazirliyi və Rusiyanın «Rosoboroneksport» ASC arasında müqavilələr bağlanacaq, silahların və hərbi texnikanın çatdırılmasının müddətləri uyğunlaşdırılacaq. Müqaviləyə əsasən, həmin vəsaitə İrəvan «Smerç» reaktiv sistemləri, «İqla - S» zenit raket kompleksləri, «Avtobaza - M» radiotexniki kəşviyyat kompleksləri, TOC – 1A «Solnsepyok» ağır odsaçan sistemləri və digər sursatlar alacaq.
O da məlumdur ki, 2015-ci ilin fevralında da Rusiya ilə Ermənistan arasında silahların alınmasına dair 200 milyon dollarlıq kredit razılaşması imzalanıb. Həmin razılaşma əsasında isə Ermənistana reaktiv yaylım atəşli «Smerç», «İqla C» və bəzi digər sistemlərin verilməsi davam edir. Ermənistanın müdafiə naziri Vigen Sərkisyan ötən həftə bildirdi ki, 200 milyon dollarlıq kredit anlaşması üzrə silahların alınması ilin sonunadək başa çatacaq.
Beləcə, satellit Ermənistan Rusiyadan əvvəlki kredit həcmində hərbi sistemləri alıb qurtarmamış Moskva ona daha 100 milyon dollarlıq silah krediti ayırmaq qərarına gəlib. Qeyd eləmək zərurəti var ki, Rusiya forpost Ermənistana silah və döyüş sistemlərini öz daxili bazar qiymətinə, yəni ucuz verir.
***
Göründüyü kimi, Rusiya Ermənistanı ən müasir silahlarla təchiz eləməklə Azərbaycan ərazilərini on illərdir işğalda saxlayan təcavüzkar dövlətin hərbi cəhətdən daha da güclənrməsinə, onun ayaqda qalmasına və silahlanma yarışında Azərbaycandan geri düşməməsinə çalışır.
Bu isə əvvəla, ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri kimi Kremlin götürdüyü öhdəliklərə, o sırada ədalətli vasitəçi olmaq missiyasına daban-dabana ziddir. Ən önəmlisi, bu, işğalçıya açıq havadarlıq və «işğala davam et!» siyasətidir. Biz hələ bununla şimal qonşumuzun beynəlxalq hüququn tələblərinin kobud şəkildə pozmasını demirik.
Rusiyanın Ermənistanı silahlandırması habelə, regional təhlükəsizliyi birbaşa təhdid eləmək, bölgədə onsuz da böyük olan gərginliyin artmasını stimullaşdırmaqla yanaşı sözsüz ki, Azərbaycanla dostluq, yaxın qonşuluq və strateji tərəfdaşlıq prinsiplərinə də ziddir. Hər necə olmasa, işğalçının silahlandırılması Azərbaycana dost, tərəfdaş münasibətdən xəbər vermir və Moskva rəsmilərinin tez-tez bəyan elədikləri Bakı ilə səmimi tərəfdaşlıq anlayışı ilə bir araya sığmır. Moskvanın Qarabağ məsələsində daha çox vassal Ermənistanın maraqlarına uyğun hərəkət etdiyini təsdiqləyir – hərçənd, bu kimi addımlarla Moskva İrəvanı həm də özündən daha asılı duruma salmağa çalışır.
Həmçinin, belə qənaət hasil olur ki, Moskva və xüsusilə də təcavüzkar tərəf hər halda, Azərbaycanın son vaxtlar artan hərbi potensialından, ölkəmizin Ermənistan üzərində böyüyən hərbi üstünlüyündən, yəni balans fərqinin artmasından ciddi şəkildə narahatdır. İrəvanda və Moskvada təlaş var ki, bu balansın böyüməsi günün birində Bakını öz ərazilərini silah gücünə azad eləməyə daha da təşviq edə bilər.
Müdafiə naziri Zakir Həsənovun təzəcə başa çatan uğurlu İsrail və Belarus səfərləri bu ehtimalı gücləndirir. 100 milyonluq kreditin həmin səfərlərdən dərhal sonraya təsadüf eləməsi də diqqətdən yayına bilməz.
***
İrəvana yeni kreditin Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin uzun fasilədən sonra sabah Cenevrədə baş tutacaq növbəti görüşü ərəfəsində verilməsi də maraq doğurur. Belə nəticə hasil olur ki, Moskva təkcə öz satellitinin Azərbaycanla hərbi balans yarada bilməməsi sarıdan narahat deyil, Kreml eyni zamanda bütövlükdə münaqişənin tezliklə həll edilə biləcəyindən əndişəlidir.
Bölgəni «barıt çəlləyi»nə çevirməkdə davam edən Rusiya bununla bir daha nümayiş etdirmək istəyir ki, konfliktin «həll açarı» Avropada, Cenevrədə, Brüsseldə yox, məhz onun özündədir. Ancaq Moskva nədənsə on illərdi bu «açarı» öz «qıfılına» salmağa həvəs belə göstərmir. Əksinə, Ermənistanla işğal ortaqlığını davam etdirir. Bununla belə, Azərbaycanı strateji tərəfdaş, Ermənistanı isə strateji müttəfiq saymaqda davam edir. Elə isə nədən bu strateji dostlar arasında ədalətli arbitr olmaq, iki tərəfdən hələ də davam edən qan tökülməsini durdurmaq istəmir?
***
Bu sualın cavabını həm də son zamanlar bir sıra digər məsələlərdə (məsələn, ÜAK-ın əsassız şəkildə ləğvi, Rusiya XİN-in Bakıya Rusiya erməniləri və Qarabağda müharibə ilə bağlı hədələyici bəyanatları və s.) Kremlin nümayiş etdirdiyi mövqedən tapmaq olar. Belə addımlar əlbəttə ki, Azərbaycanla yaxın qonşuluq münasibətlərin ruhuna və hərfinə ziddir.
Odur ki, Azərbaycan dövləti və xalqının tam haqqı çatır ki, münaqişənin həllində neytral vasitəçiliyə iddia edən Kremldən nəhayət, daha ölçülü-biçili siyasət yürütməyi tələb eləsin, işğalçıya yardımlarını dayandırsın, problemin həllinə real töhfə versin, Azərbaycana həqiqətən də strateji tərəfdaş ölkə olduğunu əməldə təsdiqləsin. Yoxsa ki, «Səni sevəcəyəm, sən sevməsən də» deyimi konkret halda Azərbaycan üçün Rusiyaya münasibətdə heç vaxt məqbul olmayacaq. Bunu Kremldə gözləməsinlər də...