Avropa İttifaqı ölkələrində hər il, ümumilikdə, 825 milyard avro vergidən yayındırılır.Bu barədə məlumat Avropa Parlamentində təmsil olunan sosial-demokratların təqdim etdiyi araşdırmada əks olunub. Britaniyalı iqtisadçı Riçard Merfi tərəfindən hazırlanmış hesabatda Aİ-nin 2015-ci il üçün statistik göstəriciləri, Beynəlxalq Valyuta Fondu və bir sıra akademik tədqiqatların materiallarına istinad edilib.
Vergilər üzrə ekspert Merfi araşdırmasında göstərir ki, vergidən yayınanlar vergi ödəməyin qarşısını müxtəlif üsullarla alanlardan qat-qat çoxdur. Vergidən yayınanların əsas qismi bunu qeyri-qanuni şəkildə və “kölgə iqtisadiyyatı“nın köməyi ilə həyata keçirdiyi halda, ikinci qrup qanunvericilikdəki boşluqlardan məharətlə istifadə edir və qanuni şəkildə vergi ödəməkdən yaxasını kənara çəkir. İkinci qrupda əsas etibarilə beynəlxalq şirkətlər yer alır. Ən aşağı dərəcəli vergi tətbiq edən ölkələrdə öz nümayəndəliklərini açan bu şirkətlər hər il ödənilməli olan təxminən 50-190 milyard avro vəsaitə qənaət edirlər.
Avropada ən çox vergidən yayınma halları İtaliyada qeydə alınır. Bu ölkədə hər il orta hesabla 190,9 milyard avro vəsait vergidən yayındırılır. Növbəti yerdə isə 125,1 milyard avro ilə Almaniya dayanır.
Hesabatda, həmçinin göstərilir ki, vergidən yayınmaya əsas yol açan sahələrdən biri nağd ödənişli iqtisadiyyatın geniş yayılmasıdır. Digər səbəblər arasında əmək bazarında, xüsusilə də tikintidə işçilərin qanunsuz işlədilməsi, bir sıra sahələrdə isə (ev qulluqçuları, repititorlar, dayələr və s.) xidmətlərin ənənəvi şəkildə birbaşa hesablaşma qaydasında aparılması dayanır.
Beynəlxalq konsernlərin qanunvericilikdəki boşluqlardan istifadə edərək, ümumiyyətlə, vergitutulmadan qanuni şəkildə azad olması və ya onların aşağı dərəcəli vergi tətbiq edən ölkələrdə qeydiyyatdan keçməsi də diqqət mərkəzindədir. Avropa Parlamentində demokratlar fraksiyasının sədri Udo Bullman Avropa İttifaqında iri şirkətlərə tətbiq olunan effektiv vergi dərəcəsini hazırki təxminən 15 faizdən 18 faizədək yüksəltməyi tələb edib. Eyni zamanda, internet nəhənglərinin Avropada əldə etdikləri gəlirlərə rəqəmsal verginin tətbiq olunması da müzakirə mövzusudur. Lakin belə şirkətlərə ev sahibliyi edən İrlandiya kimi dövlətlər bu verginin tətbiq edilməsi üçün Ümumavropa razılaşmasının əldə edilməsinə imkan vermir.
Hesabat müəllifi vergidən yayındırılan vəsaitlərin 2012-ci illə müqayisədə (935 milyard avro) 11,8 faiz azalmasını müsbət hal kimi səciyyələndirsə də, bu sahədə görülməli işlərin çox olduğunu da qeyd edib.
çap et