Belə görünür ki, ABŞ-ın Çinin Qərbi Sincan əyalətində əsasən müsəlman azlığa qarşı soyqırım və bəşəriyyətə qarşı cinayətlər törətdiyinə dair bəyannaməsinin bu həftə Çinin xarici işlər naziri Van Yinə yüksək səviyyədə qəbul etdiyi 57 ölkəni əhatə edən İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) çox az təsir göstərib.Ev sahibi Pakistan tərəfindən dəvət edilən Van İslamabadda keçirilən İƏT Xarici İşlər Nazirləri Şurasının 48-ci sessiyasında xüsusi qonaq qismində iştirak edib və sammitin açılışında çıxış edib. Cümə axşamı isə o, Talibanın başçılıq etdiyi müvəqqəti hökumətin Çin sərmayəsi və dəstəyinə can atdığı Əfqanıstana gözlənilməz səfər edib.
Hadisələrin gedişatı Vaşinqtonda yerləşən “Uyğurlar üçün Kampaniya” təşkilatı üçün məyusedici olub, o, həm Vanın sammitdə iştirakını, həm də İƏT-in Çinin öz uyğur azlığına qarşı rəftarına, o cümlədən qondarma yenidən təhsil düşərgələrində kütləvi həbslərə qarşı susmasını pisləyib.
“Uyğur müsəlmanlarının özünü müsəlman kimi təqdim etmək və ya İslam dinini qəbul etmək hüququ olmadığı bir vaxtda Pakistanın Van Yini “fəxri qonaq” kimi dəvət etməsini görmək dəhşətli idi” – deyə, “Uyğurlar üçün Kampaniya” öz saytında qeyd edib.
Beynəlxalq məsələlər üzrə analitik Həsən Əskərinin sözlərinə görə, Pakistanın İƏT sammitində Çin xarici işlər nazirini müşahidəçi qismində dəvət etməsi İƏT ənənəsinin bir hissəsidir ki, bu da ev sahibi ölkəyə İƏT-ə üzv olmayan ölkələrin yüksək səviyyəli diplomatlarını dəvət etməyə imkan verir.
ABŞ Çini müsəlmanların əksəriyyətinin yaşadığı Sincan bölgəsində soyqırım və insanlığa qarşı cinayətlərdə, o cümlədən məcburi əmək, müsəlman qadınların sterilizasiyası və 1 milyondan çox uyğur müsəlmanının həbs düşərgələrində saxlanmasında ittiham edib.
Pekin ittihamları rədd edir və Sincanda bütün etnik qruplardan insanların xoşbəxt yaşadığını bildirir.
İƏT sammitində Rohinca müsəlmanlarının, eləcə də Əfqanıstan, Fələstin əraziləri, Cammu və Kəşmir və digər yerlərdəki müsəlmanların acınacaqlı vəziyyətinə toxunulub, lakin Çindəki uyğur soyqırımına məhəl qoyulmayıb. Bunu Uyğurlar Kampaniyası bildirib.
Bunu ancaq Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu gündəmə gətirib.
“Çində uyğurlar və digər müsəlmanlar dini hüquqlarını və mədəni kimliklərini qorumaqda çətinlik çəkirlər. Uyğurların vəziyyətinə məhəl qoymamaq düzgündürmü?”, – deyə Çavuşoğlu İƏT toplantısında deyib.
çap et