Xarici işlər nazirinin regiona 10 günlük səfərini davam etdirən ekspertlərin fikrincə, Çin bu həftə Cənubi Sakit okeanda sövdələşmələr qazanmağa və ənənəvi Qərb təsirini geri çevirməyə çalışır.Təhlilçilər Çinin xarici işlər naziri Vanq Yinin Solomon Adaları, Fici, Kiribati, Samoa, Tonqa, Vanuatu, Papua Yeni Qvineya və Şərqi Timora səfərlərinin sövdələşmə axtarışı olduğunu deyir. O, turunu şənbə günü yekunlaşdırır.
Çin aprel ayında Solomon adaları ilə təhlükəsizlik paktı imzalayıb. Vang həftənin əvvəlində Pan-Sakit Okean sazişini imzalamaqda çətinlik çəksə də, digər layihələr arasında fəlakətlərin idarə olunması üçün bu həftə Tonqa da daxil olmaqla, ayrı-ayrı ölkələrlə razılaşmalar əldə edib.
Pekin Yaponiya və İndoneziya arasındakı adaların şimal-cənub zəncirindən keçmək üçün son bir neçə il ərzində artıq öz donanmasını qurub. Tropik Cənubi Sakit Okean bu zəncirdən bir qədər kənarda yerləşir.
Honoluludakı Şərq-Qərb Mərkəzi tədqiqat təşkilatının vitse-prezidenti Satu Limaye deyib ki, nisbətən təvazökar diqqət, resurslar (və) səy üçün məsələn, Solomon adaları kimi bir şey onların qucağına düşə bilər.
Onun sözlərinə görə, Çin Cənubi Sakit okeanda tarixi, lakin bəzən kövrək siyasi təsirə malik olan Qərb ölkələri ilə “böyük güc rəqabətinə” hazırdır.
Qərblə yarışmaq ABŞ-da yerləşən RAND Korporasiyasının baş müdafiə analitiki Derek Qrossman Çinin Cənubi Sakit okeanda ABŞ və Avstraliyanın hökmranlığını pozmaq yolu ilə yanaşı, 1,4 milyard əhalisi üçün uzunmüddətli dəniz məhsulları mənbəyi axtarır.
Cənubi Sakit okean Avstraliyadan Peruya qədər uzanır.
Fici mediasının verdiyi məlumata görə, Pekin bazar ertəsi 10 Sakit Okean ölkəsinin təhlükəsizlikdən tutmuş balıqçılığa qədər məsələləri əhatə edən sazişi təsdiqləməsi planına dair razılaşma əldə edə bilməyib, çünki bəzi hökumətlər geri çəkilib.
Mikroneziya Federativ Dövlətlərinin prezidenti Cənubi Sakit Okean ölkələrinin həmkarlarına Çinlə razılaşmanın geosiyasi gərginliyi artıracağı barədə xəbərdarlıq etmişdi.
Vang səfəri zamanı başqa sözlər də verib. Bu həftə Ficidə o, Çinin 4 trilyon dollarlıq kəmər və yol təşəbbüsünü Cənubi Sakit okean ölkəsinin 20 illik milli inkişaf planı ilə birləşdirməyə və texnologiya sahəsində əməkdaşlıq layihəsini həyata keçirməyə hazır olduğunu deyib.
Doqquz il əvvələ gedən “Bir kəmər və yol” təşəbbüsü Çinlə əlaqəli ticarət yollarını genişləndirmək üçün onlarla ölkədə infrastruktur qurur.
Keçən həftə Kiribatidə Vang “Bir Kəmər və Yol” vədi verib.
“Xinhua”nın xəbərində deyilir ki, Çin “Kiribati-nin resurslarda üstünlüklərinə tam oyun verməyə və dəniz əməkdaşlığında yeni məqamlar yaratmağa” razıdır.
Vanq daha sonra bəzi Cənubi Sakit Okean ölkələrinə pandemiyadan xilas olmaq üçün yardım təklif edib. O, bu yaxınlarda Çinin Okeaniyanın daha düz adalarını təhdid edən dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi qarşısında iqlim dəyişikliyi ilə bağlı “Paris Sazişinin hərtərəfli və effektiv icrasını təşviq etməyə davam edəcəyini” bildirib.
çap et