Bu barədə “2022-ci il dövlət büdcəsi haqqında” qanunda dəyişiklik edilməsi barədə” qanun layihəsinə Hesablama Palatasının rəyində qeyd edilib.
“Baxılan dövr ərzində neft qiymətlərinin əhəmiyyətli artması yanvar-aprel aylarında neft Ümumi Daxili Məhsulun (ÜDM) 20 085,7 milyon manata yüksəlməsi və ilkin proqnozun 76,6 faiz yerinə yetirilməsi ilə nəticələnib. Neft ÜDM-nin nominal ifadədə əhəmiyyətli artması ÜDM-in neft komponenti üzrə strukturuna təsir edib və neft sahələrinin payının 50,8 faizə yüksəlməsi ilə nəticələnib.
Neft sektoru üzrə proqnoza nisbətən yüksək həcmdə əlavə dəyərin yaradılması dövlət büdcəsinin icrasına da öz təsirini ötürmüş, hasilatın pay bölgüsü sazişləri üzrə podratçı tərəflərin mənfəət vergisi yanvar-aprel aylarının sonuna 239 milyon manat proqnozlaşdırılsa da, 1 168,3 milyon manat icra qeydə alınıb.
Ölkə iqtisadiyyatında yaradılmış əlavə dəyərin həcmində əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 7,2 faiz iqtisadi artım qeydə alınıb. Bu artım son 12 ilin ən böyük artımıdır. İqtisadiyyatın nominal artımı əsasən neft sahələrindən formalaşsa da, qənaətbəxş haldır ki, real ifadədə artım, demək olar ki, tamamilə qeyri-neft sektoru hesabına təmin edilib. Belə ki, neft sektorunun cüzi 0,2 faiz artımı fonunda qeyri-neft sahələrində 11,4 faiz artım müşahidə olunub. 2022-ci ilin yanvar-aprel aylarında bütün qeyri-neft sahələrində artım izlənib, qeyri-neft ÜDM-nin 2 rəqəmli artımı əsasən nəqliyyat, turizm, qeyri-neft sənayesi, sosial və digər xidmətlər hesabına formalaşıb.
Qiymət artımının yüksək olması qeyri-neft ÜDM-nin məbləğlərinə, eləcə də dövlət büdcəsinin icrasına təsir edib, mal, iş və xidmətlərə görə əlavə dəyər vergisi yanvar-aprel aylarının sonuna 898,5 milyon manat proqnozlaşdırılsa da, 1 109,9 milyon manat icra qeydə alınıb”, – deyə rəydə qeyd olunub.