Qərbdən ağır silah axınına baxmayaraq, döyüşlərin əsasən artilleriya mübadiləsi yolu ilə aparıldığı şərqi Donbas bölgəsi uğrunda gedən döyüşlərdə Ukrayna qüvvələri ruslardan geridədir.
Ruslar saatlarla ağır, fasiləsiz atəşə davam edə bilsələr də, müdafiəçilər nə silah, nə də sursat baxımından düşmənə tab gətirə bilmirlər və döyüş sursatlarından daha ehtiyatlı istifadə etməlidirlər.
Ukraynanın şərqindəki forpostda onlarla minaatan mərmi yığılıb. Lakin qoşunların komandiri, “de guerre Gaiduk” ləqəbli Mixaylo Strebij təəssüflənir ki, əgər onun döyüşçüləri güclü artilleriya atəşinə məruz qalarsa, onların anbarı ən yaxşı halda cəmi dörd saatlıq cavab atəşinə bərabər olacaq.
Ukrayna səlahiyyətliləri deyir ki, Qərbin ölkəyə dəstəyi yetərli deyil və müharibənin bu ağır və çox ölümcül mərhələsi üçün döyüş meydanına kifayət qədər tez çatmır.
Rusiya müharibədə itkiləri barədə sussa da, Ukrayna hakimiyyəti hər gün 200-ə qədər əsgərinin öldüyünü deyir. Rusiya qüvvələri şərqdə yavaş-yavaş mövqe qazanır, lakin ekspertlər onların böyük itkilər verdiyini deyir.
Keçən həftə Birləşmiş Ştatlar Ukrayna qüvvələrinə indiyədək ən böyük yardım vədi edib: Rusiyanın irəliləyişlərini dəf etmək və ya geri qaytarmaq üçün əlavə 1 milyard dollarlıq hərbi yardım.
Lakin ekspertlər qeyd edir ki, bu kimi yardımların çatdırılması Ukraynanın ehtiyaclarına uyğun gəlmir, çünki müdafiə sənayesi kifayət qədər tez silah istehsal etmir.
Parisdə yerləşən Strateji Araşdırmalar Fondunun analitika mərkəzinin baş məsləhətçisi Fransua Heisburq deyib: “Biz sülh vaxtından müharibə dövrünə keçirik. Sülh dövrü aşağı istehsal templəri deməkdir və istehsal sürətini artırmaq o deməkdir ki, siz əvvəlcə sənaye obyektləri tikməlisiniz. ... Bu, çox böyük miqyasda müdafiə-sənaye problemidir”.
Almaniyadakı “Kiel” Dünya İqtisadiyyatı İnstitutu keçən həftə ABŞ-ın Ukraynaya hərbi dəstək üçün üzərinə götürdüyü öhdəliklərin təxminən yarısını, Almaniyanın isə üçdə birini yerinə yetirdiyini bildirib.
Polşa və Britaniya vədlərinin çoxunu yerinə yetirib.
Bu ayın əvvəlində Ukraynanın Madriddəki səfiri Sergiy Phoreltsev aprel ayında 200 ton hərbi yardım göndərən İspaniyaya təşəkkür edib, lakin daxil olan sursatın cəmi iki saatlıq döyüş üçün kifayət etdiyini bildirib.
Döyüşçüyə çevrilmiş ukraynalı rejissor Vladimir Demçenko amerikalıların göndərdiyi silahlara görə minnətdarlığını bildirən bir video paylaşaraq, “bu, gözəl silahdır və hər birinin 120 gülləsi” deyib. Amma o eyni zamanda gileylənib də: “Bu, 15 dəqiqəlik döyüşə bənzəyir”. Problemin bir hissəsi də ondan ibarətdir ki, ölkəsi bir vaxtlar Sovet İttifaqının üzvü olan Ukrayna qüvvələri Sovet dövründən qalma silahlara daha çox bələddirlər və ilk növbədə aldıqları NATO avadanlığı ilə bağlı təlim keçməlidirlər.
Çox sayda ukraynalı Qərb silahları üzrə təlim keçmək üçün xaricə səfər edib.
ABŞ-dan verilən 1 milyard dollarlıq vəddən yalnız üçdə birindən bir qədər çoxu Pentaqon tərəfindən sürətli, hazır tədarüklər olacaq, qalan hissəsi isə daha uzun müddət ərzində mövcud olacaq. Burada 18 haubitsa və onlar üçün 36 000 mərmi nəzərdə tutulub.
Prezident Zelenskinin müşaviri Mixail Podolyakın ötən həftə son “Twitter”də yazdığına görə, bu, ukraynalıların istədiklərindən çox azdır - 155 mm-lik 1000 haubitsa, 300 reaktiv raket sistemi, 500 tank, 2000 zirehli maşın və 1000 pilotsuz təyyarə”.
Ekspertlərin fikrincə, vaxt Ukraynanın xeyrinə işləyə bilər. Ukraynalı döyüşçülər həm motivasiyalı, həm də səfərbərdirlər – 40 milyonluq ölkədəki bütün kişilər döyüşə çağırılıb, halbuki Rusiya indiyədək çağırışçılardan yayınıb ki, bu da müharibəni Rusiyanın xeyrinə kökləyə bilər, lakin ölkə daxilində populyar olmaya bilər.
Bu cür döyüşlərin nə qədər davam edə biləcəyinə gəlincə, analitiklər deyir ki, son nəfəsədək illərlə sürən müharibə ehtimalı “olduqca yüksəkdir”.