Özbəkistan Xəzərin şərq sahilindən cəmi 120-150 km məsafədədir. Əhalisi bizdən 3-4 dəfə çox (35.3 milyon), sahəsi isə 5-6 dəfə böyük (489 min kv.km.) olan bir ölkədir.
Özbəkistan dünyanın 182 dövləti ilə ticarət əməkdaşlığı edir və nəticə olaraq 2021-ci ildə onun xarici ticarət dövriyyəsi 16 faiz (5,8 milyard dollar) artaraq Azərbaycandan daha çox olub. Belə ki, 2021-ci ildə Özbəkistanın xarici ticarət dövriyyəsi 42,1 milyard, Azərbaycanınkı isə 35,5 milyard dollar təşkil edib.
Göründüyü kimi həm Azərbaycanın, həm də Özbəkistanın normal ticari dövriyyələri var. Amma gəlin baxaq görək, eyni coğrafiyada olmalarına rəğmən ticari əlaqələr yetərlidirmi? Azərbaycanın xarici ticarətində Özbəkistanın payı heç 0,5 faizə də çatmır. Bu nə bizim, nə də Özbəkistan üçün yetərli deyil. Deməli, iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsinə ehtiyac var.
Mövcud imkanlar və məsafə yaxınlığını nəzərə alsaq, bu payı ciddi artırmaq potensialı böyükdür. Ən əsas ticarətin həcminin artırılmasına, biznes və regional səviyyədə əməkdaşlıq əlaqələrinin gücləndirilməsinə, birgə investisiya layihələrinin təşviqi kimi məsələlər öz həllini tapa bilər. Nəqliyyat və tranzit sektorunda imkanlarının dəyərləndirilməsi isə hər iki ölkə üçün daha çox önəmlidir. Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı, Ələt Azad İqtisadi Zonası və Zəngəzur dəhlizi faktorları Azərbaycanı tranzit ölkə kimi Özbəkistan üçün vacib ölkəyə çevriləcək. Təbii ki buradan Azərbaycanın öz maddi qazancı və strateji mənfəətləri olacaqdır.
***
Odur ki, bu görüşün formatı Azərbaycan və Özbəkistan arasında iqtisadi əlaqələrin möhkəmləndirilməsinə, sənaye, energetika, kənd təsərrüfatı, investisiya və KOB sahəsində əməkdaşlığın inkişafı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Düşünürəm ki, 2023-cü ildə yüksələn xətlə artan iqtisadi əlaqələrin real effektini 2024-cü ilin iki ölkə arasında olan ticarət dövriyyəsində görə biləcəyik.