Sumı sakini İrina Martınenko son bir ay ərzində tüfəngdən atəş açmağı və ilk tibbi yardım göstərməyi öyrənib. Müharibədən əvvəl o, insanlara kanoe və kayakları icarəyə götürməyə və Ukrayna tətillərini planlaşdırmağa kömək edirdi.
Sumıda bu iş növü mövsümidir, buna görə 2021-ci ilin dekabrında İrina bir az pul qazanmaq üçün Polşaya gedib. O, Rusiyanın doğma Ukraynanı işğal etdiyini biləndə orada idi.
“Heç kim işləyə və ya heç nə edə bilmirdi. Hamı gözlərini telefonlarına dikib, dolaşıb ağlayırdı”.
Müharibənin ilk günündə o, Sumıya qayıtmaq istəyib, lakin dostları ona deyiblər ki, şəhər bağlanıb və geri qayıtmaq demək olar ki, mümkün deyil.
“Düşündüm ki, burada məşğul olacaq bir şey tapmalıyam. Biz də Sumıya necə kömək edə biləcəyimizi düşünməyə başladıq”.
Martınenko Varşavadakı digər Sumı sakinləri ilə birlikdə vətənlərindəki insanlar üçün dərman, yemək və paltar toplamağa başladı. Aprel ayında o, qayıtmaq qərarına gəlir.
“Mən qərara gəldim ki, evə qayıtmağın vaxtıdır. Daha çox ona görə ki, mənim bütün qohumlarım - valideynlərim, qardaşım - hamısı Ukraynada qalmışdı. İtim Tusya məni xüsusilə səbirlə gözləyirdi”.
O, Mıkolayiv vilayətinin qubernatoru Vitaliy Kimin məşhur video reportajlarını açmaq üçün istifadə etdiyi və Ukraynanın cəsarətini və birliyini simvolizə edən “Axşamınız xeyir, biz Ukraynadanıq” ifadəsi ilə yeni döymə ilə evə qayıdıb.
“Varşavada olarkən belə bir köynək almaq imkanım yox idi, ona görə də getdim və döymə etdim – indi isə heç vaxt çıxara bilməyəcəyim köynəyim var”.
“Əvvəlki ilə müqayisədə çox fərqli hissdir. Şəhər başqa bir həyat yaşayır – daimi siren səsləri, atəş səsləri. Hər kəs üçün qorxuludur. Amma bura mənim evimdir. Bu, mənim həyatımın olduğu yerdir”.
Martınenko mümkün olduqda yenidən turizm sahəsində işləməyi planlaşdırır. O həmçinin uşaq bağçası açmağı və evinin əvvəlki kimi gözəl və yaşıl görünməsi üçün landşaft dizaynı ilə məşğul olmağı da xəyal edir.