“Məni miqrantlar xilas etdi”

Tramp: “Buna möcüzə deyirlər, amma hamımız üçün sürreal vəziyyətdir”

Donald Tramp “New York Post” qəzetinə danışıb.

***

Sağ qulağına böyük ağ sarğı taxan Tramp, “Xəstəxananın həkimi heç vaxt belə bir şey görmədiyini, “AR-15” ilə vurulan kimi görünmədiyini və sağ qaldığını söylədi. “O, bunu möcüzə kimi təsvir etdi”. Respublikaçı namizəd Batler şəhərindəki mitinqdə çıxışına siyasi gündəminin ilk gündəm maddələrindən olan “immiqrant problemi” ilə başlayıb. Tramp onu dinləməyə gələn tərəfdarlarına səhnə arxasında Amerika sərhədini qanunsuz keçən insanların sayını göstərən masanı göstərərək rəqibi Co Baydenin immiqrasiya siyasətini tənqid edirdi. Səhnədən təxminən 150 metr aralıda damda gizlənən hücumçu Trampın “Ölkəmizdə qanunsuz gələn milyonlarla insan var” dediyi anda tətiyi çəkib. Tramp ona istiqamətlənən və öldürə biləcək güllədən başını yüngülcə çevirərək tabloya işarə edərkən xilas olub.

***

Keçmiş prezident müsahibəsində bu məqama diqqət çəkərək “Burada olmamalıydım, ölməliydim. Nadir hallarda başımı camaatdan uzaqlaşdırıram. “Ancaq o vaxt başqa yerə baxmasaydım, bu gün burada danışmayacaqdıq”, – dedi. Tramp silah səsi eşidəndə onu xilas etmək üçün səhnəyə atılan Gizli xidmət agentlərini də tərifləyib. “Hücum edəni gözlərinin arasından bir güllə ilə çıxardılar. Onlar əla iş gördülər. Bu hamımız üçün sürreal vəziyyətdir”, – deyib.

***

Sabiq prezident həmin anları belə təsvir edib: “Agentlər məni xilas etmək üçün üstümə elə cumdular ki, ayaqqabılarım ayağımdan çıxdı. İnanın, ayaqqabılarım çox dar idi”, – deyib. Hadisənin görüntülərində güllə sıyırandan sonra podiumun arxasına yıxılan Trampın agentlər onu səhnədən endirməzdən əvvəl “ayaqqabılarımı alım” deməsi eşidilib. Hücumdan dərhal sonra üzü və qulaqları qan içində, yumruğu yuxarı qaldırılmış şəkildə çəkilmiş foto ilə əlaqədar olaraq, “Bir çox insanlar bunun indiyə qədər gördükləri ən simvolik foto olduğunu söyləyir. Düz deyirlər və mən ölməmişəm. Adətən ikonik bir şəkil üçün ölmək lazımdır”.

***

Noyabrın 5-də keçiriləcək seçkilərdə ABŞ-ın 45-ci prezidenti və aparıcı namizədi Donald Trampa qarşı sui-qəsdin qarşısı alına bilmədiyi üçün Trampı qorumaqla məsul olan Məxfi xidmətin məsuliyyəti ilə bağlı sual işarələri artır.

***

Bazar günü bir gün əvvəl Pensilvaniya ştatının Butler şəhərində Trampın mitinq keçirdiyi əraziyə gələndə sıx təhlükəsizlik tədbirləri ilə qarşılaşdım. Mitinq sahəsinə gedən bütün yan yollar Pensilvaniya ştatının polisi tərəfindən bağlanıb. Yalnız polis, Federal Təhqiqat Bürosu (FTB) və ya prokurorluq əməkdaşları mitinq sahəsinə şəxsiyyət vəsiqələrini göstərərək daxil ola bilərlər.

***

Hətta polisin içəri girməyə icazə vermədiyi nöqtədən belə, Məxfi xidmət snayperlərinin Trampı qoruduğu dam və təcavüzkarın yerləşdiyi bina adi gözlə asanlıqla görünə bilər. Sui-qəsd cəhdi ilə bağlı hələ də sirr olaraq qalan ən böyük sual 20 yaşlı terrorçu Tomas Metyu Kruksun həmin binada necə sərbəst yerləşə bilməsidir.

***

Hücumun baş verdiyi damın yerli polisin məsuliyyəti altında olması ilə bağlı məlumatlar ABŞ mediasında yayılsa da, Konqresdə Məxfi xidmətin məsuliyyətə cəlb edilməsi çağırışları artır. Nümayəndələr Palatasının Nəzarət və Hesabat Komitəsinin sədri Ceyms Komer Məxfi xidmətin direktoru Kimberli Çitl xanıma (Kimberly Cheatle) ünvanladığı məktubunda, “Bir çox suallar var və amerikalılar cavab gözləyir” yazıb və onu keçiriləcək məhkəmə iclasında ifadə verməyə çağırıb. Məxfi xidmətin direktoru ABŞ prezidenti Co Baydenin göstərişi ilə həyata keçirilən müstəqil araşdırmada iştirak edəcəklərini və tam əməkdaşlıq edəcəklərini bildirib.

***

ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp şənbə günü keçirilən mitinqin əvvəlində qeyri-qanuni immiqrasiya axınından danışıb.

O, immiqrantlarla bağlı rəsmə baxmaq üçün sağa dönəndə güllə onun sağ qulağına dəyib.

***

Sui-qəsd cəhdi Donald Trampın namizəd elan ediləcəyi Respublikaçılar Partiyasının Konqresində edəcəyi çıxışı da dəyişib. Normalda Bayden hökumətini günahlandıracaq sərt mətn hazırladığını, lakin hücumdan sonra onu dəyişdirdiyini ifadə edən Tramp, çıxışından “bütün ölkəni, hətta bütün dünyanı bir araya gətirmək” üçün istifadə edəcəyini bildirib.

***

ABŞ-da Respublikaçılar Partiyası noyabrın 5-də keçiriləcək prezident seçkilərində namizədinin Donald Tramp olduğunu açıqlayıb. Digər tərəfdən Tramp sosial mediada ABŞ-ın yeni vitse-prezidentliyə namizədinin Respublikaçı Ohayo senatoru Ceyms Devid Vens olduğunu açıqlayıb. Seçki ilə bağlı bəyanat Respublikaçılar Partiyasının Miluoki şəhərində keçirilən Milli Konqresində verilib. Açıqlamada Trampın lazımi səsləri topladığı bildirilib və “Respublikaçılar Partiyası 5 noyabr prezident seçkiləri üçün Donald Trampı namizəd seçib” deyib.

***

Qərarını sosial media hesabından “Social Truth”da açıqlayan Tramp vitse-prezidentə tərif dolu sözlər deyib. Tramp öz postunda yazıb: “Çox düşünəndən sonra qərara gəldim ki, ABŞ-ın vitse-prezidenti vəzifəsinə ən uyğun adam Ohayo ştatından senatoru Ceyms Devid Vensdir”. Tramp Vensin xüsusilə işçi sinfinə diqqət yetirəcəyinə dair sözlərini vurğulayıb.”Seçki kampaniyası zamanı o, diqqətini uğrunda bu qədər şiddətlə mübarizə apardığı insanlara yönəldəcək. Onlar Pensilvaniya, Miçiqan, Viskonsin, Ohayo, Minnesota və ondan uzaqlarda olan amerikalı işçilər və fermerlərdir”. Digər tərəfdən, Mayk Pens Trampın prezidentliyi zamanı onun müavini olub. Pens noyabrda keçiriləcək seçkilərdə Trampı dəstəkləməyəcəyini açıqlayıb.

***

Namizədliyi elan edildikdən sonra diqqət mərkəzində olan Vensin sosial şəbəkələrdə yazdığı statuslar da marağa səbəb olub. Xüsusilə Trampa sui-qəsd cəhdindən sonra “ABŞ prezidenti Co Baydenin kampaniyası Trampı avtoritar faşist kimi göstərdi. Bu ritorika Trampa sui-qəsd cəhdinə səbəb oldu” kimi bu və başqa açıqlamaları ABŞ mətbuatında Ohayodan olan senatorun vitse-prezidentliyə layiq  olmaması ilə bağlı reaksiyalara səbəb olub.

Respublikaçılar Partiyasının Ohayo senatoru Ceyms David Vance hücumdan sonra iddia etdi ki, “Trampın avtoritar faşist olması və nəyin bahasına olursa olsun dayandırılması lazım olan fikir Baydenin kampaniyasının mərkəzində dayanır və bu diskurs hücuma səbəb olub”. Bayden ona qarşı edilən tənqidlərə cavab verməyib.

***

İsrail tərəfdarı olması ilə diqqət çəkən Vens, ABŞ-ın İsrailə lazımi dəstəyi verməsini irəli sürərkən, Ukraynanın müharibədə müvəffəqiyyət qazanması üçün kifayət qədər əsgər və texnikasının olmadığını tez-tez vurğulayır.

***

Digər tərəfdən, ABŞ prezidenti Co Bayden, Ceyms Vensi Trampın “klonu” adlandırıb. Baydenin komandası Ohayolu senator haqqında da “O, 2020-ci il seçkilərini inkar edən, milli abort qadağasını dəstəkləyən və gübrələmə müalicəsinin əleyhinə səs verən bir şəxsdir”, – yazıb.

***

39 yaşlı senator Vens Ohayoda anadan olub və orta təhsilini başa vurduqdan sonra ABŞ ordusuna qoşulub və 2005-ci ildə İraq müharibəsində dəniz piyadası kimi döyüşüb. Yale Hüquq Məktəbini bitirən senator “ən çox satılan kitablar” siyahısında olan “Hillbilly Elegy” adlı tərcümeyi-halı da var. Daha əvvəl Trampı tənqid edən və onu “Amerikanın Hitleri” adlandıran Vens 2022-ci ildə siyasətə gələndən bəri Trampı dəstəkləyir. 2022-ci ildə Ohayo senatoru seçilən Vans evlidir və 3 övladı var.

***

ABŞ prezidenti Co Bayden Respublikaçılar Partiyasından prezidentliyə namizəd olan Donald Trampa qarşı sui-qəsd cəhdi ilə bağlı Amerika xalqına müraciət edərək, mötədilliyə və sakitliyə çağırıb. Ölkədə siyasi diskursun çox sərtləşdiyini və onu yumşaltmağın vaxtının gəldiyini bildirən Bayden, hücumla bağlı hələ də çox aydın olmayan məqamların olduğunu qeyd edib. ABŞ tarixindəki siyasi sui-qəsdlərə toxunan prezident “Birləşmiş Ştatları dəyişdirmək gücü sui-qəsdə cəhd edəcək birinin yox, xalqın əlində olmalıdır”, – deyib. O, fikir ayrılığından yaranan problemlərin seçki qutusunda həll olunmasını tələb edib. Bayden ABŞ-ın təsisçi fəlsəfəsinə toxunaraq, ölkənin kobud gücə qarşı qalib gəlmək şansını ağıl və tarazlıq verən demokratiya anlayışı üzərində qurulduğunu da bildirib.