ABŞ prezidenti Co Bayden noyabrın 5-də keçiriləcək prezident seçkilərində namizədliyini geri götürdükdən sonra vitse-prezident Kamala Harrisə dəstəklədiyini açıqlasa da, bütün gözlər Demokratlar Partiyasının gələn ay Çikaqoda keçiriləcək qurultayındadır.
ABŞ mətbuatında çıxan xəbərlərə görə, Baydenin geri çəkilmə qərarından sonra Demokratlar Partiyasının 19-22 avqust tarixlərində Milli Komitədə (DNC) təyin olunacaq prezidentliyə namizədliyi üçün Harrisdən başqa fərqli adlar da hallanmağa başlayıb. .
ABŞ-ın keçmiş prezidenti Bill Klinton və həyat yoldaşı Hillari Klintonun, ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Con Kerrinin və bir çox digər tanınmış Demokrat Partiyasının üzvlərinin dəstəyi ilə Harrisin prezidentliyə namizəd olması ehtimalı artsa da, DNC'da sədr müavini namizədliyi təyin olunacaq gündəmdə alternativ olaraq haqqında danışılanların adları da var.
Baydenin demək olar ki, bütün dəstəyinə malik olduğu Demokrat Partiyası nümayəndələrinin əksəriyyətinin səsini qazanan şəxs Demokratların yeni namizədi olacaq. Təxminən 4 min nümayəndənin yarısından çoxunun səsini toplayan şəxs partiyanın prezidentliyə namizədi olmağa haqq qazanacaq.
Gələn ay Çikaqoda keçiriləcək partiya konqresində Demokratlar Partiyasının prezidentliyə ən güclü namizədi ABŞ-ın vitse-prezidenti Harris olsa da, ona səssiz qalan tanınmış demokratlar az deyil. Bu adlar arasında ABŞ-ın keçmiş prezidenti Barak Obama və Nümayəndələr Palatasının keçmiş spikeri Nensi Pelosi də var.
Harrisdən başqa, prezidentliyə və ya vitse-prezidentliyə namizədlik üçün bir çox demokratın adı çəkilir.
BBC-nin məlumatına görə, bu adlar arasında Qretçen Uaytmer, Qeyvin Nyusom, Pite Butticiç, Coş Şapiro, Cey Pritzker və Co Mançin seçilir.
Qretçen Uaytmer
İki müddət Miçiqan qubernatoru olmuş Uaytmer getdikcə populyarlaşan demokratlar sırasındadır. Bir çox ekspert onun 2028-ci ildə prezidentliyə namizəd olacağını düşünür.
Keçmişdə Bayden üçün kampaniya aparan və siyasi məqsədlərini açıq şəkildə ifadə edən Uaytmer, “New York Times”a açıqlamasında 2028-ci ildə “X” nəslindən bir prezident görmək istədiyini, lakin bu rolu özü üzərinə götürə biləcəyini söyləməkdən çəkindiyini söyləyib.
Uaytmer 2022-ci ildə Miçiqan Demokratlarına ştatın qanunverici orqanına və qubernatorun malikanəsinə nəzarəti təmin edən bir kampaniyaya rəhbərlik edib.
Miçiqanda abort hüquqları və silah təhlükəsizliyi tədbirləri də daxil olmaqla bir sıra siyasəti həyata keçirən Uaytmer, Bayden namizədliyini geri götürdükdən sonra “Demokratları seçmək və Donald Trampı dayandırmaq üçün əlimdən gələni edəcəyəm”, – açıqlamasını verib, lakin Harrisi açıq şəkildə dəstəkləməyib.
Qeyvin Nyusom
Kaliforniya qubernatoru Nyusomun adı 2028-ci ildə mümkün prezidentliyə namizəd kimi siyahılarda olsa da, bir çox Demokrat ekspertlər onun indi Baydeni əvəz edə biləcəyi qənaətindədir.
Nyusom, ötən il Florida qubernatoru Ron DeSantis ilə debatında öz milli imicini artıraraq, son illərdə mühafizəkar mediada partiyanın əsas səfiri kimi ortaya çıxıb.
Yarışdan çəkildiyini elan etməzdən əvvəl Baydenə dəstək verən Nyusom, bu bəyanatdan sonra ABŞ prezidentini “fədakar” kimi xarakterizə etdi.
Digər tərəfdən, Nyusom da Harrisi dəstəkləyəcəyi ilə bağlı açıqlama verməyib.
Pite Butticiç
ABŞ-ın nəqliyyat naziri Butticiçin də prezidentlik xəyalları olması barədə şayiələri var. 2020-ci ildə prezidentliyə namizəd olan nazir, Bayden administrasiyasının ən yaxşı ünsiyyətçilərindən biri olaraq görülür.
Nazirlik dövründə bir neçə ictimai böhranı idarə edən Butticiç, sosial media hesabında Baydenin ABŞ tarixinin ən yaxşı və əhəmiyyətli prezidentləri arasında yerini aldığını söyləyib. Bununla belə, Butticiç də Harrisi dəstəkləyəcəyinə dair heç bir şərh verməyib.
Coş Şapiro
Əvvəllər Pensilvaniya ştatının baş prokuroru vəzifəsində çalışan Şapiro 2022-ci ildə ştatın qubernatoru seçilib.
Filadelfiyada uçmuş körpünü sürətlə yenidən qurması ilə ölkə ictimaiyyətinin diqqətini çəkən Şapironun bu uğuru bir çoxları tərəfindən “siyasi qələbə” kimi qiymətləndirilərək 2028-ci il prezidentliyə namizədliyində də önə çıxan adlar arasında yer almasına şərait yaradıb.
ABŞ prezidenti Bayden seçki yarışından geri çəkildiyini elan etdikdən sonra Baydeni “müasir tarixin ən mühüm prezidentlərindən biri” adlandırsa da, növbəti proseslə bağlı açıqlama verməyib.
Cey Pritzker
“Hyatt hotel” şəbəkələrinin varisi olan milyarder iş adamı Pritzker son illərdə Trampa qarşı çıxmaq və Baydeni müdafiə etməklə məşhurlaşıb.
Pritzker canlı yayımda müzakirələrdən sonra Trampı “yalançı” və “yalnız özünü düşünən 34 cinayətdə mühakimə olunan cinayətkar” adlandırıb.
Butticiç də Uaytmer kimi, abort hüquqları və silahlara nəzarət kimi Demokratik gündəm maddələrini dəstəkləyənlər arasındadır.
Biznesmen hələ Baydenin yarışdan çəkilmək qərarını şərh etməyib.
Co Mançin
Bildirilir ki, daha əvvəl özünü “müstəqil demokrat” kimi qələmə verən və may ayında Demokratik partiyanı tərk edən Qərbi Virciniya senatoru Manchin də prezidentliyə namizədliyini irəli sürməyi ciddi şəkildə düşünür.
Mançinin keçmiş kommunikasiyalar üzrə müşaviri Conatan Kott, ABŞ mətbuatına verdiyi açıqlamada Qərbi Virciniya senatorunun Demokratlar Partiyasının prezidentliyə namizədi kimi yarışda iştirak etməyi “ciddi şəkildə düşündüyünü” söyləyib.
Mançin əvvəllər də Baydeni yarışdan imtina etməyə çağırmışdı.
Digər mümkün namizədlər
Kentukki qubernatoru Endi Beşir, Mayrilend qubernatoru Ues Mur, senatorlar Emi Klobuçar və Kori Buker Baydenin namizədliyini geri götürdükdən sonra namizəd ola biləcəklər arasındadır.
Baydeni əvəz edə biləcək adlar arasında Corciya senatoru Rafael Uornokun da adı çəkilib.
Keçən həftə “Reuters” və “IPSOS”un keçirdiyi müştərək sorğu göstərib ki, Respublikaçı namizəd Trampa qalib gələ biləcək yeganə şəxs ABŞ-ın keçmiş prezidenti Barak Obamanın həyat yoldaşı Mişel Obama ola bilər. Bununla belə, Mişel Obama dəfələrlə prezident seçkilərinə qatılmaq arzusunun olmadığını bildirib.
Buna baxmayaraq, sorğulara görə, Mişel Obama hazırda Trampa qalib gələ biləcək yeganə Demokrat namizəd kimi seçilir.