Silikon Vadisi ilə Donald Tramp arasında münasibətlər əvvəllər mürəkkəb və gərgin olub. Tramp 2016-cı ildə prezident seçkilərində qalib gələndə vadinin reaksiyası ittihamlarla dolu idi. O zaman bəzi aparıcı texnologiya liderləri öz narazılıqlarını açıq şəkildə dilə gətirdilər. “OpenAI”nin həmtəsisçisi Sam Altman “X” platformasında “Bu, mənim başıma gələn ən pis şey kimi görünür”, – demişdi. “Uber” səhmdarı Şervin Pişəvar Trampın qələbəsini “dəhşət, dəhşət” adlandırıb və Kaliforniyanı ABŞ-dan ayrılmağa çağırmışdı.Prezidentliyi dövründə Tramp və Silikon Vadisi arasında gərginlik onun siyasətləri, xüsusən də immiqrasiya, ticarət və texnologiya qaydalarına görə daha da artmışdı. Böyük texnologiya şirkətləri onları mühafizəkarlara qarşı qərəzli olmaqda ittiham edən Trampın sərt tənqidinə məruz qalmışdı. Nəticədə, iki tərəf arasında münasibətlər gərgin və az qala düşmənçilik xarakteri daşıyırdı. Lakin son bir neçə həftə ərzində bu münasibətlər dəyişməyə başladı. Beləliklə, texnologiya liderlərini Trampı dəstəkləməyə nə vadar etdi? Bu dəstəyin səbəbləri kommersiyadır, yoxsa ideoloji?
Bu köklü dəyişiklik və transformasiya Trampa uğursuz sui-qəsd cəhdindən sonra açıq şəkildə müşahidə olunub. Getdikcə artan sayda tanınmış texnologiya liderləri qarşıdan gələn prezident seçkilərində Donald Trampı dəstəklədiklərini bəyan ediblər. İyulun 13-də Trampa sui-qəsd dönüş nöqtəsi oldu. Hadisədən cəmi 30 dəqiqə sonra İlon Mask “X” platformasında öz hesabından mesaj paylaşdı: “Prezident Trampı tam dəstəkləyirəm və ona tezliklə sağalmasını arzulayıram”. Onun ardınca internet məkanının ilk qabaqcıllarından olan Mark Andreessen və Ben Horovitz Trampı dəstəklədiklərini açıq şəkildə ifadə etdilər.
Biznes və ticarət nöqteyi-nəzərindən, Silikon Vadisindəki bir çox Tramp tərəfdarı, onun rəhbərlik etdiyi Respublikaçı administrasiyanın onların biznes maraqlarına daha uyğun olacağına inanır, xüsusən də Baydenin reallaşdırılmamış kapital gəlirlərinə vergi qoymaq və texnologiya sənayesinə tənzimləyici nəzarəti artırmaq planları ilə bağlı narahatlıqları yaranıb. Texniki səhmdarlar iddia edirlər ki, bu siyasət innovasiyaları və startapların böyüməsini boğa bilər. Bundan əlavə, Bayden administrasiyasının texnologiya şirkətlərinə tətbiq etdiyi sərt tənzimləmə mühiti, xüsusən birləşmə və satınalmalarla bağlı şirkətləri gəlirli sövdələşmələr etməkdə böyük çətinliklərlə üzləşdirib. Əksinə, Trampın startaplara və süni intellektə verdiyi dəstək, bu mövzudakı qaydalara yumşaq münasibəti ilə yanaşı, Silikon Vadisində innovasiya və böyüməyə təkan vermək üçün bir fürsətdir.
Trampı dəstəkləmək meylinin arxasında ideoloji səbəblərlə yanaşı, kommersiya motivləri də var. Silikon Vadisində dominant mədəniyyət həmişə mütərəqqi və liberal olub, lakin son illərdə onun ifrat sol siyasətlərinə, xüsusən müxtəliflik və davamlılığa dair tənqid dalğası var. Mask “Oyan” hərəkatını sərt şəkildə tənqid edib və bu yaxınlarda “Netflix”in hərəkata açıq dəstəyini və istehsal etdiyi filmlər və ya yayımlanan seriallar vasitəsilə ideyalarını marketinqini ələ salıb. Bu tənqid bəzi texnoloji dairələrdə də səslənib. Üstəlik, ABŞ-Meksika sərhədində davam edən immiqrasiya böhranı bəzi texnoloji liderlərin fikirlərini dəyişdirərək, onları Trampın bu məsələ ilə bağlı daha sərt siyasətini qəbul etməyə vadar edib.
Trampa doğru açıq-saçıq keçidə baxmayaraq, Silikon Vadisi Demokratların qalası olaraq qalır. Məlumatlar göstərir ki, internet şirkətlərindən gələn ianələrin təxminən 80 faizi Demokratlara gedir. Lakin bəzi texnoloji elitalar arasında Trampa artan dəstək sənayenin siyasi mənzərəsində dinamik dəyişikliyə və Silikon Vadisində Demokratların populyarlığının azalmasına işarə edir.
Beləliklə, Silikon Vadisinin respublikaçı namizədə yönəlməsinə səbəb kommersiya və ideoloji amillərin birləşməsi ilə izah edilsə də, onun əsas motivasiyası Bayden administrasiyasının tənzimləmə siyasətindən məyusluqdursa, digər yandan Trampın texnologiya sənayesində innovasiya və artımı dəstəkləmək istəyi, habelə mədəni və Silikon Vadisində siyasi dəyişikliklərdir. Bütün bunlar bu transformasiyaya kömək edən amillərdir. 2024-cü il prezident seçkiləri yaxınlaşdıqca, bu tendensiyanın Silikon Vadisində və ümumilikdə ABŞ-da siyasi səhnəyə təsirini davam etdirəcəyi və Demokratlar bu məsələ
çap et