Çin dünyanın ilk əriməyə davamlı atom elektrik stansiyasını təqdim etməklə nüvə enerjisi sahəsində təməlqoyma və potensial transformativ nailiyyət əldə etdi. Tsinxua Universitetinin tədqiqatçıları tərəfindən hazırlanmış atom elektrik stansiyası 13 il əvvəl Yaponiyada Fukuşima AES-də baş vermiş dağıdıcı qəzadan sonra yaxından izlənilən nüvə enerjisi təhlükəsizliyində mühüm irəliləyişədir.
Atom elektrik stansiyalarını alovlandıran nüvə parçalanması, həddindən artıq istilik yaratdığı üçün düzgün idarə edilmədikdə böyük risklər yaradır. Adi atom elektrik stansiyaları buna görə də dağılma riski daşıyır. Elektrik stansiyalarında soyutma sistemləri sıradan çıxsa, reaktorlar həddən artıq istiləşərək partlayışlara və təhlükəli radiasiyanın yayılmasına səbəb ola bilər.
Yeni Çin elektrik stansiyası ərimə riskini azaltmaq üçün “çınqıl yatağı reaktoru” adlı innovativ dizayndan istifadə edir. Soyutma üçün su istifadə edən əksər reaktorlardan fərqli olaraq, daha yüksək temperaturlara davam gətirə bilən helium qazından istifadə edir.
Böyük yanacaq çubuqları əvəzinə, uran yanacaq hissəcikləri ilə doldurulmuş kiçik, bilyard topu ölçülü qrafit kürələrindən istifadə edilir. Almaniyanın SGL Group şirkəti tərəfindən istehsal olunan bu kürələr istiliyə son dərəcə davamlıdır.
Reaktorda istifadə olunan materiallar ərimədən çox yüksək temperaturlara, 950 °C-ə qədər davam edə bilir. Reaktorun konstruksiyası soyutma sistemi sıradan çıxsa belə, onun təhlükəli səviyyəyə qədər qızmamasını təmin edilir. Helium qazı və qrafit kürələri istiliyi təbii şəkildə yayır.
Reaktor həddindən artıq istiləşdikdə, o, avtomatik olaraq nüvə reaksiyasını ləngidir, ərimə ehtimalını aradan qaldırır.
Fukuşima nüvə reaktoru 2011-ci ildə nadir bir nasazlıqla üzləşdi və soyutma sisteminin həm standart, həm də ehtiyat enerji təchizatı uğursuz oldu və bu, əriməyə gətirib çıxardı.
Çınqıl yataqlı reaktorlar nüvə tullantıları problemini tam həll etməsə də, yanacaq növü tullantıların utilizasiyası üçün bir çox variant təklif edir. Çinin son məqsədi istifadə olunan nüvə yanacağını təkrar emal etməklə tullantıları aradan qaldırmaq və ya əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaqdır.
Stansiyanın 2016-cı ildən hazırlanmış əkiz reaktorlarının hər biri 105 meqavat enerji istehsal edə bilir.
Nüvə enerjisi istixana qazı emissiyalarını azaltmağa və iqlim böhranı ilə mübarizə aparmağa kömək edən böyük və etibarlı aşağı karbonlu enerji mənbəyini təmin edir. Ancaq təhlükəsizlik hələ də əsas narahatlıqdır.
Yeni Çin dizaynı mövcud nüvə reaktorlarına tətbiq edilə bilməz, lakin gələcək elektrik stansiyalarını daha təhlükəsiz etmək üçün yol xəritəsi rolunu oynaya bilər.
Bu innovativ atom elektrik stansiyasının inkişafı Çinin nüvə enerjisi istehsalına dəstək verməklə, hazırda ölkənin əsas enerji mənbəyi olan kömürdən asılılığını azaltmaq üzrə daha geniş təşəbbüsünün bir hissəsidir.
çap et