İran prezidenti Məsud Pezeşkian ilə rejim arasında münasibətlər onların islahatçı və mötədil sələflərindən daha istidir. Əslində, o, xüsusilə xarici siyasətdə böyük təzyiqlərə məruz qalan keçmiş prezident Həsən Ruhani və komandasından daha yaxşı görünür. Ruhani nüvə sazişini təmin etməkdə uğur qazansa da, onun planlaşdırdığı bir çox regional genişlənmə siyasətini məhdudlaşdıran kənar təsir göstərənlərlə dərin fikir ayrılıqları davam etdi. Görünür, əvvəlki məhdudiyyətlər və ya şərtlər, Pezeşkiana bəzi məqsədlərinə çatmaq imkanı vermək səbəbilə bəzi insanlar tərəfindən çevik şəkildə idarə olunub.
Pezeşkian seçildiyi gündən bəri xarici şərhlərlə mesajlarını müxtəlif daxili istiqamətlərə çatdırmağa çalışır. Seçilməsinin dövləti və rejimi idarə edən hakim qurumun oriyentasiyalarında dönüş nöqtəsi olduğunu göstərməyə çalışan Pezeşkiyan, daxildən verdiyi mesajlara çevik cavab almaq imkanına mərc edir. Bu, iqtisadi və sosial səviyyədə pisləşən vəziyyətin aradan qaldırılması zərurətindən irəli gəlir. Ancaq aydındır ki, xarici açarlar Pezeşkianın əlində deyil. Onun ilk növbədə onlara sahib olmaq, hətta daşımaq icazəsi yoxdur. Xüsusən də hazırda bu açarları əlində saxlayan şəxs öz təsir dairələrini heç vaxt olmadığı qədər gizli saxlayır və qorumaq üçün əlindən gələni edir. O, indiki məqamda heç bir güzəştə hazır görünmür. Hazırda açarı əlində saxlayan şəxs ağır zərbələrə məruz qalmasına baxmayaraq onlardan əl çəkmir. Açarların qorunması İran sərhədləri daxilində və xaricində baha başa gəlsə də, bu şəxs onlarını toxunulmaz saxlamaqda davam edir.
Ona görə də Pezeşkiyan və onun diplomatik komandasının fikrincə, yaxın çevrənin mənfi hesab etdiyi bu təsiri investisiyaya çevirmək imkanı yarana bilər. Eyni şəkildə, qonşularla daha çevik bir əlaqə quraraq, bu mənfi təsir müsbət rola çevrilə bilər. Əgər maraqlananlar əmindirlər ki, Pezeşkiyanın xoş niyyətlərini konkret reallığa çevirmək üçün konstruktiv addımlar atıla bilər, bu, istər-istəməz ölkə daxilində dövlətə və rejimə xeyir verəcək.
Lakin Pezeşkianın regional və beynəlxalq xarici siyasətdə tələb etdiyi və bu siyasətlərə, xüsusən də regional siyasətlərə münasibətdə tərəfin məhdud çevikliklə qarşıladığı tolerantlıq regional vəziyyətin yaşadığı mənfi reallıqlarla uzlaşmır.
Dağıdıcı müharibələr və beynəlxalq münasibətlərdə geosiyasi dəyişiklikləri təhdid edən bu qaranlıq regional mənzərə Pezeşkian və komandasının işini çətinləşdirir. Hakim qurumdan səmimi niyyət, iradə və real dəstək olsa belə, bu dosye dini rəhbərin evi və onu həyata keçirmək vəzifəsi olan aparatla məhdudlaşır. Başqa sözlə, İnqilab Keşikçiləri Ordusu (SEPAH) başda olmaqla bütün dövlət qurumları və rejim qurumlarından müstəqil siyasət həyata keçirən Qüds Gücü hazırda həssas vəziyyətdədir. Pezeşkiyanın tək istəyi vaxt qazanmaqdır. Beləliklə, o, regional və beynəlxalq səviyyədə ağ sapı qara sapdan ayıra biləcək.
çap et