Alimlər nəsli kəsilməkdə olan heyvanları Aya yerləşdirmək üçün iddialı planı açıqlayıblar. Saxlama anbarı bizə Yer kürəsinin ən risk altında olan heyvan növlərinin nümunələrini qoruyub saxlamağa imkan verə bilər. Alimlər bunun heyvanların planetimizdə risklərə məruz qalmadan saxlanmasına imkan verəcəyini iddia edirlər.
Tədqiqatçılar bunun Yer üzündə itirmək riski ilə üzləşdiyimiz heyvanların uzunmüddətli qeydini saxlamaq üçün bir üsul ola biləcəyini təklif edirlər. Qeydlər kriokonservasiya yolu ilə istifadə oluna bilən formada saxlanıla bilər.
“Smithsonian” Milli Zooparkı və Mühafizə Biologiya İnstitutundan Meri Hagedornun rəhbərlik etdiyi bir qrup tərəfindən yazılmış yeni bir məqalədə elm adamları Ayın səthində qurulmuş bir saxlama anbarını təsəvvür edirlər.
Obyektin Ayın qütblərinə yaxın, həmişə kölgədə olan ərazilərdə yerləşdirilməsi faydalı ola bilər. Orada temperatur -196 °C-dən aşağı qaldığından, obyekt soyuducu kimi fəaliyyət göstərə bilər.
Tədqiqatçılar beləliklə, bioloji nümunələrin uzun müddət saxlanıla biləcəyini təklif edirlər.
Obyektin Ayda saxlanması o deməkdir ki, obyekti sərin saxlamaq üçün insan müdaxiləsinə və ya daimi enerji mənbəyinə ehtiyac qalmayacaq. Bu iki nöqtə Yerdəki oxşar anbarın qarşılaşacağı əsas təhlükələrdən ikisidir.
Bundan əlavə, obyekt təbii fəlakət, iqlim dəyişikliyi və geosiyasi münaqişələr kimi digər təhlükələrdən qoruna bilər.
Birinci mərhələdə obyekt fibroblast hüceyrələri olan heyvan dərisi nümunələrini saxlamaq üçün istifadə edilə bilər. Komanda artıq bunun necə işləyəcəyini planlaşdırmağa başlayıb, nümunələr və sınaqlar kimi istifadə etmək üçün ulduzlu qaya balığı (Gobioidei) nümunələri ilə.
Tədqiqatçılar vurğuladılar ki, planda problemlər yarada biləcək çoxlu çətinliklər var. Çətinliklər arasında nümunələrin kosmosdan Aya təhlükəsiz şəkildə daşınması, onları radiasiyadan uzaq tutmaq və obyektin tikintisi və saxlanması üçün dünya üzrə ölkələr və qurumların bir araya gətirilməsi daxildir.
Amma alimlər məqalədə bu çətinliklərə baxmayaraq hərəkətə keçmək və bunun səbəbini açıqlamağın zəruri olduğunu vurğulayırlar: “Nəsli kəsilmək təhlükəsi bizim bu növlərin təbii mühitlərində qorunmaq imkanlarımızdan daha sürətlə artır”.
Bu təklif “BioScience” akademik jurnalında dərc olunan Ay biorepozitoriyası yaratmaqla yerin biomüxtəlifliyinin qorunması adlı yeni məqaləyə daxil edilib.
çap et