İsraillilər onun 7 oktyabr hücumu ilə heç bir əlaqəsi olmadığını bilsələr də, İsmayıl Haniyə “Mossad”ın qara siyahısında birinci yerdə olduğunu bilirdi. Haniyə Yəhya Sinvar və HƏMAS-ın indiki rəhbərliyi ilə illərdir yaxşı münasibətdə deyildi. Sinvar 2006-2017-ci illərdə sədrlik etdiyi terror təşkilatının rəhbərliyindən uzaqlaşdırılmışdı.İyirmi il qaldığı İsrail həbsxanalarından gələn Yəhya Sinvar təşkilatın hərbi qrupunun etibarını qazanıb. Onların vasitəsi ilə seçkilərdə qalib gəlib və liderliyi ələ keçirib. O, zəif olmaqda, siyasi həll yollarına üstünlük verməkdə və regional təzyiqlərə məruz qalmaqda ittiham etdiyi Haniyəni və adamlarını özündən uzaqlaşdırmağa çalışıb.
Bu, Haniyəni terror təşkilatının tarixində bir “sülh göyərçini” kimi göstərmir, lakin onun daha praqmatik və daha az avantürist olduğu bilinirdi. Hətta son aylardakı Doha danışıqlarında da Haniyə Qəzza müharibəsini bitirmək üçün həll yolu axtarması üçün Sinvara təzyiq göstərməyə çalışıb və amma bacarmayıb. Sinvar, Haniyənin çalışdığı və aylarla davam edən çətin danışıqlar nəticəsində əldə etdiyi hər şeyi alt-üst edni.
Bəs israillilər onu niyə öldürdülər?
O, HƏMAS terrorçularının ən məşhur liderlərindən biri olduğu üçün öldürülüb. Əgər Haniyə bir neçə ay əvvəl danışıqlar aparanların əldə etməyə çalışdıqları razılaşmaya əsasən müharibəni dayandıra bilsəydi, minlərlə fələstinlinin qanının tökülməsinin qarşısını ala bilərdi.
Ondan qurtulmaq “HƏMAS” daxilindəki radikallara və təbii ki, Sinvarı ələ keçirə bilməsə də, HƏMAS liderlərini məhv etmək üçün əsas vədlərindən birini verən Netanyahu hökumətinə xidmət edir.
“HƏMAS”ın gələcəyi Netanyahu və Sinvar tərəfindən məhv edilib və həm Həmas, həm də Qəzza zolağı radikalların hesablamalarının qurbanı olub. Onlarla birlikdə keçən ilin sonunda Fələstin oyununun qaydalarını dəyişdirməyə və regionda sülh qatarın qarşısını almağa qərar verən Tehranın siyasətinin güdazına getdi. Bunun hesabı həm İsrail, həm də İran üçün ağır oldu, ən yüksəyini isə fələstinlilər ödədi. Haniyə indiyə qədər itkin düşən 40 minə yaxın adamdan biridir.
Təəccüblü görünə bilər ki, terrorçuların lideri Haniyə müsbət qəhrəman imiş. Amma həqiqətdir və qorxulusu baş verdi. Haniyə və HƏMAS İranın və onun siyasi layihəsinin Tehranın geniş vəkil şəbəkəsi vasitəsilə həyata keçirdiyi hərbi təzyiq siyasəti vasitəsilə Fələstin dövləti layihəsini reallaşdıracağı barədə mərc etməyə davam edirdilər. Bu ilğım yalnız daha qorxulu itkilərə və itkilərə səbəb oldu. Bununla belə, Haniyə Sinvardan fərqli olaraq, siyasi təcrübəsi sayəsində hadisələrin gedişatını dəyişdirmək və bəlkə də böhrandan istifadə edərək, atəşkəsdən kənarda və hətta Qəzzanın hüdudlarından kənarda həll yoluna nail olmaq gücünə malik idi.
Bu siyasi uğursuzluğa, itirilmiş imkanlara haqq qazandırmaq olmaz.
çap et