Vaxt.Az

Marsda nəhəng su anbarları


 

Amma torpağın 11-20 km dərinliyində

Marsda nəhəng su anbarları Alimlər Marsın altında böyük su anbarlarının olduğunu irəli sürüblər. Yeni bir araşdırma Qırmızı Planetin səthinin altında böyük maye su göllərinin olduğunu sübut edib.

Tədqiqatçılar Marsın səthində okeanlar yaratmaq üçün yeraltı su anbarlarında kifayət qədər suyun ola biləcəyini irəli sürüblər.

Alimlər NASA-nın “InSight Lander” texnikasının məlumatlarından istifadə edərək, yeraltı suların miqdarının bir-iki kilometr dərinlikdə bütün Marsı əhatə edə biləcəyini təxmin ediblər.

Lakin ekspertlər deyirlər ki, su anbarlarından gələcək Mars koloniyasına mənbə kimi istifadəsinə o qədər də faydalı olmayacaq.

Su anbarları səthdən 11,5-20 kilometr aşağıda, Marsın qabığının ortasındakı qayalarda kiçik çatlarda və məsamələrdə yerləşir. Bir kilometr dərinlikdə quyu qazmaq hətta Yer kürəsində də çətin işdir.

ABŞ-da “UC Berkeley”də keçmiş doktorantura tədqiqatçısı və hazırda “UC San Diego”nun “Scripps” Okeanoqrafiya İnstitutunda köməkçi professoru Vaşan Rayt “Marsda su dövranını başa düşmək iqlimi, səthi və daxilini anlamaq üçün vacibdir”, – deyib.

Harada və nə qədər suyun mövcud olduğunu anlamaq faydalı bir başlanğıcdır.

Alimlər təxminən 3 milyard il əvvəl planetdə mövcud olan suyun hara və nə vaxt getdiyini və planetdə həyatın olub-olmadığını öyrənmək üçün Marsa çoxlu kosmik zondlar və kosmik gəmilər göndəriblər.

Mütəxəssislər iddia edirlər ki, tapıntılar suyun böyük hissəsinin kosmosa çıxmadığını və yer qabığına qədər süzüldüyünü göstərir. Tədqiqatçılar “InSight”ın 2022-ci ildə başa çatacaq 4 illik missiyası zamanı topladığı məlumatlardan istifadə ediblər.

Kosmik gəmi Mars zəlzələ dalğaları da daxil olmaqla, torpağın altından da məlumat toplayıb.

Tədqiqatçılar qaya fizikasının riyazi nəzəriyyəsinə əsaslanan modeldən istifadə edərək məlumatların ən inandırıcı izahının yer qabığında maye suyun olması olduğunu müəyyən ediblər: “Mövcud məlumatlar ən yaxşı şəkildə suya doymuş orta qabıqla izah olunsa da, bizim nəticələrimiz geofiziki ölçmələrin vacibliyini və Mars qabığının mineralogiyasını və strukturunun daha yaxşı demarkasiyasını vurğulayır”.

Tapıntılar “Proceedings of the National Academy of Sciences” adlı akademik jurnalda dərc olunub.

 





13.08.2024    çap et  çap et