Kosmik zibil probleminin həllində “pioner”

Avropanın qabaqcıl Salsa peyki Yer atmosferinə alovlu eniş etdi

ESA, “X” (Twitter) platformasındakı səhifəsində yayımladığı paylaşımda Salsanın Bakı vaxtı ilə saat 22.45 radələrində atmosferə girdiyini bildirib.

Məqsədyönlü şəkildə atmosferə müvəffəqiyyətlə qayıdan peyk qlobal kosmik zibil probleminin həllində “pioner” oldu. Bu cür hərəkətlər kosmik gəmilərin Yerin orbitində zibil yaratmasının qarşısını almağa kömək edə bilər.

“Bir neçə dəqiqə əvvəl “Cluster” əməliyyatları qrupu Kurouda yerləşən “Estrack” yer stansiyasında sonuncu dəfə Salsanı uğurla dinləyib. Peyklə əlaqə artıq başa çatıb”, – kosmik agentliyi bildirib.

Aparıcı peyk; Rumba, Samba və Tanqo ilə yanaşı, günəş fırtınaları kimi kosmik hava hadisələrini öyrənmək üçün buraxılan “Cluster” adlı kvartetin bir hissəsi idi.

Peyklər kvartetindən əldə edilən məlumatlar alimlərə Yeri unikal şəkildə yaşayış üçün əlverişli edən güclü maqnit qalxanı olan maqnitosferi daha yaxından öyrənməyə imkan verdi.

“20 ildən artıqdır ki, “Cluster” bizə dəfələrlə maqnitosferin bizi günəş küləyindən qorumaqda nə qədər vacib olduğunu göstərdi”, – missiyanın meneceri Filipp Eskubet deyib.

Kosmosdakı havanı daha yaxşı başa düşmək və proqnozlaşdırmaq imkanı vermək üçün peyk günəş fırtınalarının təsirlərini müşahidə edib.

“2000-ci ildə buraxılan peyklər əvvəlcə cəmi iki il davam edəcək bir missiya üçün planlaşdırıldı, lakin ESA “təsirli və təməlqoyma elmə” verdiyi töhfələrə görə “Cluster”i davam etdirdi.

“Bu, “Cluster”in son 24 ildə davam edə bilməsini təmin etmək üçün çalışan komandalar üçün emosional bir gün idi, ilkin olaraq planlaşdırılan iki illik missiya müddətindən xeyli uzun çəkdi”, – ESA deyib.

Peykin qayıdışı ilk dəfə bir peykin atmosferə “məqsədli” yenidən daxil olması ilə əlamətdar olub.

Kosmik agentliyin bildirdiyinə görə, peyk planetin atmosferinə daxil olub və Sakit okeanın cənubunda Pasxa adası yaxınlığında əhalinin az məskunlaşdığı ərazidə “bir dəqiqədən az müddətdə” yanıb.

“Cluster” əməliyyatları meneceri Bruno Sousa, “Yanvar ayında biz Sambanın orbitini bir qədər dəyişdik ki, sentyabrın 8-də onun təxminən 110 kilometr hündürlükdən 80 kilometrə qədər son dik enişlə enə biləcəyinə əmin olduq”, – deyib.

“Ümid edirik ki, atmosferə qayıdış başa çatdıqdan sonra havadan müşahidə eksperimentinin nəticələri haqqında daha çox məlumat əldə edəcəyik”, – ESA bildirib.

Alimlər Salsanın məlumatlarından istifadə edərək gələcəkdə atmosferə qayıdan peyklərin vaxtını və mövqeyini daha yaxşı proqnozlaşdıra biləcəklərinə ümid edirlər.

“Atmosferə qayıdış baş verdikdə, yenidən daxil olan elm qrupundan havadan müşahidə eksperimentinin nəticələri haqqında daha çox öyrənəcəyimizə ümid edirik”, – ESA deyib.