İsrail Livanda nə planlaşdırır?

“Əqsa qətliamı “HƏMAS”dan yox, “Hizbullah”dan gözlənilirdi”

“New York Times” (NYT) qəzetinin təhlilində bildirilir ki, bəzi israilli generallar “Hizbullah”ı hücumlarla geri çəkməyin mümkün olacağını iddia edərkən, hökumətdəki digər rəsmilər isə İsrailin genişlənmədən əvvəl “HƏMAS”la razılaşmalı olduğunu düşünürlər.

Kimliklərinin paylaşılmasını istəməyən İsrail rəsmiləri, baş nazir Benyamin Netanyahunun sülhün təmin edilməsi və on minlərlə köçkün vətəndaşın Livan sərhədindəki bölgələrə qaytarılması üçün dəqiq strategiyasının olmadığına diqqət çəkir.

Mənbələr “Hizbullah”la münaqişələri artıraraq gərginliyi artırmaq üçün atılan addımların bəzi yüksək səviyyəli rəsmilərin sərt reaksiyalarına səbəb olduğuna diqqət çəkir. Vəziyyətin genişmiqyaslı müharibəyə çevrilə biləcəyi və israillilərin ölkənin şimalına qayıtmasının qarşısı alına biləcəyi ilə bağlı narahatlıqların olduğu bildirilir.

NYT İsrail ordusunun Livana hücumları ilə “qısamüddətli hədəflərinə çatdığını” iddia etsə də, Netanyahu administrasiyasının uzunmüddətli planının qeyri-müəyyən olaraq qaldığını yazır.

“Washington Post” (WP) qəzetinin təhlilində Tel-Əviv rəhbərliyinin 10 ilə yaxındır “Hizbullah” terrorçularına qarşı hücum planları üzərində işlədiyi və İsrail ordusunun son əməliyyatları ilə Livana qarşı quru əməliyyatı ehtimalı yenidən gündəmə gəlib.

İsrail hərbi kəşfiyyatının keçmiş zabiti Miri Eysin aşağıdakı qiymətləndirmələri bölüşür: “Ordu illərdir bu planı qurur və düzəldir. Hər dəfə bunu edə biləcəyimiz bir nöqtəyə çatanda bəzi məhdudiyyətlərlə qarşılaşdıq. İndi parçalar öz yerinə oturur. İndi əsas məsələ növbəti addımın nə olacağı sualdır”.

İsrail ordusu “Hizbullah” terror təşkilatına məxsus ümumilikdə 1500 hədəfin vurulduğunu iddia edib. Eysin bunun müharibə ssenarisi planlarının bir hissəsi olduğunu bildirib və “HƏMAS”ın oktyabrın 7-də Əqsa qətliamına istinad edərək, buna bənzər addımın “Hizbullah”dan gözlədiklərini etiraf edib.

Bundan əlavə, keçmiş kəşfiyyatçı iddia edir ki, İsraildə təhlükəsizlik rəsmiləri oktyabrın 7-dən qısa müddət sonra planı həyata keçirmək üçün “Hizbullah”a təzyiq göstəriblər, lakin Netanyahu ordunun buna məcbur olacağı səbəbilə geri addım atıb. “WP”nin kimliyini gizli saxladığı yüksək səviyyəli Qərb diplomatı da Eysinin iddialarını təsdiqləyib.

Analitiklər iddia edirlər ki, Netanyahu hərtərəfli müharibəyə başlamaqla özü üçün bəzi siyasi üstünlüklər əldə edə bilər. Bunlara zəifləmiş imicini yaxşılaşdırmaq üçün vaxt qazanmaq, Qəzza müharibəsində Tel-Əviv rəhbərliyinin qərarlarını araşdıracaq komissiyanın yaradılmasını gecikdirmək, ictimaiyyətin diqqətini Qəzza müharibəsi və girov böhranından yayındırmaq daxildir.

İvrit Universitetindən Qayil Talşir də Netanyahunun müharibəni uzatmaqla hakimiyyətinə qarşı daxili və xarici təhdidləri dəf etməyə çalışdığına dair şərhini bölüşür.

***

Sentyabrın 17-də Hizbullahın istifadə etdiyi peycerlərdə eyni vaxtda partlayışlar olub. Ertəsi gün ölkənin ratsiya, radio və günəş enerjisi sistemlərində partlayış baş verib. Hadisələrdə ən az 39 adam həyatını itirərkən, 3 minə yaxın adam da yaralanıb.

Tel-Əviv rəsmi olaraq hücuma görə məsuliyyəti öz üzərinə götürməsə də, İsrail ordusu sentyabrın 20-də Beyrutun cənubuna hava hücumu keçib. Hizbullah hücumda yüksək rütbəli hərbi komandirlərindən biri İbrahim Akil də daxil olmaqla 15 üzvünün öldürüldüyünü açıqlayıb.

İsrail ordusunun peycer əməliyyatından sonra Livanda həyata keçirdiyi hava hücumlarında ölənlərin ümumi sayı 577-yə yüksəlib.