Almaniyanın həftəlik “Zeit” qəzetinə müsahibə verən Avropa Birliyi (AB) Komissiyasının sədri Ursula von der Leyen Avropanın yavaş-yavaş meydana çıxan yeni dünya nizamının formalaşmasına töhfə verməsini vacib hesab etdiyini və buna nail ola biləcəyini bildirib. AB Komissiyasının sədri köhnə Qərbin artıq olmadığını və dünyanın geosiyasi mənada qloballaşdığını bildirib.Avropanın son 10 ildə bank böhranı, miqrasiya böhranı, “Brexit” (Böyük Britaniyanın AB-dən çıxması), pandemiya, enerji böhranı və Rusiyanın Ukraynaya müharibəsi kimi qitəni dərindən sarsıdan ciddi böhranlar yaşadığına diqqət çəkən von der Leyen buna baxmayaraq, Avropanın hər bir böhrandan daha güclü çıxdığını qeyd edib.
Onun Qərb dünyasının lideri olub-olmaması ilə bağlı suala AB Komissiya sədri: “Bizim bildiyimiz kimi Qərb artıq yoxdur. Dünya həm də geosiyasi sferaya çevrilib və bu gün dostluq şəbəkələrimiz bütün dünyaya yayılıb”, – cavabını verib.
Von der Leyen bu vəziyyətin artıq gömrük mübahisəsində də müşahidə edildiyini və yeni sərəncamla işləmək istəyən bir çox dövlət və hökumət başçıları ilə danışıqlar apardığını bildirib.
“Artıq Qərb yoxdur. Bu, ABŞ-la son vida deməkdirmi? AB ilə ABŞ arasında münasibət necədir?” sualına cavab olaraq von der Leyen ABŞ-ın dostu olduğunu və amerikalılarla avropalılar arasında dostluğun davam edəcəyinə inandığını bildirib.
***
“Ancaq yeni reallıq bizimlə yaxınlıq axtaran bir çox başqa ölkələri də əhatə edir. Qlobal ticarətin 13 faizi ABŞ-ladır. Bu, böyük paydır. Amma qalan 87 faizi dünyanın digər dövlətləri ilə ticarət təşkil edir. Onların hamısı proqnozlaşdırıla bilən və etibarlı qaydalar istəyir”, – von der Leyen bildirib.
“Tarixin sonu”nun 1990-cı ildə Berlin Divarının yıxılması ilə elan edildiyini müdafiə edən von der Leyen, “İndi tarixlə birlikdə geosiyasət geri qayıdır. Dünya nizamı olaraq hiss etdiyimiz şey indi dünya nizamsızlığıdır”, – deyib.
Von der Leyen Çin və ABŞ arasında güc mübarizəsinin buna təkan verdiyini və bunun həm də Rusiya prezidenti Vladimir Putinin “imperialist ambisiyaları” ilə bağlı olduğunu və bu səbəbdən bu yeni dünya nizamını fəal şəkildə formalaşdırmağa hazır olan fərqli və yeni AB siyasətinə ehtiyac olduğunu söyləyib.
Von der Leyen Avropanın tam oyandığını və qitənin müdafiə qabiliyyətini artıracağını və rəqabət qabiliyyətini artıracağını bildirib.
AB-də güclü siyasi təcil yarandığını və yeni yollara getmək istəyinin olduğunu bildirən Von der Leyen, hərbi imkanlar üçün 800 milyard dollar vəsait ayrıldığını və bunun əvvəllər ağlasığmaz olduğunu söylədi.
ABŞ və AB arasındakı münasibətləri hazırda mürəkkəb olaraq xarakterizə edən von der Leyen, “Biz avropalılar üçün bu vəziyyətdə nə istədiyimizi və nəyi hədəflədiyimizi bilmək vacibdir”, – deyib.
çap et