Aparıcı münaqişə araşdırma mərkəzinin hesabatına görə, qlobal hərbi xərclər 2024-cü ildə 2,72 trilyon dollara çatıb ki, bu da 2023-cü illə müqayisədə 9,4 faiz artımdır. Bu, ən azı Soyuq Müharibənin bitməsindən bəri ən böyük illik artımdır.Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun (SIPRI) açıqladığı məlumatlar göstərib ki, geosiyasi gərginliyin artması dünyanın bütün regionlarında hərbi xərclərin artmasına, xüsusilə də Avropa və Yaxın Şərqdə sürətli artıma səbəb olub.
“Dünyanın 100-dən çox ölkəsi 2024-cü ilə qədər hərbi xərclərini artırır”, – institut bildirib. İnstitut hesabatda bildirilir ki, “hökumətlər hərbi təhlükəsizliyə getdikcə daha çox üstünlük verdikləri üçün, əksər hallarda digər büdcə sahələri hesabına iqtisadi və sosial mübadilələr gələcək illərdə cəmiyyətlərə əhəmiyyətli təsir göstərə bilər”.
Ukraynadakı müharibə və ABŞ-ın NATO-ya sadiqliyinə dair şübhələr Avropada (Rusiya da daxil olmaqla) hərbi xərclərin 17 faiz artmasına səbəb olub və bu, Avropanın hərbi xərclərini Soyuq Müharibənin sonunda qeydə alınan səviyyədən kənara çıxarıb.
Rusiyanın hərbi xərclərinin 2024-cü ildə təxminən 149 milyard dollara çatdığı bildirilir ki, bu da 2023-cü illə müqayisədə 38 faiz və 2015-ci ildə qeydə alınan səviyyədən isə iki dəfə artıqdır. Bu rəqəm Rusiyanın ÜDM-nin 7,1 faizini və ümumi dövlət xərclərinin 19 faizini təşkil edir. Ukraynanın ümumi hərbi xərcləri 2,9 faiz artaraq 64,7 milyard dollara çatıb ki, bu da Rusiyanın xərclərinin 43 faizini təşkil edib. Bu, ÜDM-in 34 faizinə bərabərdir. 2024-cü ildə Ukraynanın hərbi yükü bütün ölkələr arasında ən böyük yük idi.
Stokholm İnstitutu “Ukraynanın hazırda bütün vergi gəlirlərini ordusuna ayırdığını” qeyd edərək, belə dar maliyyə məkanı ilə Ukraynanın hərbi xərclərini artırmağa davam etməsinin çətin olacağı qənaətinə gəlib.
ABŞ-ın hərbi xərclərinin 2024-cü ildə 5,7 faiz artaraq 997 milyard dollara çatdığı qeyd olunur ki, bu da NATO-nun ümumi xərclərinin 66 faizini və qlobal hərbi xərclərin 37 faizini təşkil edir.
çap et