Avropanın ortasında cəmi 63 nəfərin yaşadığı və heç bir ölkə tərəfindən tanınmayan qeyri-adi bir ölkə yüksəlir. Vergisiz və müdaxiləsiz.Avropada yerləşən və heç bir ölkə tərəfindən rəsmi olaraq tanınmamasına baxmayaraq, liberter idealları ilə dünyanın diqqətini çəkən bu mikro millətin adı Azad Liberland Respublikasıdır. Xorvatiya ilə Serbiya arasında Dunay çayının sahilində yerləşən bu kiçik 7 kvadrat kilometrlik torpaq sahəsi cəmi 63 nəfər əhalisi ilə diqqət çəkir. Amma onu həqiqətən maraqlı edən onun azadlığı radikal anlaması və öz valyutası ilə işləyən sistemidir.
***
2015-ci ildə çex siyasətçisi Vit Jedlicka tərəfindən qurulan Liberland klassik liberal fəlsəfəyə əsaslanan konstitusiya respublikası kimi qurulub. Məcburi vergilərin, dövlət müdaxiləsinin və ya silah qadağasının olmadığı bu sistemdə vətəndaşlara mümkün olan ən böyük şəxsi azadlıq verilir. Üstəlik, iqtisadiyyat tamamilə kriptovalyuta və libertar prinsiplərə əsaslanır. Rəsmi pul vahidi “Liberland Dolları”, rəsmi dili isə ingilis dilidir.
Jedlickanın ilham mənbələri arasında Ludviq von Mises və Ayn Rand kimi klassik liberal mütəfəkkirlər var. Onun xəyal etdiyi ölkə dövləti yalnız əsas vəzifələrlə məhdudlaşdıran, fərdlərin iqtisadi, ticarət və şəxsi həyatına müdaxilə etməyən bir quruluş təklif edir. Dövlətin rolu ictimai asayişin qorunması, mülkiyyət hüquqlarının qorunması və müqavilələrin monitorinqi ilə məhdudlaşır.
***
Liberland təkcə siyasi quruluşu ilə deyil, təklif etdiyi həyat tərzi ilə də diqqət çəkir. Mikro millətin mərkəzində yerləşən ARK Village təbiətlə bir olmaq istəyənlər və fərqli icma təcrübəsi axtaranlar üçün dəvətli dayanacaqdır. Burada ziyarətçilər tədbirlərdən tutmuş təbiət gəzintilərinə, yaradıcı layihələrdən tutmuş ruhlandırıcı söhbətlərə qədər bir çox şeylər yaşaya bilərlər.
Liberland hökuməti ölkənin rəsmi saytında dünyanın hər yerindən gələn qonaqları bu unikal formasiyaya dəvət edir. Maraqlılar üçün bu kiçik torpaq sahəsi həm sosial təcrübə, həm də alternativ həyat tərzi təklif edir.
çap et