Hər görüşdən sonra sanksiya

Danışıqların dördüncü raundundan Vaşinqtonun Tehrana növbəti zərbəsi

Son sanksiyalar üç İran vətəndaşını və Tehrandakı Müdafiə İnnovasiyaları və Araşdırma Təşkilatı ilə əlaqəsi olan bir İran qurumunu hədəf alır. ABŞ Dövlət Departamentinin dövlət katibi Marko Rubioya istinadən verdiyi açıqlamada, “İran nüvə proqramını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirməyə davam edir və nüvə silahları və bu sistemləri üçün tətbiq olunan ikili məqsədli tədqiqat və təkmilləşdirmə işləri aparır”, – deyib. ABŞ rəsmisinin sözlərinə görə, İran dünyada yeganə ölkədir ki, nüvə silahı yoxdur və uranı 60 faizə qədər zənginləşdirib.

İranın nüvə proqramı ilə bağlı gərginlik ABŞ prezidenti Donald Trampın 2018-ci ildə ilk səlahiyyət müddətində ölkəsini Tehranın böyük dövlətlərlə 2015-ci ildə imzaladığı sazişdən çıxarmasından və İrana qarşı sanksiyaları bərpa etdikdən sonra artıb. Müqavilə uranın zənginləşdirilməsini 3,67 faizlə məhdudlaşdırıb. Amma İran hazırda hərbi istifadə üçün uranı tələb olunan 90 faizdən çox da uzaq olmayan 60 faizlə zənginləşdirə bilib.

Yeni sanksiyaların elan edilməsi ABŞ və İran arasında danışıqların dördüncü raundu başa çatdıqdan sonra verilib. Danışıqlarda irəliləyiş qeydə alınmayıb, lakin hər iki tərəf ehtiyatlı nikbinlik ifadə edib. Keçən ay başlayan danışıqlar İranın nüvə silahı əldə etməsinin qarşısını alacaq yeni razılaşmanın əldə olunmasını hədəfləyir.

Qərb ölkələri, o cümlədən ABŞ uzun müddətdir ki, İranı nüvə silahı yaratmaq cəhdində ittiham edir, Tehran isə bu iddianı rədd edir. İran nüvə texnologiyasına sahib olmaq hüququnu qoruduğunu və proqramının tamamilə dinc xarakter daşıdığını bildirir. Dünən tətbiq edilən sanksiyalar çərçivəsində hədəfə alınan şəxslərin ABŞ-dakı bütün aktivləri dondurulub və bu şəxslərlə hər hansı maliyyə əməliyyatı aparılması qadağan edilib.

ABŞ Dövlət Departamentinin məlumatına görə, sanksiyalar İranın üç yüksək vəzifəli nüvə proqramı rəsmisini və Müdafiə İnnovasiyaları və Tədqiqat Təşkilatının törəmə şirkəti olan İdeal Vakuum kimi tanınan Voya Pars Prospektiv Texnologiyaları hədəf alır. Dövlət Departamenti şirkəti xarici təchizatçılar və ya yerli istehsal vasitəsilə nüvə silahı ilə bağlı tədqiqat və inkişaflarda istifadə oluna biləcək avadanlıq istehsal etməyə çalışmaqda ittiham edir.