“Siyasi poker, yoxsa rus ruleti?”

Britaniya qəzeti Zelenskinin Putinə çağırışını “böyük qumar” adlandırıb

Rusiya-Ukrayna müharibəsi üç ili arxada qoyduğundan, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin sabah İstanbulda baş tutması gözlənilən Rusiya-Ukrayna danışıqlarında iştirak edib-etməyəcəyi qaranlıq olaraq qalır.

İlkin şərt olmadan İstanbulda birbaşa danışıqlar təklifini irəli sürən Putin olsa da, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ABŞ prezidenti Donald Trampla görüşündən sonra mayın 15-də Putini İstanbulda gözləyəcəyini açıqlayıb. Rusiyanın İstanbula göndərəcəyi nümayəndə heyətinin üzvləri Putinin əmrindən sonra ictimaiyyətə açıqlanacaq.

Böyük Britaniyanın “The Guardian” qəzetindən Enni Kelli dünən səhər “Zelenski siyasi poker, yoxsa rus ruleti oynayır?” başlıqlı məqalə dərc edib. “Sülhün gələcəyi” adlı brifinqdə o, Zelenskinin Putini şəxsi görüşə çağırmasının sülhün şansları və imkanları baxımından “böyük qumar” kimi şərh edib.

***

Xəbərdə Zelenskinin Putinin blef adlandırdığı, Putinin hələ də Zelenskinin çağırışına cavab verməməsinə baxmayaraq, həm Ukraynanın, həm də Rusiyanın son manevrlərinin ortaq bir cəhətinin olduğu qeyd edilib. Bu manevrlərin ortaq nöqtəsi hər iki ölkənin ABŞ prezidenti Trampın danışıqlar masası arxasında öz komandalarında olması istəyi olub.

Tramp da Səudiyyə Ərəbistanında “Air Force One” telekanalında mətbuat mənsublarına açıqlama verərək, “Putin İstanbulda olmağımı istərdi və bu mümkündür; orada olmasam, danışıqlara gedəcəyini bilmirəm. Hamımız birlikdə öyrənəcəyik” deyərək İstanbula gəlməsinin hələ də mümkün olduğunu bildrimişdi.

***

Son bir neçə günün “pişik və siçanın mürəkkəb diplomatik oyunu” olduğunu şərh edən The Guardian-a görə, həm Ukrayna, həm də Rusiya müharibəni bitirmək üçün təzyiqlərlə üzləşir və üstünlüyü əldə etməyə çalışırlar. Hesabatda “Razıda çox şey var” şərhi verilir.

***

Xəbərə görə, bu gün İstanbulda keçirilməsi planlaşdırılan danışıqların məzmunu ilə bağlı hələlik heç bir detal ictimaiyyətə açıqlanmayıb. Bu görüşlərə kimin qatılacağı da bilinmir.

“The Guardian”ın Mərkəzi və Şərqi Avropa müxbiri Şaun Uolker məsələ ilə bağlı dəyərləndirmələrində Putinin yanaşmasının danışıqlar aparmaq istədiyi təəssürat yaratdığını, lakin Rusiyanın danışıqlarda müzakirə masasına qoyacağı tələblərin müharibə başlayandan bəri səsləndirdiyi tələblərdən çox da fərqli olmayacağını bildirib. Bu tələblər arasında Ukraynanın NATO-ya qoşulmaması, Ukraynanın Rusiyanın nəzarətində olan ərazilərdən imtina etməsi və ordusunun sayının azaldılması daxildir. Xüsusilə Ukraynanın öz ərazisindən imtina etməsinin “siyasi baxımdan çətin” olacağı bildirilib.

***

Uolker Rusiya prezidenti Putinin sabah Türkiyəyə gəlib İstanbulda keçiriləcək sammitə qatılma ehtimalını da qiymətləndirib. Putin Türkiyəyə şəxsən gəlsə, “çox təəccüblənəcəyini” bildirən jurnalist, “Putin nəsə etmək üçün təzyiq altında olmağı xoşlamır. O, Zelenski ilə bir otaqda olmaq istəmir. Ukrayna isə buna ümid edir”, – deyib.

Uokerin sözlərinə görə, Putin və Trampın bir-biri ilə danışması və hər ikisinin İstanbuldakı sammitə gəlməsi ehtimalı 5 faizdir. “Düşünürəm ki, ən çox ehtimal olunan ssenari Zelenskinin günün sonunda video çəkərək “Bax, mən buradayam, amma başqa heç kim gəlmədi” deyəcək”, – deyə jurnalist proqnozlaşdırır.