Qətər səfəri Tramp administrasiyası üçün böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Srağagün Qətər əmiri Şeyx Təmim bin Həməd Əl-Tani tərəfindən ABŞ prezidentinin şərəfinə verilən ziyafətdə Tramp Dohadan İranla, xüsusən də nüvə proqramı ilə mübarizədə kömək istəyib.ABŞ-ın 47-ci prezidenti dəfələrlə Tehranla sürətlə irəliləyən nüvə proqramı ilə bağlı razılığa gəlmək istəyini ifadə edib və bunun ölkənin tərəqqini ləngidə biləcəyinə ümid edib.
İsraillə 19 aylıq müharibədə, o cümlədən Tehranın dəstəklədiyi HƏMAS ilə danışıqlarda Qətər ABŞ və İran arasında vasitəçi kimi mühüm rol oynayıb.
“Ümid edirəm ki, İranla bağlı mənə kömək edə bilərsiniz. Bu təhlükəli vəziyyətdir və biz düzgün olanı etmək istəyirik”, – Tramp şam yeməyində çıxışı zamanı deyib.
Qətərə edilən tələb, prezident Trampın Səudiyyə Ərəbistanının Ər-Riyad şəhərində keçirilən Körfəz Əməkdaşlıq Şurasının (KƏŞ) iclasında liderlərə verdiyi bəyanatdan sonra, Tehranın hər hansı mümkün razılaşmanın ilkin şərti olaraq Yaxın Şərqdəki proxy qruplara dəstəyini dayandırması şərti ilə “saziş bağlamaq” istəyini bildirib.
2015-ci ildə demokratların prezidenti Obamanın dövründə ABŞ və İran nüvə sazişinə nail oldular ki, İran öz uran ehtiyatını əhəmiyyətli dərəcədə azaltmağı və zənginləşdirməni 3,67 faizdən çox olmamaqla məhdudlaşdırmağı öhdəsinə götürdü. Lakin bu müqavilə prezident Trampın ilk prezidentlik dövründə ləğv edilib.
Hazırda İran uranı 60 faizədək zənginləşdirir ki, bu da silaha yararlı material üçün tələb olunan həddən kiçik texniki addımdır. Tehran, həmçinin, qərar verərsə, bir neçə nüvə silahı istehsal etmək üçün kifayət qədər ehtiyata malikdir.
Qətər əmiri çərşənbə günü ABŞ-ın “Fox News” telekanalına, “Biz nüvə silahından azad zona istədiyimizlə razıyıq və bu zonada nüvə yarışını ödəyə bilmərik”, – deyib.
“İranın nüvə silahına – mülki nüvə qüvvəsinə sahib olmaq hüququ var, eyni zamanda, regionda heç kimə heç bir çətinlik və təhlükə yaratmır”. Əl Tani deyib ki, məsələ diplomatik yollarla həll edilməlidir.
Ötən ayın əvvəlindən Vaşinqton və Tehran Tehranın nüvə proqramı ilə bağlı dörd raund danışıqlar aparıb. Tramp razılaşmanın əldə oluna biləcəyinə əminliyini ifadə edib, lakin vaxtın sürətlə tükəndiyi barədə xəbərdarlıq edib.
Ziyafət zamanı Tramp İran liderlərini tez hərəkətə keçməyə, əks halda vəziyyətin birbaşa münaqişəyə çevrilməsi potensialı ilə üzləşməyə çağırıb.
“Çünki bunlar başlayır və nəzarətdən çıxır. Mən bunu dəfələrlə görmüşəm. Onlar müharibəyə gedirlər və işlər nəzarətdən çıxır. Biz buna imkan verməyəcəyik”.
Əl Tani Trampın İranla və Qəzzada müharibəyə son qoymaq səylərinə böyük ümidlər bəslədiyini bildirib: “Mən bilirəm ki, sən sülh adamısan. Bilirəm ki, siz bu bölgəyə sülh gətirmək istəyirsiniz”.
çap et