İran qırmızı xətti tapdalayır

“ABŞ zənginləşdirmə qadağasında israr etsə, danışıqlar uğursuz olacaq”

İran xarici işlər nazirinin siyasi məsələlər üzrə müavini Məcid Təxt Rəvançı bazar ertəsi deyib ki, əgər Vaşinqton Tehranın uranın zənginləşdirilməsini tamamilə dayandırmasını israr etsə, ABŞ ilə nüvə müzakirələri heç bir nəticə verməyəcək.

ABŞ-ın Yaxın Şərq üzrə xüsusi nümayəndəsi Stiv Vitkoff bu gün deyib ki, ABŞ və İran arasında istənilən razılaşma uranın zənginləşdirilməsinin dayandırılmasını əhatə etməlidir. Digər tərəfdən, Tehran nüvə proqramının məqsədlərinin tamamilə sülhməramlı olduğunu iddia edir.

“Zənginləşmə ilə bağlı mövqeyimiz aydındır. Biz dəfələrlə vurğulamışıq ki, bu, milli qazancımızdan əl çəkməyəcəyik”, – Rəvançı deyib.

 “Biz zənginləşmə ilə bağlı heç vaxt güzəştə getməmişik və bundan sonra da getməyəcəyik. Əvvəldən dediyimiz kimi, onların mövqeyi sıfır zənginləşmədirsə, əməldə işlərin getməməsi təbiidir”.

İranın xarici işlər naziri Abbas Araqçı dünən deyib ki, ölkəsi beynəlxalq güclərlə “anlaşma olub-olmamasından asılı olmayaraq” uranı zənginləşdirməyə davam edəcək.

Araqçı “X” platformasında paylaşıb: “Əgər ABŞ İranın nüvə silahı əldə etməsinin qarşısını almaq istəyirsə, razılaşma əldə etmək olar. Biz bu nəticəni əbədiyyətə qədər təmin edəcək həllə nail olmaq üçün ciddi danışıqlara hazırıq. Razılaşma olsa da, olmasa da İranın zənginləşdirilməsi davam edəcək”.

Dünən “ABC News”a açıqlama verən Vitkoff bildirib ki, nüvə zənginləşdirilməsi ilə bağlı ABŞ üçün aydın qırmızı xətt var. “Biz hətta 1 faiz zənginləşdirməyə icazə verə bilmərik. Çünki zənginləşdirmə nüvə silahına imkan verir. Biz bura bomba atılmasına icazə verməyəcəyik”, – Vitkoff deyib.

Vitkoff bu təməl üzərində potensial bir razılaşmanın qurulmasının vacibliyini vurğulayaraq, “Bizim üçün hər şey zənginləşdirməni əhatə etməyən razılaşma ilə başlayır. Biz bunu heç vaxt qəbul edə bilmərik” dedi.

İran 2015-ci ildə Fransa, Almaniya, Böyük Britaniya, Rusiya, Çin və ABŞ ilə nüvə proqramına dair saziş imzalayıb.

2015-ci ildə imzalanmış saziş uranın zənginləşdirilməsini 3,67 faizlə məhdudlaşdırıb. Amma Tehran hazırda hərbi istifadə üçün tələb olunan 90 faizdən çox da uzaq olmayan 60 faiz səviyyəsində zənginləşdirib.

Nüvə proqramının yalnız mülki məqsədlər üçün olduğunu iddia edən Tehran, uranın dinc məqsədlərlə zənginləşdirilməsini davam etdirmək hüququnun “danışıqlara yol verilməz” olduğunu vurğulayıb. Lakin zənginləşdirmə sürəti və səviyyəsi ilə bağlı müvəqqəti məhdudiyyətləri qəbul etməyə hazır olduğunu bildirib.

Aprelin 12-dən bu yana Vaşinqton və Tehran Omanın vasitəçiliyi ilə Tehranın nüvə proqramı ilə bağlı on illik beynəlxalq razılaşmanı əvəz etmək və yeni razılaşma əldə etmək üçün dörd raund danışıqlar aparıb.