İsrail, tam 60 il əvvəl Suriyada edam olunan İsrail agenti Əli Kohenlə bağlı sənədləri və əşyaları gizli əməliyyatla Suriya arxivindən çıxararaq, ölkəyə gətirib və İsraildəki ailəsinə qaytardığını açıqlayıb.İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahunun ofisi dünən bildirib ki, 1965-ci il mayın 18-də edam edilən İsrail casusu Eli Kohenə aid Suriya arxivlərindən təxminən 2500 sənəd, fotoşəkil və şəxsi əşyalar ölkənin kəşfiyyat təşkilatı Mossad tərəfindən gizli şəkildə İsrailə gətirilib.
***
Bu açıqlama Kohenin edamının 60-cı ildönümünə təsadüf etdiyi üçün Netanyahu və Mossad direktoru Devid Barneanın materialları Kohenin həyat yoldaşı Nadia Kohenə mərasim zamanı təhvil verdiyi deyilib. Müsadirə edilən sənədlər arasında Əli Kohenin ailəsinə yazdığı əlyazma məktubları, vəsiyyəti, İsrail casusu ilə Suriyanın yüksək rütbəli məmurları arasında əlaqənin sübutu, Suriyada gizli məmur kimi işlədiyi illərdə çəkilmiş fotoşəkillər və saxta pasportlar var. Açıqlamaya görə, əməliyyat xarici kəşfiyyat qurumunun köməyi ilə həyata keçirilib. Mossad direktoru David Barnea gizli əməliyyatı “Kohenin Dəməşqdəki məzarının tapılması istiqamətində aparılan təhqiqatın irəliləyişində daha bir addım” kimi qiymətləndirərkən, Mossad da 1982-ci ildə öldürülən İsrail əsgərinin cəsədini Dəməşqdəki məzarından çıxarıb və keçən həftə İsrailə gətirib.
***
İsrailin ən mühüm casuslarından biri hesab edilən Kohen 1962-1965-ci illərdə “Kemal Emin Sabit” təxəllüsü ilə Dəməşqdə xidmət edib. Misirli yəhudi Kohen ərəb iş adamı qiyafəsində Argentinadan Dəməşqə köçüb və tezliklə Suriyanın siyasi və hərbi elitasına yaxın mövqe qazanıb. Müdafiə Nazirliyindəki məsullarla yaxın dostluğu sayəsində bütün bölgəni gəzən Kohenin İsrailə qarşı hərbi hazırlıq, pusqu və logistika yollarını Mossada ötürdüyü və bu məlumatların 1967-ci ildəki Altı Günlük Müharibə zamanı Tel-Əvivə böyük töhfə verdiyi güman edilir.
***
İsrail tərəfinə mesajlarını radio siqnalları ilə ötürərkən ordu qərargahının yaxınlığında yaşadığı üçün özünü aşağı salan Kohen, Suriya Sovet İttifaqından aldığı yeni rabitə vasitələrini sınaqdan keçirmək üçün ordu ilə bütün əlaqəni bir gün kəsəndə yaxalanıb. Kohen evinə basqın zamanı onun radio siqnalları aşkar edildikdə tutulub. İsraildə Kohenin həyatını və fəaliyyətini əbədiləşdirmək üçün 2019-cu ildə “Casus” adlı serial çəkilib.
çap et