Həbsxanaları dolub-daşan Fransa xaricdə kameralar icarəyə götürməyi düşünür. Bəs bu problemi həll edəcək, yoxsa məhbusları başqa ölkələrə köçürəcək?Fransa hakimiyyəti ölkə həbsxanalarında izdihamla mübarizənin radikal variantını öyrənir: digər Avropa ölkələrində kameraların icarəyə verilməsi.
Ancaq Fransa prezidenti Emmanuel Makronun son vaxtlar milli yayımçı TF1-ə verdiyi müsahibədə irəli sürdüyü bu fikir maraq doğursa da, həbsxana sistemində maddi-texniki, hüquqi və etik çətinliklərin olduğuna inananlar tərəfindən də tənqid edilib.
Fransa həbsxanalarının monitorinqindən məsul müstəqil ictimai qurum olan Azadlıqdan Məhrumetmə Yerlərinin Baş Nəzarəti (CGLPL) Dominik Simmonot verdiyi açıqlamada, “Hollandiya həbsxana çarpayılarını Belçikaya öz işçiləri ilə icarəyə götürdü, lakin Belçika qanunlarına uyğun olaraq. Hollandiyalı işçilər Belçika həbsxanalarında işlərin necə işlədiyini başa düşmək üçün təlim keçməlidirlər”, – deyib.
“İkincisi, viza tələbləri və məsafə səbəbindən ailə ziyarətləri olduqca mürəkkəb idi”, – Simmonot deyib.
“Nəhayət, Belçika layihədən imtina etdi, ona görə də bu təcrübəni təkrarlamaq üçün heç bir səbəb görmürəm”.
82 900-dən çox məhbus və cəmi 62 000 həbsxana kamerası olan Fransanın həbsxana əhalisi böhranı sürətlə dərinləşir.
Avropa Şurasının ötən il dərc etdiyi araşdırmaya görə, Fransa həbsxanalarda sıxlıq baxımından Kipr və Rumıniyadan sonra Avropanın üçüncü ən pis ölkəsidir.
SNEPAP-FSU həbsxana işçiləri həmkarlar ittifaqının baş katibinin müavini və uzun müddət sınaq müddəti olan Annabelle Buşet də ideyanın real olduğuna inanmır.
“Düşünürəm ki, belə bir ideyanın həyata keçirilməsini çox çətinləşdirən bəzi konkret elementlər var”, – deyə Buşe bildirib.
“Əvvəla, büdcə baxımından xaricə gedib bina icarəyə götürmək üçün xərclər var. Və bu gün Fransanın dövlət maliyyəsi elə bir vəziyyətdədir ki, hər yerdə büdcə kəsirləri edilməlidir. Mən məhbusları sərhədlərimizdən kənarda başqa bir müəssisəyə göndərməyin necə sərfəli ola biləcəyini anlamıram”.
Probasiya zabiti kimi Buşe reinteqrasiya ilə bağlı potensial təzyiqlərə də toxunaraq xəbərdarlıq etdi ki, məhbusları ailələrindən və dəstək şəbəkələrindən uzaqlaşdırmaq onların uzunmüddətli reabilitasiyasına təsir göstərə bilər.
“Məhkum və məhbus insanların deportasiyası onların ailələrindən uzaq olması deməkdir, eyni zamanda onların iş imkanlarından və cəmiyyətə yenidən inteqrasiyasına imkan verəcək aktyorlardan uzaq olması deməkdir”.
Bu ilin əvvəlində Fransanın ədliyyə naziri Cerald Darmanin daha qısa cəza çəkən məhbusları yerləşdirmək üçün modul tipli həbsxana bölmələri tikməyi təklif etmişdi.
Makron həmçinin daha sürətli və yüngül strukturlardan istifadə edərək 5 min yeni yerin tikintisini asanlaşdırmaq istədiyini bildirib.
Sistemdə çalışanların fikrincə, məhbusları xaricə göndərmək və ya daha çox bölmə tikmək həbsxana sıxlığını həll etməyəcək.
Buşe inanır ki, alternativ cəza və daha yaxşı psixi sağlamlıq və narkomaniyaya dair məsləhətlər həbsxana əhalisinin sayını azaltmağa kömək edə bilər.
“Bu gün aludəçilik və ya psixi sağlamlıq problemlərinə görə xəstə olan və cinayət törədən insanların heç də hamısı həbsxanada olmamalıdır. Biz başqa çarə düşünməliyik, çünki həbsxana hər şeyin həlli deyil”.
Hansı Avropa ölkələri xarici həbsxana kameralarını icarəyə götürür?
Fransa bu variantı araşdıran ilk ölkə deyil. Belçika 2010-2016-cı illər arasında Hollandiyanın Tilburq şəhərində 680 həbsxana kamerasını icarəyə götürüb.
Danimarka 2021-ci ildə Kosovoda 300 kameranın icarəsi üçün 10 illik 210 milyon avroluq müqavilə imzalayıb.
Estoniya boş həbsxana yerlərinin başqa ölkələrə icarəyə verilməsində maraqlı olduğunu bildirib və potensial gəlirləri ildə 30 milyon avro hesablayıb.
TF1 yayımının məlumatına görə, Danimarka-Kosovo müqaviləsi bir məhbus üçün gündə təxminən 200 avroya başa gəlir, Fransada isə hər məhbus üçün gündəlik xərclər hazırda müəssisənin növündən asılı olaraq 100 ilə 250 avro arasında dəyişir.
Belçikanın Hollandiya ilə əvvəlki ortaqlığı qismən kadr xərclərinə görə ildə 40 milyon avro dəyərində idi.
çap et