ABŞ Prezidentliyi təkcə siyasi məsuliyyətləri ilə deyil, həm də maaş və təklif etdiyi üstünlüklərlə diqqət çəkir.
Prezident kürsüsündə əyləşən şəxs yüksək maaşla yanaşı, müxtəlif imtiyazlardan da yararlanır. Lakin bu mötəbər vəzifənin gəlirləri illər ərzində inflyasiya şəraitində dəyərini itirib.
Prezident maaşı hekayəsi ABŞ-ın keçmişdən bu günə inflyasiya ilə mübarizəsini uğurla əks etdirir.
***
2025-ci ilin yanvar ayına olan məlumata görə, ABŞ prezidentinin ümumi illik maaşı hər ay müntəzəm olaraq ödənilən 400.000 dollardır. Bu məlumat Amerika Birləşmiş Ştatları Qanununa əsasən müəyyən edilir.
Təbii ki, maaşdan əlavə ciddi üstünlüklər də var. Prezidentə illik 50.000 ABŞ dolları əlavə xərc müavinəti, 100.000 ABŞ dolları səyahət pulu və 19.000 ABŞ dolları məbləğində rəsmi əyləncə büdcəsi verilir. İstifadə edilməmiş xərc ehtiyatları ABŞ Xəzinədarlığına qaytarılır.
Bundan əlavə, prezident və ailəsi Ağ Evdə kirayəsiz yaşaya bilər. 5,109 kvadrat metr olan simvolik quruluşda 132 otaq, kinoteatr və boulinq meydançası var.
***
Prezidentin maaşında sonuncu dəfə artım 1999-cu ildə edilib. Zahirdə maaşın illər keçdikcə xeyli artdığı görünsə də, inflyasiya nəzərə alındıqda, faktiki olaraq zaman keçdikcə maaşın alıcılıq qabiliyyəti azalıb.
1969-cu ildən 1999-cu ilə qədər ABŞ prezidentinin illik maaşı 200.000 dollar (bu gün alıcılıq dəyəri ilə 1,7 milyon dollar) təşkil edirdi. 1949-1969-cu illər arasında əmək haqqı 100.000 dollar (bu gün alıcılıq dəyəri ilə 1,3 milyon dollar) idi.
Daha da geriyə getsək, 1909-1949-cu illər arasında prezidentə ildə 75 min dollar (bu gün nəzərən 2,6 milyon dollar) ödənilirdi. 1873-cü ildə bu əmək haqqı 50.000 ABŞ dolları (bu günlə müqayisədə 1.3 milyon dollar), 1789-cu ildə isə 25.000 ABŞ dolları (bu gün təxminən 896.000 dollar) səviyyəsində müəyyən edilib.
***
Bir neçə ABŞ prezidenti keçmişdə maaşlarını almaqdan imtina edib. Məsələn, milyarder iş adamı Donald Tramp prezidentlik maaşını almaqdan imtina edib. O, 400.000 dollar maaşının yalnız 1 dollarını götürüb, qalanını isə Milli Park xidməti, ABŞ-ın Baş Cərrah İdarəsi, Kənd Təsərrüfatı Departamenti və Alkoqoldan Sui-istifadə və Alkoqolizm üzrə Milli İnstitutu kimi qurumlara bağışlayıb.
Ancaq yadda saxlamaq lazım olan bir məsələ var – Tramp prezidentliyi dövründə hotellərindən, qolf meydançalarından və digər bizneslərindən əhəmiyyətli gəlir əldə etməyə davam edib. Onun prezidentliyi dövründə ümumi gəliri təxminən 1,6 milyard dollar olduğu, lakin onun xalis sərvətinin xeyli azaldığı bildirilir.
Başqa bir zəngin prezident Con Kennedi maaşını müxtəlif xeyriyyə təşkilatlarına bağışlamışdı. Eynilə, Herbert Huver də maaşını xeyriyyəçiliyə bağışladı.