Ukraynanın Rusiyanın bombardmançı donanmasına qarşı həyata keçirdiyi iri əməliyyat onun bütün dünyadakı hava bazalarının təhlükəsizlik boşluqlarını üzə çıxarıb. Ukraynanın bu əməliyyatı artıq döyüş tarixinə taktiki və psixoloji dönüş nöqtəsi kimi yazılıb.7 dekabr 1941-ci ildə Yaponiya İmperator Donanması ABŞ-ın “alınmaz qala” adlandırdığı Havay adalarına qəfil hücum etdi.
Altı təyyarədaşıyan gəmidən havaya qalxan Yaponiya döyüş təyyarələri Pearl Harborda yerləşən 8 hərbi, 19 donanma gəmisini və 328 təyyarəni məhv etdi və yararsız vəziyyətə saldı.
Bu hücum nəinki ABŞ-ı İkinci Dünya Müharibəsinə cəlb etdi, həm də dəniz müharibəsində təyyarədaşıyanların mütləq üstünlüyünü elan etdi. Həmin gün müharibə qaydaları dəyişdi.
***
Tarix bir daha təkrarlandı və 2025-ci ilin iyunun 1-də səhər bu dəfə ukraynalılar müharibə qəlibini qırdılar. Cəbhə xəttindən minlərlə kilometr aralıda, Rusiyanın dərinliklərində yerləşən beş ayrı-ayrı hava bazası Ukrayna kəşfiyyat agentliyi (SBU) tərəfindən idarə olunan irimiqyaslı pilotsuz təyyarə hücumunda hədəfə alınıb.
Bunlardan ikisi Rusiyanın Uzaq Şimalında və Sibirdə yerləşirdi.
***
Amerikalı strateqlər “Pearl Harbor”un təhlükəsizliyini şişirtdilər, necə ki, rus komandirləri “məsafə” anlayışına öz torpaqlarında zireh kimi baxırdılar.
Bununla belə, Ukrayna kamuflyajlı yük maşınlarında daşınan mobil buraxılış sistemləri sayəsində pilotsuz uçuş aparatlarını Rusiyanın ürəyinə soxmağı bacarıb.
Atışlar uzaqdan həyata keçirilib və hədəflər dəqiqliklə vurulub.
***
“Pearl Harbor” hücumu təyyarədaşıyıcılarını dövrün yeni döyüş qüvvəsinə çevirdiyi kimi, Ukraynanın əməliyyatı da pilotsuz uçuş aparatları əsrini açıb.
Müasir müharibə artıq cəbhələrlə məhdudlaşmır və coğrafi məsafə təhlükəsizlik demək deyil. Texnologiya və yaradıcılıq ənənəvi üstünlüyü alt-üst edə bilər.
Ukraynanın bu əməliyyatı artıq döyüş tarixinə taktiki və psixoloji dönüş nöqtəsi kimi yazılıb.
Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski də mövzu ilə bağlı açıqlamasında "Əlbəttə ki, indi hər şeyi deyə bilmərik, lakin bunlar mütləq Ukraynanın tarix dərsliklərinə daxil ediləcək hərəkətləridir", – deyib.
***
Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski rəsmilərin “Hörümçək toru” adlandırdığı hücumun Rusiya bombardmançılarının üçdə birinin məhv edildiyini və ya sıradan çıxdığını açıqlayıb.
Zelenskinin açıqlamasına görə, hədəfə alınan təyyarələr arasında “Tu-95” və “Tu-22” tipli strateji bombardmançı təyyarələr, həmçinin ABŞ-ın “AWACS” sisteminə bənzər imkanlara malik “A-50” havadan erkən xəbərdarlıq və nəzarət təyyarələri olub.
***
Rusiyalı hərbi bloggerlər əməliyyatı 84 il əvvəl “Pearl Harbor”a edilən hücumla müqayisə ediblər.
“Washington Post”un fikrincə, müqayisənin mənası var, çünki hər iki hücum bir zamanlar dominant silah sistemlərinin köhnəldiyini göstərirdi – 1941-ci ildə döyüş gəmiləri, bu gün isə idarə olunan təyyarələr.
Ümumilikdə maya dəyəri bir milyon dollara başa gələn PUA dəstəsi Rusiyanın ən qabaqcıl təyyarələrinə 7 milyard dollar dəyərində ziyan vurdu.
Pilotsuz təyyarə zərbələri strateji riskləri artırsa və qaçılmaz olaraq Rusiyanın qisas almasına səbəb olsa da, eyni zamanda Putini ciddi danışıqlara təzyiq etmək üçün lazım olan yüksək təzyiq taktikasını təmsil edir. Üstəlik, hücum tərəflərin Türkiyədə danışıqlar masasına qayıtmağa hazırlaşdığı vaxta təsadüf edir.
Hərbi analitiklərin fikrincə, ukraynalılar təslim olmaqdan imtina etdiklərini və döyüşü davam etdirmək üçün həm əzm, həm də imkanlara sahib olduqlarını açıq şəkildə bildirirlər.
çap et