“Parthenon” heykəllərinin Yunanıstana qaytarılması məsələsi İngiltərə mətbuatında yer alan iddialardan sonra yenidən gündəmə gəlib.Britaniyanın “The Critic” jurnalında çıxan məqalədə Britaniya Muzeyi ilə Yunanıstan hökuməti arasında “Parthenon” heykəllərinin Yunanıstana uzunmüddətli istifadəyə verilməsinə dair razılaşma əldə edildiyi iddia edilirdi.
Yunanıstanın “Kathimerini” qəzetinin yazdığına görə, Britaniya Muzeyi bu iddiaları qəti şəkildə rədd edib, eyni zamanda “The Times” qəzetindəki oxşar xəbərdə London və Afina arasında danışıqların 2023-cü ilin sonundan bəri dayandırıldığı bildirilib.
Həmin vaxt Yunanıstanın baş naziri Kiriakos Mitsotakis məsələni o vaxtkı müxalifət lideri və hazırkı baş nazir Keir Starmerin diqqətinə çatdırmışdı.
Britaniya hökuməti isə açıq şəkildə bildirib ki, müvafiq qanunvericiliyə muzeyə heykəllərin mülkiyyət hüququnun verilməsinə icazə verən dəyişikliklər etmək niyyətində deyil.
Vurğulanıb ki, “Parthenon Sculptures”in idarə olunması müstəqil qurum kimi fəaliyyət göstərən Britaniya Muzeyinin qəyyumlar şurasının üzərinə düşür.
***
Müzakirə olunan yeganə təklif “qarşılıqlı kredit” olub. Müvafiq olaraq, mərmərlər uzun müddətlik Yunanıstana qayıdacaq, lakin onların sahibliyi dəyişməyəcək. Bunun müqabilində Yunan tərəfi Londonda dövri sərgilər üçün mühüm arxeoloji tapıntılar verəcəkdi.
Bu yanaşma bəzi dairələrdə mümkün diplomatik açılış kimi qəbul edilsə də, İngiltərədə etirazlara səbəb olur. Mühafizəkarların lideri Kemi Badenoç heykəllərin Yunanıstana qaytarılmasını heç vaxt müdafiə etmədiyini deyir, muzey nümayəndələri isə danışıqların hələ ilkin mərhələdə olduğunu və yekun razılaşmadan uzaq olduğunu vurğulayırlar.
***
Danışıqlarda iştirak edən Yunanıstan rəsmisinin sözlərinə görə, nəticəli irəliləyiş əldə etmək üçün istənilən razılaşmada qısamüddətli sərgilər və ya 50 və ya 100 illik rəsmi kreditlər üçün deyil, bəzi heykəllərin uzun müddətlik Afinaya qaytarılması nəzərdə tutulmalıdır.
Eyni məmur israr edib ki, Yunan hökuməti simvolik qayıdış deyil, “Parthenon” heykəllərini öz təbii yaşayış yerlərində birləşdirmək üçün əhəmiyyətli və daimi təşəbbüs axtarır.
Eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə hazırlanmış “Parthenon”u bəzəyən heykəllərin təxminən yarısı İngilis diplomatı Lord Elgin tərəfindən 1801-1803-cü illər arasında İngiltərəyə aparılıb.
çap et