Alimlərin fikrincə, Mars üçün yeni mühəndislik planına qısa müddətdə kiçik mikrob həyatı demək olar. Uzaq gələcəkdə planetdə insan şəhərləri ola bilər.“Nature Astronomy” jurnalında dərc olunan məqalədə ekspertlər qrupu “Marsı həyat üçün əlverişli planetə çevirmək” üçün geomühəndislik metodlarından istifadə ideyasını dəstəkləyir. Tədqiqat bu məqsədə çatmaq üçün bir yol xəritəsi təklif edir.
“30 il əvvəl Marsın çevrilməsi təkcə çətin iş deyildi, həm də ona nail olmaq mümkün deyildi. Lakin “SpaceX”in “Starship” kosmik gəmisi və sintetik biologiya kimi yeni texnologiyalar bunu real imkana çevirdi”, – “Pioneer Labs”ın baş direktoru və tədqiqatın aparıcı müəllifi Erika DeBenektintis bildirib.
Tədqiqat Marsı çevirmək istəsək, nəzərə almalı olduğumuz mürəkkəb etik məsələləri təfərrüatlandırır və bu istiqamətdə mümkün bir yolu göstərir.
***
Çikaqo Universitetinin dosenti və tədqiqat qrupunun üzvü Edvin Kayt görə, planetin tamamilə dəyişdirilməsi əsrlər çəksə də, uzunmüddətli məqsəd sabit su, nəfəs almaq üçün oksigen və səthində inkişaf edən ekosistemi olan Marsdır.
Qısa müddətdə bu, mikrob həyatının yalnız kiçik yamaları demək ola bilər. Uzaq gələcəkdə planetdə insan şəhərləri ola bilər.
“Qalaktikanın dərinliyinə getdikcə bizə baza düşərgələri lazım olacaq və qalaktik miqyasda baza düşərgəsi yaşayış üçün əlverişli planetdir”, – deyə Kayt izah edib.
***
Harvardın ətraf mühit və planetologiya üzrə professoru və tədqiqat qrupunun üzvü Robin Vordsvortun fikrincə, Marsın transformasiyasına dair arqument insan müstəmləkəsindən kənara çıxaraq, ümumilikdə həyatın yayılmasına qədər uzanır.
“Mən bəşəriyyəti biosferin bir hissəsi kimi görürəm, ondan ayrı deyil. Kainatın başqa heç bir yerində olmadığını bildiyimiz həyat qiymətlidir və biz onu Yer kürəsində qorumaq və onu başqa dünyalara necə yaymağa başlaya biləcəyimizi düşünmək borcumuzdur”, – deyib.
***
Alimlər deyirlər ki, Marsın çevrilməsi həm də iqlim və davamlılıq problemlərimizi həll etməyə kömək edə bilər. Los Alamos Milli Laboratoriyasının planetoloqu və tədqiqat qrupunun üzvü Nina Lanza Marsı planet mühəndisliyi üçün əsas sınaq yatağı kimi görür.
DeBenektintis, “Yaşıl texnologiyanın inkişafı və mənimsənilməsi, xüsusən də Yer üzündə, çox vaxt uğursuz oldu. Çünki o, onilliklər boyu infrastruktur sərmayəsindən və şəxsi maraqlardan faydalanan daha çirkli alternativlərlə rəqabət aparmalıdır. Mars unikal hədəf bazardır, çünki onun nefti, mövcud infrastrukturu və status-kvosu yoxdur. Beləliklə, kosmos üçün yaşıl texnologiyaların inkişafı onları Yerdə istifadə etmək məqsədilə yetişdirmək üçün güclü strategiyadır”.
çap et