İsrailin İrana qarşı başladığı müharibə artıq ikinci həftəsidir. Müharibənin təkcə diplomatik deyil, həm də iqtisadi nəticələri var. İsrail-İran xəttində müharibə davam edərkən, Amerika mətbuatı hücumların qanun layihəsini araşdırıb. Müvafiq olaraq, müharibə təkcə İsrailə gündə yüz milyonlarla dollara başa gəlir. Bütün bunların münaqişəni tez bir zamanda bitirməsi üçün İsrailə təzyiq yaratdığı bildirilir.Amerikanın “The Wall Street Journal” qəzeti müharibənin İsrail üçün maliyyətini araşdırıb. Qəzetə danışan ekspertlər müharibənin baha başa gəldiyini və bunun İsrailin uzunmüddətli müharibəni davam etdirmək imkanlarını məhdudlaşdıra biləcəyini vurğulayırlar.
Mütəxəssislərin fikrincə, Tel-Əviv administrasiyası üçün müharibənin xərclərini öz üzərinə götürmək asan olmayacaq.
***
“The Wall Street Journal”a görə, İsrail üçün müharibənin ən böyük xərc maddəsi İran raketlərini havada məhv etmək üçün istifadə edilən müdafiə sistemləridir.
“Tutma” sistemlərinin qiyməti gündə on milyonlarla dollardan 200 milyon dollara qədər dəyişə bilər.
Müvafiq olaraq, ABŞ və İsrailin birgə hazırladığı “David's Sling” (Davudun sapandı) müdafiə sistemi hər dəfə işə salındıqda təxminən 700.000 dollara itirilir.
Uzaq mənzilli ballistik raketləri hədəf alan “Arrow 3” sisteminin bir dəfə raket vurması üçün təxminən 4 milyon dollar xərclənir. Sistemin köhnə versiyası olan “Arrow 2”nin də hər atışı üçün təxminən 3 milyon dollar sərf olunur.
***
Hərbi xərclər bunlarla məhdudlaşmır.
“F-35” kimi döyüş təyyarələrini İsrail ərazisindən minlərlə kilometr uzaqda saatlarla havada saxlamağın da bir qiyməti var. Mütəxəssislərin fikrincə, bu təyyarələrin hər biri üçün bir saatlıq uçuşun qiyməti təxminən 10 min dollardır. Üstəlik, təyyarələrin havada yanacaq doldurma və sursat xərcləri buna daxil deyil.
***
Hərbi xərclərlə yanaşı, hücumlarda zədələnən binaların vurduğu ziyan da xərcləri artırır. Bəzi hesablamalara görə, təkcə təmir və yenidənqurma səyləri İsrailə ən azı 400 milyon dollara başa gələ bilər.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, bütün bu artan xərclər müharibəni tez bitirmək üçün İsrailə təzyiq edir.
Son günlər İranın hücumlarından sonra İsrail iqtisadiyyatının böyük hissəsi dayanıb. İsrailin ən böyük narahatlıqlarından biri kritik infrastrukturun hədəfə alınmasıdır.
“The Wall Street Journal”a danışan ekspertlərin hesablamalarına görə, İranla bir ay davam edən müharibənin ümumi dəyəri təxminən 12 milyard dollara çata bilər.
Həmçinin ballistik raketlərin vurduğu zərərin İsrailin son illərdəki apardığı müharibələrdən qat-qat ağır olduğu bildirilir.
çap et