İran son illərdə sui-qəsdlər, hücumlar və siyasi təlatümlərlə sarsılıb. Son zamanlar ABŞ-ın nüvə infrastrukturuna birbaşa diqqət yetirməsi qlobal problemə çevrilib. Son illər İran həm daxili dinamikasında, həm də regional münasibətlərində dərin təlatümlər yaşayıb.İranın son 5 ildə tədricən zəifləməsinə səbəb olan hücumlar və sui-qəsdləri sıraladıq.
Qasım Süleymaninin öldürülməsi ilə başlayan proses Məhsa Əmini etirazları, yüksək səviyyəli komandirləri hədəf alan hücumlar, şübhəli qəzalar və birbaşa müharibə təhdidləri ilə davam etdi.
Nəhayət, ABŞ və İsrailin İranın nüvə infrastrukturuna qarşı hərbi əməliyyatları Tehranın strateji tarazlığını sarsıdıb.
3 yanvar 2020
İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) “Qüds” qüvvələrinin komandanı Qasım Süleymani ABŞ-ın hava hücumu nəticəsində öldürüldü.
Eyni hücumda İraqdakı şiə yaraqlı qruplarının çətir təşkilatı olan Haşd əl-Şaabinin sədr müavini Əbu Mehdi əl-Mühəndis də öldürüldü.
Pentaqon hücumun ABŞ prezidenti Donald Trampın göstərişi ilə həyata keçirildiyini açıqladı, Tehran isə sui-qəsdi “açıq müharibə elanı” kimi qiymətləndirdi.
16 sentyabr 2022
22 yaşlı Məhsa Əmini hicab qaydalarına əməl etmədiyi üçün Tehranda saxlanıldı. Həbsdə olarkən döyüldüyü iddia edilən Əmini az müddət sonra komaya düşdü və həlak oldu. Mahsa Əminin ölümü İranda geniş qəzəb doğurdu.
Qadınların rəhbərlik etdiyi etirazlar qısa zamanda geniş yayılmış rejim əleyhinə hərəkata çevrildi.
7 oktyabr 2023-cü il
“HƏMAS” İsraildə keçirilən festivala hücum etdi. İsrail hökuməti hücumdan sonra “müharibə vəziyyəti” elan edib. Qəzzaya intensiv hava hücumları başladı.
Prosesdə minlərlə fələstinli mülki vətəndaş həyatını itirdi; infrastrukturu böyük ölçüdə məhv edilib.
1 aprel 2024-cü il
İsrail İranın Suriyanın paytaxtı Dəməşqdəki konsulluğuna hava zərbəsi endirdi.
Hücum nəticəsində SEPAH Qüds Qüvvələrinin yüksək rütbəli üzvü briqada generalı Məhəmməd Rza Zahedi və 7 İran rəsmisi həlak olub.
19 may 2024-cü il
İran prezidenti İbrahim Rəisini daşıyan helikopter Azərbaycan sərhədinə rəsmi səfərdən qayıdarkən dağlıq ərazidə qəzaya uğradı. Qatı duman səbəbiylə axtarış işləri saatlarla davam etdi. Qalıqları yalnız ertəsi gün tapıldı. Rəisi xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahiyan və bir neçə məmurla birlikdə həyatını itirdi.
Qəzanın səbəbi “hava şəraiti” kimi göstərilsə də, bölgədə artan təhlükəsizlik təhdidləri və onun vaxtı ilə bağlı hadisə “şübhəli” hesab edildi.
31 iyul 2024-cü il
“HƏMAS” terror təşkilatının lideri İsmayıl Haniyə İranın yeni prezidenti Məsud Pezeşkiyanın andiçmə mərasimində iştirak etmək üçün gəldiyi Tehranda öldürüldü. Ziyarət edən heyətlər üçün təhlükəsizlik tədbirlərinə baxmayaraq həyata keçirilən hücum İran kəşfiyyatını hədəf alan ciddi zəiflik kimi qiymətləndirildi.
17-18 sentyabr 2024-cü il
Livanda Hizbullah üzvlərinin peycerləri eyni vaxtda partladılıb. Hücumlar azı 42 nəfərin ölümü və minlərlə insanın yaralanması ilə nəticələnib.
27 sentyabr 2024-cü il
“Hizbullah” lideri Həsən Nəsrullahın evi olduğu güman edilən yeraltı bunker bunkeri deşən bombalarla hədəfə alındı. Nəsrullah komandirlərlə görüşərkən hava hücumu nəticəsində öldürüldü.
9 dekabr 2024-cü il
Müxalifətin cəmi 12 gün ərzində böyük şəhərləri ələ keçirib, daha sonra paytaxt Dəməşqə daxil olmasından sonra Əsəd ailəsinin Suriyadakı hakimiyyəti çökdü. İranın 4000-dən çox qüvvəsi Suriyadan çıxarıldı.
13 iyun 2025-ci il
İsrail İrana hücum etdi. Hücum zamanı İran ordusunun və SEPAH-ın yüksək rütbəli zabitləri, 10-dan artıq nüvə alimi öldürüldü.
22 iyun 2025-ci il
ABŞ İranın uranı zənginləşdirdiyi üç nüvə obyektinə zərbə endirib.
“B-2” bombardmançıları ilə həyata keçirilən hücum nüvə fəlakəti ssenarilərini gündəmə gətirib.
çap et