Çində yarasalarda hələ də heç bir dərman və ya peyvənd tapılmayan iki yeni virus. Bu viruslar insanlara yoluxa bilər və ciddi ensefalit və tənəffüs xəstəliklərinə səbəb ola bilər.Tədqiqatçılar uçan məməlilərdə insanlar üçün ölümcül olan “Nipah” və “Hendra” viruslarına bənzər iki yeni virus aşkar ediblər.
Mütəxəssislər bu virusların yerli əhaliyə yayılma potensialından narahat olduqlarını bildiriblər. Hazırda hər iki virusun müalicəsi üçün heç bir dərman və ya peyvənd yoxdur.
Tədqiqat üçün Yunnan Endemik Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması İnstitutundan bir qrup dörd il ərzində toplanmış 10 növdən 142 yarasanın böyrəklərini təhlil edib.
Qabaqcıl genetik ardıcıllıqdan istifadə edərək 22 virus tapılıb, onlardan 20-nə əvvəllər heç vaxt rast gəlinməyib.
Bunlardan ən çox narahat olanı “Nipah” və “Hendra” virusları ilə yaxından əlaqəli olan yeni henipaviruslar idi.
***
Viruslar Yunnan kəndlərinin yaxınlığındakı meyvə bağlarının yaxınlığında yaşayan meyvə yarasalarında aşkar edilib.
Henipaviruslar sidik yolu ilə yayıla bilər, bu da meyvə vasitəsilə insanlara keçmə riski ilə bağlı narahatlıq yaradır.
Yarasalar müxtəlif mikroorqanizmlərin, o cümlədən əvvəllər insanlara yoluxmuş mikroorqanizmlərin təbii çoxalma yeridir.
***
Ehtimal olunur ki, koronavirus yarasalarda yaranıb və sonra insanlara yayılaraq qlobal “COVİD” pandemiyasına səbəb oldu.
Ancaq bəziləri bunun “laboratoriya sızması” və ya yaş bazarlarda satılan digər heyvanların səbəb olduğunu irəli sürdü.
***
Alimlər yarasalardan insanlara keçən henipavirusların ictimai sağlamlıq üçün ciddi təhlükə yaratdığı barədə xəbərdarlıq ediblər.
Tədqiqatçılar izah ediblər ki, bu viruslar insanlara ya yarasalarla birbaşa təmasda, ya da yarasaların tüpürcəyi, nəcisi və ya sidiyi ilə çirklənmiş qida və su mənbələri vasitəsilə, adətən “aralıq ev sahibi” heyvanlar vasitəsilə ötürülür.
Tədqiqatçılar “Nipah” virusuna xüsusi diqqət çəkərək, “Nipah virusu kəskin tənəffüs çatışmazlığı və ensefalit kimi ciddi xəstəliklərə səbəb olan ölümcül bir patogendir və ölüm nisbəti yüzdə 35-75 arasında dəyişir”, – deyib.
Eyni şəkildə “Hendra” virusunun həm insanlarda, həm də atlarda çoxlu ölümcül epidemiyalara səbəb olduğu, hətta baytar ölümlərinə səbəb olduğu bildirilib.
çap et