Hazır qəhvə içmək, yaşlılarda görmə itkisinə səbəb olan yaşa bağlı göz xəstəliyi makula degenerasiyası riskini artıra bilər. Çin alimləri tərəfindən aparılan yeni bir araşdırma, hazır qəhvəyə üstünlük verən insanların bu xəstəliyə tutulma ehtimalının digər qəhvə növlərini istehlak edənlərə nisbətən yeddi qat daha çox olduğunu ortaya qoyub.Araşdırmaya görə, makula degenerasiyasında gözün tor qişasının mərkəzi hissəsi olan makula zamanla zədələnir. Bu, oxumaq, maşın sürmək və üzləri tanımaq kimi gündəlik funksiyalara mənfi təsir göstərir.
Tədqiqatın aparıcı müəllifi, oftalmoloq Qi Jia xəbərdarlıq edib ki, “Açılan qəhvə yaşa bağlı makulyar degenerasiya riskini artıra və onun istehlakının azaldılması bu riskin qarşısını almağa kömək edə bilər”. Doktor Jia, makula degenerasiyası riski olan şəxslərin xüsusilə hazır qəhvədən uzaq durması lazım olduğunu vurğulayıb.
Mütəxəssislər, ailəsində makula degenerasiyası olanların, siqaret istifadəçilərinin, artıq çəkidən əziyyət çəkənlərin və yüksək qan təzyiqi olan xəstələrin daha çox risk altında olduğuna bildirirlər. Bundan əlavə, mavi və ya yaşıl gözlü insanlarda günəş işığına qarşı aşağı piqmentasiya səbəbindən makula degenerasiyası daha çox inkişaf edir.
Hazır qəhvənin istehsalı zamanı yaranan akrilamid adlı kimyəvi maddənin qan dövranına qarışaraq tor qişaya zərər verə biləcəyi düşünülür. Bu kimyəvi maddənin makula degenerasiyasının inkişafında təsirli ola biləcəyi bildirilir.
Tədqiqat Böyük Britaniyanın Biobank və Finlandiyadakı FinnGen konsorsiumunun genetik məlumatları ilə dəstəklənir. Tədqiqat iştirakçıların qəhvə seçimlərinə birbaşa deyil, əksinə insanların genetik olaraq hansı növ qəhvəyə üstünlük verdiklərini araşdırıb.
İştirakçılar genetik meyllərinə görə hazır, üyüdülmüş və ya kofeinsiz qəhvə istehlakçıları kimi qruplaşdırılıb. Əldə edilən nəticələrə görə, hazır qəhvə içməyə meylli şəxslərdə “quru tip” makula degenerasiyasının inkişaf riski 692 faiz, “yaş tip” AMD riski isə 159 faiz artmışdır. Kofeinsiz qəhvəyə üstünlük verənlərdə quru tipli makula degenerasiyası riskində 80 faiz artım müşahidə edilib. Lakin bu statistik əhəmiyyət kəsb etməyib.
Tədqiqat müşahidə xarakterli olduğu üçün birbaşa əlaqələndirmək mümkün deyil. Bəzi əvvəlki araşdırmalar qəhvənin sinir lifinin qalınlığını artıraraq görmə qabiliyyətini qoruya biləcəyini irəli sürüb. Bununla belə, yeni araşdırma riskin qəhvənin növünə görə dəyişə biləcəyinə diqqət çəkib.
Araşdırmanın nəticələri “Food Science & Nutrition” jurnalında dərc olunub. Ümumilikdə 7600 quru tip makula degenerasiyası və 5900 yaş tip makula degenerasiyası hadisəsinin araşdırıldığı araşdırmada həmçinin yaşlılarda erkən diaqnoz və uyğun müalicə ilə xəstəliyin irəliləməsinin yavaşladıla biləcəyi bildirilir.
Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, tapıntılar daha əhatəli araşdırmalarla təsdiqlənməlidir.
çap et