Keçən həftə 4%-dən çox ucuzlaşan neft bazarında eniş dalğası bu həftənin ilk ticarət günündə də davam edib. Əsas səbəblər arasında ABŞ-ın ticarət tərəfdaşlarına tətbiq etdiyi yüksək tariflər, “OPEC”in hasilatı artırması və ABŞ ilə Rusiya arasında Ukraynada atəşkəs ehtimalının yüksəlməsi göstərilir.
“Brent” markalı xam neft fyuçersləri 0,78% azalaraq bareli 66,07 ABŞ dollarına düşüb. “WTI” (ABŞ xam nefti) isə 0,58 ABŞ dolları geriləyərək bareli 63,30 ABŞ dollarına satılıb.
Geosiyasi mənzərə
ABŞ prezidenti Donald Tramp, Ukrayna müharibəsinə son qoymaq üçün 15 avqustda Alyaskada Rusiya prezidenti Vladimir Putin ilə görüşəcəyini açıqlayıb. Bu açıqlama, Rusiyanın beynəlxalq bazarlara neft ixracını məhdudlaşdıran sanksiyaların yumşaldıla biləcəyi ehtimalını gücləndirib.
Lakin bu proses ABŞ-ın Rusiya üzərindəki təzyiqini azaltmır. Əksinə, əgər barış sazişi imzalanmasa, Moskva və onunla neft ticarəti aparan tərəflərə qarşı sanksiyaların sərtləşdiriləcəyi mesajı verilib. Tramp eyni zamanda Hindistana da Rusiya nefti idxalını azaltmaq üçün təzyiq göstərir.
İqtisadi təhlil
Neft qiymətlərinin enişi qlobal bazarda həm təklif, həm də tələb faktorlarının təsiri ilə formalaşır:
Təklif artımı – “OPEC” hasilatı artırdığı üçün bazarda əlavə təklif yaranıb.
Sanksiya gözləntiləri – Rusiya üzərinə qoyulan sanksiyaların yumşaldılması ehtimalı investorların qiymət artımı gözləntilərini zəiflədir.
Ticarət gərginliyi – ABŞ-ın yüksək tarif siyasəti və ticarət tərəfdaşları ilə yaşanan gərginlik qlobal iqtisadi artımı ləngidə bilər, bu isə neft tələbinə mənfi təsir göstərir.
Sosial-iqtisadi nəticələr
İstehlakçı təsiri – Neftin ucuzlaşması qısa müddətdə yanacaq qiymətlərinə və daşınma xərclərinə müsbət təsir göstərə bilər.
İxracatçı ölkələr – Neftdən asılı büdcəyə malik ölkələr üçün uzunmüddətli qiymət enişi maliyyə balansını pozur.
Siyasi rıçaqlar – ABŞ–Rusiya münasibətlərində enerji amili diplomatik alət kimi istifadə olunur.
***
Neft bazarındakı indiki tendensiya göstərir ki, qiymətlərin yaxın həftələrdə əsasən geosiyasi xəbərlərlə istiqamət alacağı gözlənilir. ABŞ–Rusiya görüşü və Ukrayna üzrə mümkün atəşkəs razılaşması qlobal enerji bazarlarında yeni qiymət dalğalanmaları yarada bilər.
çap et