ABŞ Prezidenti Donald Tramp keçən cümə günü Ermənistanın cənubundan keçən, Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasına və oradan Türkiyəyə birbaşa çıxışı təmin edəcək “Beynəlxalq Sülh və Rifah Yolu” layihəsini elan etmişdi. Layihəyə görə, ABŞ bu koridorun inkişafı hüquqlarını təməl olaraq əldə edəcək və enerji ilə digər resursların ixracını artıracağını bildirib.
Prezident Pezeşkian kabinet iclasından sonra keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib ki, “Xəbərlərdə deyilən kimi deyil. Xarici İşlər Nazirliyinin də qeyd etdiyi kimi, İslam Respublikasının tələbləri nəzərə alınıb. Regional bütövlüyün qorunması, Avropa ilə əlaqəmizin təmin edilməsi və İranın şimala açılan yolunun (rejimin prioritetlərindən biri kimi) bağlanmaması diqqətə alınıb”.
Bununla belə Pezeşkian deyib ki, “Yeganə narahatlıq bir ABŞ şirkətinin Ermənistan şirkəti ilə əməkdaşlıq edərək layihəni həyata keçirmək planıdır”.
Daha sonra xarici işlər naziri Abbas Araqçı bildirib ki, Tehran Ermənistan və Bakı ilə davamlı dialoq aparır, Ermənistanlı həmkarı ilə telefon danışığı planlaşdırır, sonra Baş nazir Nikol Paşinyanla görüşəcək, həmçinin Ermənistanın Xarici İşlər Nazirliyi müavini gələn çərşənbə axşamı Tehrana səfər edəcək.
Araqçı dövlət televiziyasına bildirib ki, “Hər iki tərəflə fasiləsiz əlaqədəyik və Zəngəzur bölgəsi ilə bağlı mövqeyimiz aydın və açıqdır. Ermənistan ilə Azərbaycan arasında hər cür sülhü alqışlayırıq. Daha əvvəl də iki ölkə arasında sülh prosesində əməkdaşlığa və yardıma hazır olduğumuzu bildirmişdik”.
İran bölgədəki bütün dövlətlərin tam suverenliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir, beynəlxalq sərhədlərdə hər hansı dəyişiklik edilməsini rədd edir. Araqçı vurğulayıb ki, Ermənistan və Azərbaycan tərəfindən verilən birgə bəyanat bu üç prinsipi – suverenliyə hörmət, ərazi bütövlüyünə hörmət və sərhədlərin dəyişdirilməsinin rəddini – tam şəkildə əks etdirir.
Nazir əlavə edib ki, “Bölgədə koridorun yaradılması məsələsi tamamilə gündəmdən çıxarılıb, hazırda müzakirə edilən mövzu Ermənistan ərazisindən keçən və Ermənistanın suverenliyi və yurisdiksiyası altında olan, məlumata görə, Ermənistan qanunlarına uyğun qeydiyyatdan keçmiş və fəaliyyət göstərən ABŞ şirkəti ilə Ermənistan şirkətinin birgə təşkil etdiyi koalisiyanın həyata keçirəcəyi keçid yoludur”.
Araqçı İranın bölgədəki istənilən xarici mövcudluğa qarşı xəbərdarlığını yeniləyib, bunun sülh və sabitliyə mənfi təsirləri ola biləcəyini vurğulayıb: “İndiyə qədər prinsiplərimizə hörmət olunub, lakin ABŞ şirkətinin ola biləcək mövcudluğu narahatlıq doğurur. Məsləhətləşmələrə davam edəcəyik və vəziyyəti yaxından izləyəcəyik”.
Daha əvvəl İran rəsmiləri və deputatları Zəngəzur koridoru layihəsini keçici məsələ saymağın mümkün olmadığını, sərhəd təhlükəsizliyi və regional suverenlik məsələlərinin qırmızı xətt olduğunu, ABŞ-ın hətta özəl şirkət adı altında belə bölgədəki mövcudluğunun təhlükə olduğunu, Qafqaz və Yaxın Şərqdə yeni böhranların başlanğıcına səbəb ola biləcəyini bildirmiş, bu risklərə qarşı Rusiya və Türkiyə ilə diplomatik fəaliyyət və üçtərəfli koordinasiya çağırışları etmişdilər.