ABŞ ordusunun istefada olan Hava Qüvvələri zabiti Deyvid Lodd (David Laude), Utah çölündə “Mars missiyaları” üzrə fəaliyyət göstərən bir qrupun rəhbəridir. O, insanlığın Marsda yaşamağa hazır olduğunu və bunun 2030-2035 illəri arasında gerçəkləşə biləcəyini bildirib.
Lodd “Mars Society”nin qurucu üzvlərindən biridir. Bu təşkilat həm ictimaiyyəti Mars və digər kosmik missiyalar barədə məlumatlandırmaq, həm də gələcəkdə Günəş sistemini kəşf edəcək kosmonavtların hazırlığını təmin etmək məqsədilə fəaliyyət göstərir.
Mars üzərinə ilk insanların getməsinə baxmayaraq, Lodd və digər tədqiqatçılar Utah çölündəki Mars Çöl Araşdırma Stansiyasında (Mars Desert Research Station – MDRS) simulyasiyalara qatılırlar. Bu simulyasiyalar, Mars şəraitini təqlid edən iki həftəlik təlimlərdən ibarətdir və gələcək kolonistlərin gündəlik işlərini təcrübədən keçirməsinə imkan yaradır.
Utah çölündəki bu stansiya, quraq iqlimi, dəmir oksitlə zəngin qızıl torpağı və izolyasiya olunmuş mövqeyi ilə Mars şəraitini uğurla təkrarlayır. Bu bazada təlimçilər üçün iki mərtəbəli yaşayış sahəsi, bioloji araşdırmalar üçün karbon, elmi təcrübələr üçün laboratoriya, həmçinin günəş panelləri və mini roverlər mövcuddur.
Təlimlər zamanı iştirakçılar torpaq və bitki yetişdirilməsi üzrə təcrübələr aparır, “Starlink” vasitəsilə məlumat ötürür və astronavt geyimlərini xatırladan EVA kostyumları ilə yürüşlər həyata keçirirlər. Bu təcrübələr, Marsda həyatın gündəlik ritmini təqlid etməyə imkan verir.
Lodd vurğulayır ki, insanlıq hazırda Marsa getmək baxımından Ay missiyalarına nisbətən daha əlverişli vəziyyətdədir: “Məncə, bu 10 il ərzində gerçəkləşə bilər. 2030-2035 arası, bəlkə 2020-ci illərin sonlarında ilk insanlar Marsa ayaq basa bilər”.
Lakin Lodd ilk missiyaların daha çox robotlar vasitəsilə həyata keçiriləcəyini qeyd edir. “SpaceX”in “Starship” sınaqlarında baş verən partlamalara işarə edərək, “Açıq-aşkar kifayət qədər mühəndislik işi aparmadan uçuş edirlər. NASA-dan daha çox sınaq-yanılma metoduna üstünlük verirlər”, – deyə əlavə edir.
Lodd NASA büdcəsindəki məhdudiyyətlər səbəbilə, növbəti beş ildə Marsa ilk insan missiyasının yeganə şansının İlon Maskın şirkəti ola biləcəyini bildirir. Bununla yanaşı, “Mars Society”nin bu büdcə məhdudiyyətlərinə qarşı çıxaraq alternativ yollar üzərində çalışdığını xatırladır.
çap et