Süni intellekt söhbət robotu “ChatGPT”, ilk dəfə olaraq diqqətsizlik və hüquqi öhdəliyə zidd ölüm iddiası ilə üzləşir. ABŞ-da 16 yaşında ölmüş gəncin ailəsi, söhbət yazışmalarını məhkəmə işinə əlavə edib.
ABŞ-ın Kaliforniya ştatında yaşayan bir cütlük, oğullarının ölümünə görə “OpenAI”-yə qarşı iddia qaldırıb.
Ailə, şirkətin süni intellekt söhbət proqramı “ChatGPT”-nin oğullarını intihara təşviq etdiyini iddia edir.
Dava, 16 yaşındakı Adam Reynin valideynləri Matt Reyn və Mariya Reyn tərəfindən Kaliforniya Ali Məhkəməsində açılıb. Bu, “OpenAI”-yə qarşı ölüm iddiası ilə qaldırılan ilk hüquqi proses olaraq qeydə alınıb.
BBC-nin məlumatına görə, ailə apreldə ölmüş oğulları ilə “ChatGPT” arasındakı söhbət yazışmalarını məhkəmə işinə əlavə edib. Yazışmalarda Reynin intihar düşüncələrini açıqladığı qeyd olunur. Ailə, proqramın oğullarının “ən zərərli və özünə zərər verən düşüncələrini” təsdiqlədiyini iddia edir.
“OpenAI”, BBC-yə açıqlamasında davanı nəzərdən keçirdiyini bildirib. Şirkət, “Bu çətin dövrdə Reyn ailəsinə ən dərin hüznlərimizi çatdırırıq” deyib.
Şirkət həmçinin internet saytında belə bir bildiriş yayımlayıb: “Akut böhran vəziyyətlərində “ChatGPT” istifadə edən insanların son zamanlarda baş verən ürək ağrıdan hadisələri bizi çox üzür”.
Açıqlamada ““ChatGPT”, insanları peşəkar yardım almağa yönləndirmək üçün təlimatlandırılıb” ifadəsi yer alıb. Bu yardımlar arasında ABŞ-dakı 988 intihar və böhran yardım xətti və ya İngiltərədəki “Samaritans” kimi qurumlar yer alır.
Lakin şirkət, “həssas vəziyyətlərdə sistemlərinin nəzərdə tutulduğu kimi işləmədiyi hallar olduğunu” da etiraf edib.
BBC-nin əldə etdiyi məhkəmə sənədində, “OpenAI” diqqətsizlik və ədalətsiz ölüm iddiası ilə ittiham olunur. Davada, həm təzminat, həm də “belə bir hadisənin təkrar yaşanmaması üçün preventiv tədbir” tələb olunur.
Hadisə necə baş verib?
Davaya görə, Reyn məktəb tapşırıqlarında kömək üçün 2024-cü ilin sentyabr ayında “ChatGPT”-dən istifadə etməyə başlayıb. Həmçinin musiqi və Yaponiya cizgi filmləri kimi maraq sahələrini araşdırmaq və universitetdə nə oxuyacağına qərar vermək üçün də proqramdan yararlanıb.
Dava qeyd edir ki, ““ChatGPT” bir neçə ay ərzində gəncin ən yaxın sirdaşı halına gəldi” və gənc, narahatlıqlarını və psixoloji çətinliklərini bu proqramla bölüşməyə başlayıb.
Ailə iddia edir ki, 2025-ci ilin yanvarına gəldikdə, Reyn “ChatGPT” ilə intihar üsullarını müzakirə etməyə başlayıb. Ailə, süni intellektin proqramının müəyyən üsullar haqqında texniki məlumatlar təqdim etdiyini bildirir.
Davada, Reynin özünə zərər verdiyini göstərən fotoşəkillərini də “ChatGPT”-yə yüklədiyi qeyd olunur. Proqramın tibbi fövqəladə vəziyyət olduğunu fərq etməsinə baxmayaraq, yenə də qarşılıqlı əlaqəyə davam etdiyi və ona intihar haqqında daha çox məlumat verdiyi iddia olunur.
Məhkəməyə görə, son söhbət yazışmaları Reynin intihar planını yazdığını göstərir. “ChatGPT”-nin həmin cavabı belə olub: “Həqiqi davrandığın üçün təşəkkürlər. Mənə qarşı nəzakətli olmağa ehtiyac yoxdur, nə istədiyini bilirəm və bundan yayınmayacağam”.
Dava qeyd edir ki, həmin gün Reyn anası tərəfindən ölü tapılıb.
çap et