Mario Dragi yenidən çıxış edib və diqqət mərkəzindədir. “Super Mario” ləqəbi ilə tanınan Dragi, söylədikləri ilə gündəmi formalaşdırmaq gücünə malikdir. Keçmiş Avropa Mərkəzi Bankı prezidenti, son həftə Rimini forumunda etdiyi çıxışda xüsusilə Avropa Birliyinin (AB) mövcud gedişatını sərt şəkildə tənqid edib.
Zamanlama da diqqət çəkir: Avropa Komissiyası sədri Ursula von der Leyen ikinci dövründədir və artıq tənqidlərin hədəfinə çevrilib. Brüsseldə bir çoxları Draginin bir müddət Komissiya sədri olmaq üçün namizədliyi keçmişini xatırlayır, lakin o, rəsmi namizəd olmamışdı.
Dragi “whatever it takes” (nəyin bahasına olursa olsun) şüarı ilə iqtisadi böhranlarda tanınmış və “büyücü” ləqəbini qazanmışdı. Bugünkü çıxışında isə onun təsiri, görünməz bir kölgə kimi Komissiyada hiss olunur. Von der Leyenin ikinci dövründə Draginin varlığı sanki bir ruh kimi görünür. Əsas sual isə budur: əgər Dragi olsaydı, Avropa necə bir yol seçərdi?
Qlobal böhranlarda Avropanın rolu
Dragi çıxışında AB-nin dünya səhnəsində hələ də ikinci dərəcəli bir aktor olduğunu vurğulayıb. Ukraynada ən çox bedeli Avropanın ödədiyini, barış görüşmələrində “marjinal rol” oynadığını bildirib. Yaxın Şərqdə isə AB-nin daha çox kənarda qaldığını söyləyib.
Dragiyə görə, iqtisadi güc artıq tək başına geosiyasi güc yaratmaq üçün kifayət etmir. Avropanın siyasi mexanizmlərini yenidən qurması zəruridir.
Ticarət və ABŞ tarifləri
Dragi ticarət sahəsində sərt tənqidlər edib. Von der Leyen–Tramp görüşməsini tənqid edən Dragi, AB-nin əsas ticarət ortağından gələn tariflər qarşısında “boyun əydiyini” bildirib. Von der Leyen ABŞ-ın ticarət açığı iddiasını qəbul etdiyinə görə, asimmetrik 15% gümrük razılaşmasının yolu açılmışdı. Dragi isə daha sərt ticarət siyasətinin izlənilməsini təklif edə bilərdi.
Dragi ilə von der Leyen ən çox rəqabətçilik məsələsində fərqlənir. Von der Leyen özəl sektorun rəhbərliyində mövcud çərçivələrlə rəqabəti təmin edə biləcəyini düşünür. Dragi isə Avropanın “yeni qlobal reallığa uyğunlaşmadığını” vurğulayır. Onun fikrincə, dövlətlər müəyyən sahələrə prioritet verərək böyük investisiyalar üçün fond yaratmalıdır.
Avropa üçün müdafiə
Von der Leyen bürokratiyanı azaltmağa çalışır, amma Dragi problemin yalnız çoxlu qaydalarla əlaqəli olmadığını bildirir. “Tək Bazar”ın hələ tamamlanmadığını, daxili ticarətdə hələ də maneələr olduğunu və bunların aradan qaldırılmasının Avropanın böyüməsinə ciddi töhfə verəcəyini vurğulayıb.
Hər iki tərəf müdafiə xərclərinin artırılmasının vacibliyində razıdır. Lakin Dragi iqtisadi gücün geosiyasi güc üçün kifayət olmadığını, müdafiə potensialının artırılmasının şərt olduğunu deyir. ABŞ təzyiqi ilə artırılan müdafiə büdcələrinin isə Avropanın öz maraqlarına uyğun qurulması lazım olduğunu əlavə edib. Von der Leyen isə daha çox Vaşinqton xəttini izləyir.
çap et