“Brent” xam neftinin fyuçersləri həftənin son iş günündə 67,45 dollar səviyyəsində hərəkət edərkən, üç ay sonra ilk dəfə aylıq bazda azalma göstərə bilər. Lakin neft, həftəlik performans baxımından qismən yüksəlişdə qalmağa davam edir. Bu günə olan qiymətlərə görə, “Brent” bir barrelin qiyməti 68,19 dollar səviyyəsində sakit hərəkət edir, “WTI” isə 64,22 dollardan ticarət olunur.
Buna baxmayaraq, “Brent” həftəlik bazda 0,6% bahalanma davam edərkən, “WTI” səhər saatlarında 0,8% nisbətində qismən yüksəliş göstərib. Qiymətlərdəki bu dalğalanma, müxtəlif amillərin eyni anda təsir göstərdiyi mürəkkəb bir bazar mənzərəsini əks etdirir.
Neft bazarı son dövrdə geosiyasi gərginliklər və təchizat mənbəli qeyri-müəyyənliklərin təsiri ilə qarışıq trayektoriya izləyir. İnvestorlar Ukrayna tərəfinin Rusiya ixrac terminallarına qarşı pilotsuz uçuş aparatları ilə hücumlarını və ABŞ Prezidenti Donald Trampın daha sərt sanksiyalarla bağlı açıqlamalarını yaxından izləyir. Bu inkişaflar təchizat baxımından qeyri-müəyyənlik yaradır və bazarda qiymətlərə yuxarı yönlü təzyiq göstərir.
Eyni zamanda, ABŞ tərəfindən Hindistana tətbiq olunan gömrük tarifləri də investorların diqqətindədir. Buna baxmayaraq, Rusiyanın Hindistana olan neft tədarükünün artacağı gözlənilir ki, bu da qlobal təchizat üzərində təsir göstərə və bazar balanslarını dəyişdirə bilər.
Neft qiymətlərində ümumi təzyiqin digər bir səbəbi, təchizatın tələbi aşacağı gözləntisidir. Beynəlxalq Enerji Agentliyi (“IEA”) gələn rüblərdə təchizatın tələbi üstələyəcəyini proqnozlaşdırarkən, “OPEC+” ölkələri istehsalını artırmaq üçün ehtiyatda saxlanılan gücü işə salmaq üçün addımlar atır. Bu, gələcəkdə bazarda təchizat artığı yaranacağı narahatlığını artırır.
Bundan əlavə, dünyanın ən böyük neft istehlakçısı olan ABŞ-da yay səyahət mövsümünün 2 sentyabr İşçi Bayramı ilə sona çatması yanacaq istehlakında azalma gözləntisini gücləndirir. Tələbdəki bu mövsümi zəifləmə də qiymətlər üzərində aşağı yönlü təzyiq yaradır.
Rusiyadan məhdud tədarük və Avropaya yenidən göndəriş bazarı dəyişdirir
Rusiyadan neft tədarükü ilə bağlı inkişaflar da təchizat tərəfdəki qeyri-müəyyənliyi artırır. Sentyabr ayında Rusiyanın “Ust-Luga” terminalından neft ixracının yarı-yarıya azalması gözlənilir, digər tərəfdən Avropaya göndərişlər yenidən başlanır. Məsələn, Macarıstan və Slovakiyaya tədarük “Druzhba” boru kəməri vasitəsilə yenidən başlayıb. Bu inkişaflar bazardakı balansları daha da qeyri-müəyyən edir.
Nəticə olaraq, qısa müddətli təchizat məhdudiyyətləri və geosiyasi gərginliklər qiymətləri dəstəkləsə də, uzun müddətli perspektivdə gözləntilər qlobal təchizatın tələbi üstələyəcəyi istiqamətində formalaşır. Beləliklə, “Brent” nefti həftəlik bahalanma performansını qoruyarkən, dörd ay sonra ilk dəfə aylıq ucuzlaşma ilə bağlanmağa hazırlaşır.
çap et