Süleyman Abdullayev (Dədə Süleyman) Azərbaycanın klassik musiqi sənətinin – Muğamın gözəl ifaçılarından biridir. Onun ifasında «Segah», «Çahargah», «Şur» muğamı yenidən həyat tapıb, dirilib, canlanıb, ömrünə ömür qatıb. Çünki Dədə Süleyman təkcə özünü oxumayıb bu muğamları ifa edəndə. O səsdə böyük Ağabala Abdullayevin xırdalıqları, Cabbar Qaryağdının, Xan əminin şirinliyi, Seyid Şuşinskinin ötkəmliyi, özünə güvəni var. Ömrünü Muğama, xalq musiqisinə həsr eləmiş böyük xanəndə çox təəssüf ki, yaradıcılığının ən parlaq, ən qaynar dövründə bir müddət musiqidən aralanıb. Yaxşı ki, bu dünya sədaqətli, gözəl dostlardan xali deyil. Məhz onlar Dədə Süleymanı yenidən Muğama, Azərbaycan xalqının tükənməz mədəniyyət xəzinəsinə bəxş ediblər.
Səs sözdən əvvəldir, səs zirvədir, səs toxunulmaz olduğu üçün təmizdir. Dədə Süleyman ömrünü təmiz bir işə həsr eləmiş (bəlkə də fəda eləmiş desəm, daha doğru olardı), əvəzində nəsə ummamış, sadə bir vətəndaş ömrü yaşamış nadir sənətkarlarımızdandır. Ömrün uzun, canın sağ olsun, böyük insan, gözəl sənətkar! Nə vaxtsa səndən eşitdiyim bu (artıq lətifəyə çevrilmiş) iki əhvalatı da 78 yaşına təbrik mesajı kimi qəbul et!
Birinci əhvalat:
Latın qrafikalı əlifbaya təzə keçən vaxtlarda Dədə düşür metronun Memar Əcəmi stansiyasına ki, oradan İnşaatçılara, evinə getsin. Baxır ki, lövhədə «Memar Əcəmi» sözü kiril əlifbası ilə yox, ona tanış olan və olmayan hərflərlə yazılıb. Oxumaq istəyir, alınmır. Yanındakı cavan oğlana deyir ki, ay oğul, Memar Əcəminin adını niyə səhv yazıblar? Oğlan Dədəyə başa salmağa çalışır ki, bu əlifbada «c» hərfi artıq kirildəki «s»deyil, elə «c»dır. Çox deyir, çox misallar gətirir, alınmır, Dədə başa düşmək istəmir. Axırda əlacı kəsilir, qayıdır ki, ağsaqqal, daha bütün «s»lar oldu «c».
Bu yerdə Dədə cavan oğlanı tərs-tərs süzüb deyir: Bala, indi deyirsən, Süleyman oldu, Cüleyman?
İkinci əhvalat:
Səhv etmirəmsə, 2000-ci illərin əvvəllərində gözəl yazıçımız Seyran Səxavət «İt intervüsü» adında bir hekayə yazmışdı. Hekayə çap olunandan sonra yaxşı mənada böyük səs-küyə səbəb olmuşdu. O qədər məşhurlaşmışdı ki, hekayəni hətta Dədə də oxumuşdu. Elə o vaxtlarda jurnalistlərdən biri Süleyman Abdullayevdən müsahibə alanda soruşur ki, heç doğulduğunuz rayona gedirsinizmi? (Süleyman Abdullayev Füzulidəndi). Dədə də deyir ki, çoxdandı getmirdim, bu yaxınlarda getdim, amma getdiyimə peşman oldum. Təbii ki, jurnalist peşmançılığın səbəbi ilə maraqlanır. Dədə şikayətlənir ki, elə ayağımı Füzulu torpağına qoyan kimi torpaq üzümə durdu, dedi, ay biqeyrət, ay əclaf, ay yaramaz, indiyə qədər hardaydın, niyə gəlib halımı soruşmursan. Burda jurnalist dözmür. Dədənin sözünü kəsir ki, ay Süleyman müəllim, məgər torpağın dili var ki, sizinlə danışsın? Dədə də tövrünü pozmur, papağının qabağını qəlyanıynan geri itələyib qayıdır ki, nooldu, Seyran itnən danışa bilir, mən torpağınan danışa bilmirəm.
çap et