Qırmızı işğal ...
Azərbaycanın Rusiya tərəfindən istilasından 102 il ötür
AYXAN
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
Yaşın nə fərqi var?
Bütün xatirələrin özün kimi cavandır
-
Ov tüfəngi ilə silahlanan kosmonavtlar
SSRİ kosmonavtlarının gizli həqiqətləri ...
-
Stalinin şəxsi tərcüməçisi ...
... 43-cü ildə Tehranda keçirilən “Böyük üçlük” görüşünün təşkilatçısı olan azərbaycanlı
-
Çapaladıqca batır
“SSRİ”ni bərpa edəcəkdi MDB-ni də itirir
-
Eyni məqsədin müxtəlif formaları
“Oktyabr” bolşevizimi və “Fevral” teokratizmi
-
Xəzərdən Baltikə
“Adamlar və kitablar” silsiləsindən
-
Tsinpin ənənəni pozur
Pekin hansı “strateji səhvi” təkrarlamaq istəmir?
-
SSRİ dağıldısa onun qərarları da qüvvəsini itirdi
Qərb və Rusiya 1920-ci ilin Qafqaz xəritəsinə qayıtmalıdırlar
-
80 il əvvəlki Çerek qətliamı
Sovet əsgərləri 1500-ə qədər balkarı niyə öldürdü?
-
SSRİ-nin sonuncu amansızı
Putin imperiyanı qurmaq üçün cəlladını görəvləndirdi
-
Qırmızı imperiyanın avantürist rəhbəri
Qorbaçov Azərbaycan xalqının yaddaşında qanlı cəllad kimi qalacaq
-
SSRİ və AZADLIQ
Futbolçular yığmaya düşmək üçün Moskva komandalarında oynamalı idi
-
SSRİ sevdalılarının cəfəng yalanları
Primakov Qarabağ separatçılarını deyil, Azərbaycanı cəzalandırmaq qərarını vermişdi
-
Ağ və qara “Qırmızı imperiya”
Əslində bu yazı SSRİ-yə aiddir, Ukraynanın adı sadəcə misal olaraq keçir
-
İstənilən addım fəlakətə aparır
Rusiyanın parçalanması qaçılmazdır
-
Rusiya Bakıda verdiyi sözü 3 gün sonra pozdu
Qarabağda müharibə başlayır?
Bu gün 28 aprel istilasının, yəni Şərqdə ilk demokratik respublika olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) süqutundan 102 il keçir.
Ölkəmiz Sovet imperiyası dönəmində saysız mənəvi basqılara, qətl-qarətlərə məruz qaldı. Milli düşüncəmizin mümkün qədər inkişaf etməməsi üçün imperiya bütün yollara əl atdı. Çar Rusiyasının müstəmləkəçilik siyasətini gerçəkləşdirən bolşeviklər Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin var olduğu 23 ayda onu daim yıxmağa cəhd edirdilər.
XX əsrin başlanğıcında Rusiyada baş verən sosialist inqilabının havası Azərbaycandakı ictimai zümrələr arasında bölücülüyə gətirib çıxardı.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin taleyinin faciəli şəkildə başa çatmasının bir səbəbi də o çağlar Azərbaycanda müxtəlif təşkilatlar, partiyalarda təmsil olunan soydaşlarımız arasında ciddi fikir ayrılıqları idi. 102 il qabaq Moskva o zaman içimizdəki gücləri bir-birinə qarşı qoymaqla istəyinə çatdı.
Birinci Dünya Müharibəsindən məğlubiyyətlə çıxan, ötən əsrin əvvəllərindən bəri dəfələrlə inqilab edərək əldən düşən, vətəndaş müharibəsinin birtəhər səngiməyə başladığı Rusiya Bakı neftinə, ümumiyyətlə, Azərbaycan kimi zəngin bir ölkəyə yiyələnməyin önəmini gözəl başa düşürdü.
Bolşevik Rusiyası Bakının üzərinə 100 min nəfərlik təpədən-dırnağa qədər silahlanmış ordu ilə gəldi. 1920-ci il aprelin 27-28-də Azərbaycanı işğal etdilər, 1937-ci ildə isə repressiyalar törədildi. Xalqımızın ruhu ardıcıl olaraq sarsıdıldı.
Azərbaycan xalqı bu işğala qarşı uzun müddət müqavimət göstərib. Hələ aprel ayının 26-da Azərbaycan ordusunun 300-ə yaxın əsgəri Yalama stansiyası yaxınlarında sərhədlərimizi pozaraq irəliləyən XI Qırmızı Ordunun zirehli qatarının qarşısını kəsərək, düşmənə silahlı müqavimət göstərib və qeyri-bərabər döyüşdə bu adsız qəhrəmanlarımızın hamısı şəhid olub.
Qırmızı terrorun ilk qurbanı Bakının general-qubernatoru Murad Gəray Tlexas başqalarına ibrət olsun deyə, qəfəsin içində Bakının küçələrini gəzdirilərək, qondarma hərbi bolşevik trubunalının qərarı ilə güllənləndi.
Ardınca muzdlu qatillər tərəfindən milli hökumətin baş nazirləri olmuş Nəsib bəy Yusifbəyli, Fətəli xan Xoyski, Azərbaycan parlamentinin sədr müavini Həsən bəy Ağayev və başqa yüzlərlə dəyərli soydaşımız qətlə yetirildi.
Bolşeviklərə qarşı Gəncədə, Zaqatalada Şəkidə Naxçıvanda və digər bölgələrdə baş vermiş 150-ə yaxın üsyan da bir daha sübut edir ki, Azərbaycan xalqı işğal rejimi ilə barışmamış və müstəqillik uğrunda mübarizəsini davam etdirmişdi.
Sənədlərdən məlum olur ki, təkcə, 1920-ci ilin aprel ayının 28-dən 1921-ci ilin avqustuna qədər Azərbaycanda 48 min nəfər qırmızı terrorun qurbanı olub.
Sonrakı illərdə də xalqımıza qarşı zorakılıqlar davam etdirildi. Azərbaycan ziyalılarının ən layiqli nümayəndələri- demokratik düşüncəyə sahib elm, ədəbiyyat, incəsənət xadimləri həbsə atıldı, sürgünlərə göndərildi, edamlara məhkum edildi. Bütöv bir xalqa qarşı zaman-zaman ağır repressiyalar törədildi.
1920-ci ilin aprel ayının 27-28-də baş verən qanlı işğal günü ölkəmizin tarixində ən faciəvi və ən kədərli günlərindən biri kimi qalmaqdadır.