Trampın zəif yeri
Prezident seçkilərində respublikaçıların təkrar qələbəsinə təhlükə yaradan təbəqə
Şahin CƏFƏRLİ
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
“İqtisadiyyatlar ksenofobiya səbəbindən durğunlaşır”
Bayden deyir ki, Hindistan, Yaponiya, Çin və Rusiya immiqrantları istəmir
-
Oğurluqda günahlandırılır
Süni intellektə qarşı müəllif hüquqları iddiası qaldırılıb
-
6.5 milyard dollarlıq vəd
“Johnson & Johnson” anlaşma təklif edir
-
“İki dövlət həlli artıq çox çətindir”
Tramp “Time”a danışıb: “Nəticə ala bilməsələr, digər ordu birləşmələrini işə salacağam”
-
“Zombi maral xəstəliyi” epidemiyası
ABŞ-nin 50 ştatının 33-də müşahidə olunan virus insana yoluxurmu?
-
Reseptlə satılacaq
ABŞ-də tarixi “marixuana” hazırlığı
-
3,4 milyard dollarlıq təlatüm
Keçən il 60 yaşdan yuxarı 100 mindən artıq ABŞ vətəndaşı fırıldağın qurbanı olub
-
Seçkiqabağı sorğu həyəcanı
Tramp və Bayden arasındakı uçurum dərinləşir
-
2027-ci il kabusuna hazırlıq
Böyük müharibədən əvvəl qızıl tədarükü – Çin 17 ayda rekord qırdı
-
Ay uğrunda qızğın mübarizə
Yaponiya Çini geridə qoya bilər
-
“ABŞ-la vaxtaşırı görüşürük”
Əsəd: “Heç bir nəticə olmayacağını bilsək belə, cəhd edəcəyik”
-
Nyu-Yorkda siçovul böhranı
Leptospiroz xəstəliyinə yoluxanların sayında ciddi artım var
-
Nüvə müharibəsinə hazırlıq qızışır
ABŞ yeni döyüş başlığının istehsalına başlayır
-
Çinə qarşı kiber hücum ittihamı
Hakerlər ABŞ-ı susuz və enerjisiz qoymağa çalışıblar
-
95 milyard dollarlıq yardım
ABŞ Ukrayna, İsrail və Tayvana fantastik məbləğ ayırdı
-
Təyyarəsi yenə xarab oldu
NATO toplantısına maşınla getdi
ABŞ-Çin ticarət savaşı bütün dünyaya təsir edir, ən çox təsir göstərdiyi ölkələrdən biri də bizik.
Ticarət savaşı bu iki nəhəng dövlətin iqtisadi inkişaf templərinə mənfi təsir edir (edəcək), bu isə ümumilikdə dünya iqtisadiyyatının geriləməsi ilə nəticələnir və qlobal resessiya riski yaradır. Qlobal iqtisadi inkişafın zəifləməsi avtomatik olaraq xammala tələbatı azaldır, bu da Azərbaycanın əsas ixrac məhsulu olan neftin (və qazın) qiymətinin aşağı düşməsi deməkdir.
Çin bu gün növbəti valyuta manipulyasiyasına əl ataraq dollar qarşısında yuanın dəyərini aşağı salıb. İndi 1 ABŞ dolları 7 yuandan baha satılır. Bu metod Çinin dəfələrlə baş vurduğu və ABŞ-ı çox qıcıqlandıran üsullardan biridir, bu yolla Pekin öz ixracatçılarını stimullaşdırır və ölkədən kapital çıxışını əngəlləyir. Başqa bir qərar budur ki, Çin hökuməti öz şirkətlərinə ABŞ-dan kənd təsərrüfatı məhsullarının idxalını dayandırmağı tövsiyə edib. Bu qərarlar Trampın Çindən 300 milyard dollarlıq idxal mallarına 10% rüsum tətbiq etməsinə cavabdır. (Daha əvvəl Tramp 250 milyard dollarlıq Çin məhsullarına tətbiq olunan rüsumu 25 faizə yüksəltmiş, Çin də öz növbəsində ABŞ-dan 60 milyard dollarlıq idxalata rüsumları 25 faizə çatdırmışdı).
Proteksionist xarakterli qarşılıqlı qərarlar dünyanın 1 və 2 saylı iqtisadi gücü arasında mübarizənin kəskinləşdiyini göstərir. Neft bu gəlişmələrdən sonra ötən həftənin son iş günündən bu yana təxminən 5 dollar ucuzlaşıb. Mövsümi səbəblərdən ABŞ-da ehtiyatların azalma tendensiyasının davam etməsi (yayda benzin istehlakı artır) hələlik daha böyük ucuzlaşmanın qarşısını alır. Əgər Pekin və Vaşinqton razılığa gələ bilməsələr, neftin qiymətini yalnız geosiyasi gərginliklər, məsələn, Hörmüz boğazında hərbi toqquşma və digər bu tip hadisələr yüksəldə bilər. Ticarət savaşı əsnasında, üstəlik Çində iqtisadi yavaşlama şəraitində neftin bahalaşması ehtimalı çox aşağıdır. (Bəlkə OPEC+ ölkələri hasilatı daha çox azaldar, ya da proqnozlaşdırılmayan başqa fors-majorlar baş verər, onu deyə bilmərəm.) Bu ilin 2-ci rübündə Çində ÜDM-in artımı 6,2 faiz təşkil edib ki, bu, 1992-ci ildən bəri ən aşağı rəqəmdir. 2018-ci ilin yekunlarına əsasən Çində ÜDM-in artım tempi 6,6 faiz olmuşdu, bu da 1990-cı ildən bəri ən aşağı səviyyədir. Bunlar neft bazarı üçün yaxşı xəbərlər deyil.
Hiyləgər çinlilər ABŞ kənd təsərrüfatı sektorunu hədəf almaqla bu ölkədəki seçki ərəfəsində Trampı zəif yerindən vurmağa çalışır. Fermerlər Trampın əsas elektoral bazasıdır və onların hökumətdən narazı qalması respublikaçıların prezident seçkilərində təkrar qələbəsinə təhlükə yaradır. (Buna yol verməmək üçün Tramp fermerlərə milyardlarla dollar subsidiya ayırır.) Çin 2020-ci ildə demokratların qələbəsində maraqlıdır, çünki qloballaşma və açıq sərhədlərin tərəfdarı olan liberallarla anlaşmaq daha asan olur. Amma ABŞ-da Çinə münasibət mənfiyə doğru dəyişir və demokratların iqtidara gəlməsi hələ Pekinin ciddi güzəştlər alacağının təminatı deyil. (Demokratların hansı qanadının nümayəndəsinin prezidentliyə namizəd seçiləcəyi də önəmlidir.) Hətta ticarət sahəsində anlaşma əldə olunsa belə, texnoloji liderlik uğrunda qızışmış mübarizə və Hind-Sakit okean regionunda sərt rəqabət davam edəcək.