Birləşmiş Millətlər Təşkilatının proqnozuna görə, dünya əhalisi çərşənbə axşamı günü təqribən 8 milyard nəfərə çatacaq və artımın böyük hissəsi Afrikadakı inkişaf etməkdə olan dövlətlərdən gəlir.

Onların arasında resursların artıq son həddə çatdığı Nigeriya da var. Laqosda 15 milyondan çox insan evlərini işıqlandırmaq üçün elektrik enerjisindən tutmuş, izdihamlı avtobuslardakı yerə qədər hər şey üçün yarışır. Çox vaxt bu genişlənən meqapolisdə hər tərəfə getmək iki saat vaxt aparır. Bəzi nigeriyalı uşaqlar səhər saat 5-də məktəbə yola düşürlər.

Yaxın üç onillikdə Qərbi Afrika ölkəsinin əhalisinin daha da artacağı gözlənilir: bu il 216 milyondan 375 milyona qədər, BMT deyir. Bu, Nigeriyanı Hindistan, Çin və ABŞ-dan sonra dünyanın dördüncü ən sıx əhalisi olan ölkəsi edəcək. Nigeriyadakı şəhərsalma və inkişaf üzrə məsləhətçi Gyang Dalyop “Biz artıq əlimizdə olanı – mənzil, yollar, xəstəxanalar, məktəbləri həddindən artıq yükləmişik”, – deyib.

Çərşənbə axşamı BMT-nin 8 Milyardlı Mərhələ Günü dəqiq olmaqdan daha çox simvolikdir, rəsmilər yayda açıqlanan və bəzi heyrətamiz proqnozlar verən genişmiqyaslı hesabatda diqqətli olub. Hökumətlər sürətlə artan gəncləri kifayət qədər sinif otaqları və iş yerləri ilə təmin etmək üçün mübarizə apardıqca və ərzaq təhlükəsizliyi daha da aktual problemə çevrildikcə yüksəliş tendensiyası sürətli olan inkişaf etməkdə olan ölkələrdə daha çox insanı daha da geriyə salmaq təhlükəsi yaradır.

Nigeriya BMT-nin indidən Afrikanın digər ölkələri Konqo, Efiopiya və Tanzaniya ilə birlikdə 2050-ci ilə qədər dünya əhalisinin artımının yarıdan çoxunu təşkil etdiyini bildirən səkkiz ölkə arasındadır.

BMT-nin hesabatında deyilir: “Səhraaltından cənubda yerləşən bir çox Afrika ölkəsində əhalinin 2022-2050-ci illər arasında iki dəfə artacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da onsuz da gərgin olan resurslara əlavə təzyiq olmaqla yanaşı, yoxsulluğu və bərabərsizlikləri azaltmağa yönəlmiş siyasətləri çətinləşdirəcək”.

Dünya əhalisinin 2030-cu ildə 8,5 milyard, 2050-ci ildə 9,7 milyard, 2100-cü ildə isə 10,4 milyarda çatacağı proqnozlaşdırılır. Əhalisinin ən sürətlə böyüdüyü siyahıya daxil olan digər ölkələr Misir, Pakistan, Filippin və gələn il dünyanın ən çox əhalisi olan ölkəsi olaraq Çini keçəcək Hindistandır.

Sürətli əhali artımı həm də su ehtiyatları üçün mübarizə aparan daha çox insan və iqlim dəyişikliyi dünyanın bir çox yerlərində məhsul istehsalına getdikcə daha çox təsir etdiyi üçün daha çox ailənin aclıqla üzləşməsi deməkdir.

BMT-nin məlumatına görə, Səhraaltının cənubunda Afrika əhalisi ildə 2,5 faiz artır ki, bu da qlobal orta göstəricidən üç dəfə çoxdur. Bunlardan bəziləri daha uzun ömür sürən insanlara aid edilə bilər, lakin ailənin ölçüsü hərəkətverici amil olaraq qalır.

Səhraaltı Afrika ölkələrində qadınlar orta hesabla 4,6 doğuma sahibdirlər ki, bu da hazırkı qlobal orta göstəricidən 2,3 dəfə çoxdur. BMT rəqəmlərinə görə, qadınlar erkən uşaq sahibi olmağa başlayanda ailələr böyüyür və Afrikada hər 10 qızdan 4-ü 18 yaşına çatmadan evlənir. Qitədə yeniyetmələrin hamiləlik nisbəti dünyada ən yüksəkdir – keçən il bütün dünyada 20 yaşdan kiçik analar tərəfindən doğulan uşaqların təxminən yarısı Afrikanın cənub-şərqindədir.

Bəzi ölkələrdə əhalinin sayı artsa da, BMT 61 ölkədə bu nisbətlərin 1 faiz və ya daha çox azalacağının gözlənildiyini bildirir.

ABŞ Siyahıyaalma Bürosunun məlumatlarına görə, ABŞ əhalisi hazırda 333 milyon civarındadır.

2021-ci ildə əhalinin artım tempi cəmi 0,1 faiz təşkil edib ki, bu da ölkə yaranandan bəri ən aşağı göstəricidir.