11:41 | 3 oktyabr 2024 | Cümə axşamı
Məqaləyə 3056 dəfə baxılıb
Şriftin ölçüsü
“İkinci NATO” olmayacaq
Dehli Tokionun təklifi ilə razılaşmır
Elxan ŞAHİNOĞLU
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
19 milyardlıq müqavilədən imtina
Kanada ABŞ-ın “F-35” layihəsindən çıxa bilər
-
ABŞ-ı qasırğa vurdu
Dörd ştatda fəlakətlər törədən tornado ölkənin şərqinə doğru hərəkət edir, ölənlər çoxdur
-
“Acın qüruru olmaz”
İran ABŞ-a yaxınlaşmağa məcbur olub?
-
7 saat uçub
ABŞ-ın qiyamət təyyarəsi havada görünüb
-
ABŞ-dan Uyğur türklərinə dəstək
Etnikləri deportasiya edən ölkələrin məmurlarına viza məhdudiyyəti tətbiq edəcək
-
ABŞ-ın qapıları bağlanır
Tramp administrasiyasının viza qadağasını nəzərdən keçirdiyi ölkələr siyahısı
-
“Qanunsuz və korrupsioner”
Tramp medianı tənqid etdi: “Sanki Demokrat Partiyanın siyasi qollarıdır”
-
“Həbs olunmalıdırlar”
Trampın sərt cavabı: “Ən alçaldıcı dövr idi”
-
“Vətənlə bəşəriyyətə doğru”
Həqiqi vətənpərvərin birinci vəzifəsi insanlığa xidmət etmək olmalıdır
-
Müdafiə suverenliyinin dəyəri ...
Almaniya hökuməti mailyyələşdirdiyi nüvə silahının düyməsini Makronun nəzarətinə verəcəkmi?
-
“Rusiya ən azı SSRİ qədər aqressivdir”
Duda: “ABŞ-ın nüvə silahlarını ölkəmizdə yerləşdirməsini istəyirik”
-
“Görünməmiş müharibə olacaqdı”
Tramp Üçüncü Dünya müharibəsi ilə bağlı açıqlamasında 2 ölkənin adını verdi
-
“Ruisya atəşkəs istəmir”
Zelenski: “Putin bu müharibədən çıxa bilməz, çünki onda heç nə olmayacaq”
-
ABŞ-da yumurta çatışmazlığı
Quş qripi səbəbindən ölkədə böhran yaranıb
-
ABŞ tarixi boyu belə rəzil olmamışdı
Dövlət katibinin endiyi təyyarənin trapı qarşısına salınan xalı daha çox dəsmala oxşayıb
-
“TSMC-ni ABŞ-a satdınız”
Dünyanın ən böyük çip istehsalçısının 100 milyard dollarlıq investisiyası mübahisələrə səbəb olub
Yaponiyanın yeni baş naziri Siqeru İsiba Asiya bölgəsində NATO-ya bənzər hərbi blokun yaradılmasını təklif edib. Siqeru İsiba keçmişdə ölkəsinin müdafiə naziri olub. Ona görə də o baş nazir qismində təhlükəsizlik mövzularına diqqəti artırıb.
Dehli Tokionun təklifini bəyənməyib. Hindistanın xarici işlər naziri Subrahmanyam Jaishankar bildirib ki, Hindistan Yaponiyadan fərqli olaraq heç bir dövlətin strateji müttəfiqi deyil. Hindli diplomat bu ifadəsi ilə Yaponiyanın ABŞ-ın strateji müttəfiqliyinə işarə edib. Subrahmanyam Jaishankar bununla həm də demək istəyib ki, Hindistan Qoşulmayanlar Hərəkatının üzvü kimi hərbi bloklara qoşulmur.
Yaponiya və Hindistan ABŞ və Avstraliya ilə birgə QUAD təşkilatının üzvüdürlər. Dehli ilə Tokio arasında son illərdə daha sıx münasibətlər formalaşıb. Buna baxmayaraq, Dehli bu təşkilatın hərbi blok olmadığını bəyan edib. Hindistanın xarici işlər naziri bunu bir neçə dəfə səsləndirib. Buna baxmayaraq, Tokio bu təşkilatın “ikinci NATO”ya çevrilməsi ideyasından imtina etməyib. Tokionun narahatlığı aydındır. Çinin bölgədə artan hərbi gücü, o cümlədən Çin-Rusiya birgə hərbi təlimlərinin Yaponiya sahillərində keçirilməsi Tokionu ciddi narahat edir. Yaponiya ABŞ-ın strateji müttəfiqi olsa da, ətrafında daha güclü təhlükəsizlik çəmbərinə ehtiyac duyur.
Vaşinqton da Dehli kimi Asiyada “ikinci NATO” yaradılmasına müsbət yanaşmır. ABŞ Prezidentinin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Ceyk Sallivan Vaşinqtonun Hind və Sakit Okean bölgəsində hərbi blok yaratmaqla bağlı tələsik qərarın veruilməsinin tərəfdarı deyil.
Beləliklə, Tokio yaxın müddətdə “bölgədə ikinci NATO yaradaq” ideyasını reallaşdıra bilməyəcək. Bu yalnız o halda baş verə bilər ki, Çin Tayvan adasını nəzarətə götürmək istəsin və bölgədə toqquşma baş versin. Bu halda bölgədə təhlükəsizlik strukturunun əhəmiyyəti arta bilər. Ancaq Rusiya-Ukrayna müharibəsi və Yaxın Şərqdəki gərginlik, o cümlədən İsrail-İran qarşıdurması fonunda Çinin Hind və Sakit Okean bölgəsində yeni münaqişə ocağı yaratmasının ehtimalı azdır. Hindistan da Çinlə münasibətlərində suallara təğmən, “ikinci NATO”ya “hə” deməklə vəziyyətin daha da gərginləşməsini istəmir.
