vaxtlı-vaxtında oxuyun! Bazar, 8 sentyabr 2024
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Müstəqillik yolu qədər çətin yol yoxdur»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
BÖHRAN  
17:49 | 29 iyul 2024 | Bazar ertəsi Məqaləyə 114 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Hindistanda dini qütbləşmə dərinləşir

Müsəlmanlar hakim BJP Partiyasının əleyhinə səs verdikləri üçün cəzalandırılır

CAVİD

Hindistan, hakim Bharatiya Janata Partiyasının (BJP) keçən iyun ayında keçirilən ümumi seçkilərdə parlamentdə çoxluğu qazana bilməməsindən sonra dini sosial qarşıdurma yaratmaq məqsədi daşıyan bəzi hadisələrin şahidi olub.

Böyük ştatlarda qanunvericilik məclisi seçkiləri yaxınlaşdıqca, vətəndaş cəmiyyəti qrupları və müsəlman liderlər BJP-ni “yüksələn müxalifət partiyaları qarşısında islamofobiya vasitəsilə hakimiyyəti bərpa etməyə çalışmaqda” ittiham edirlər.

BJP-nin idarə etdiyi Uttar Pradeş əyalətinin Muzaffarnagar bölgəsindəki polis bu yaxınlarda bildirib ki, hindu zəvvarları Uttarankal və Uttar Pradeş kimi əyalətlərdə “Kanwar Yatra” kimi tanınan Hindu həcc mövsümündə qablardan su toplamaq üçün uzun məsafələri piyada gəzirlər. Hindular müsəlmanlar tərəfindən hazırlanan, xidmət edilən və ya hazırlanan yeməklərdən istifadə etməməsini tələb edən inanca görə yeməkxana sahiblərinin və işçilərinin adlarının göstərməsini tələb edən direktiv hazırlanıb.

Direktivə etiraz edənlər addımın müsəlmanlara məxsus müəssisələrin və yol kənarındakı kiçik dükanların boykot edilməsinin 1,4 milyard əhalisi olan ölkədə sosial parçalanmanın dərinləşməsinə səbəb olacağı barədə xəbərdarlıq ediblər.

Keçmiş deputat və Hindistan Müsəlmanları Mülki Hüquqlar (IMCR) Qrupunun prezidenti Məhəmməd Edibin sözlərinə görə, həm Müzəffərnaqar polisi, həm də Uttar Pradeş əyalət hökuməti insanların bu tədbirləri və 2015-ci ildə baş verənləri nasist Almaniyası dövrü ilə müqayisə edərək tənqid etmələrinə baxmayaraq, direktivi həyata keçirməkdə qərarlı görünür..

Bəziləri bu addımı Cənubi Afrikanın aparteid siyasəti ilə müqayisə etdilər. Hindu restoranının sahibi sosial şəbəkədə paylaşılan videoda rəhbərliyin onu bütün müsəlman işçilərini işdən çıxarmağa məcbur etdiyini bildirib.

Edib qiymətləndirməsini belə davam etdirdi: “BJP indi qisas almaq üçün fürsət tapıb. Hind dilində “sabka Saath, sabka vikas” olan “hamı üçün birlikdə inkişaf” şüarı sadəcə olaraq “bakwas” mənasız sözlər və boş söhbətlər deməkdir və biz sadəcə olaraq köhnə vəhşiliklərin davamının şahidi oluruq”.

Müzəffərnaqar rayonu 2013-cü ildə, BJP-nin Uttar Pradeş də daxil olmaqla, bəzi bölgələrdən aldığı güclü dəstək sayəsində qalib çıxdığı 2014-cü il ümumi seçkilərinə bir neçə dəqiqə qalmış dəhşətli dini zorakılığa səhnə oldu.

Hindistan Milli Konqresi Partiyasının (INC) rəhbərliyi altında yaradılan və bir neçə müxalifət partiyasını özündə birləşdirən Hindistan Hərtərəfli Milli İnkişaf Alyansı (INDIA) builki seçkilərdə BJP-nin güclü qələbəsi ilə bağlı seçkiqabağı proqnozları rədd edib.

Müsəlmanlar BJP-nin seçki kampaniyası zamanı dini qütbləşdirmə cəhdlərinə aldanmadılar və müdrikliklə müxalifət ittifaqına səs verdilər. Bu, BJP-nin seçkilərdə zərbə almasına səbəb oldu.

Gənclər arasında geniş yayılmış işsizlik, kənd təsərrüfatı sektorundakı bəlalar, Dalitlər (Hinduların kastası) arasında BJP-nin hindutva (Hindu millətçiliyi) layihəsinə uyğun olaraq Konstitusiyanı dəyişdirməsinə dair qorxu və BJP hökumətinin iki il ərzində yerinə yetirilməmiş seçki vədlərinə görə yaranan qəzəb INDIA-nın işini asanlaşdırıb.

Dalitlərin Hinduizm vasitəsilə Hindistanın mədəni kimliyini müəyyən edən və Hindistanı açıq şəkildə Hindu milli dövlətinə çevirməyə çalışan ifrat sağçı etno-millətçi siyasi ideologiya olan Hindutvadan uzaqlaşması təəccüblü deyil. Yaxın vaxtlara qədər Dalitlər, yəni “toxunulmazlar” Hindistanın kasta iyerarxiyasının ən alt təbəqəsində yer alırdı. Müzəffərnəqarda qəbul edilən qərarlar Dalit satıcılarına da zərər verəcək. Çünki yuxarı kastalar Dalitlərin təklif etdiyi yemək və içkiləri yeməyə razı olmayacaqlar.

Hindistan ədliyyəsinin məsələyə müdaxiləsi üçün çağırışlar edilib. Hindistanın Ali Məhkəməsi iyulun 22-də Uttar Pradeş ştatında verilmiş təlimatların icrasını dayandıraraq və biznes sahiblərinə öz yeməkxanalarında təqdim olunan yemək növlərini nümayiş etdirməyə icazə verən bir sərəncam verib.

Parlamentdə büdcə iclasında iştirak edən bir çox deputat sözügedən direktivi tənqid edib. Onlardan biri, müxalifətdəki Samajvadi Partiyasından olan deputat Dimple Yadav hökumətin uğursuzluqlarını gizlətməyə çalışdığını bildirib. Yadav “Bu adamlar işsizlikdən, yoxsulluqdan, baha qiymətlərdən və ölkənin infrastrukturunu necə yaxşılaşdıra biləcəyimizdən danışsaydı, daha yaxşı olardı”, – deyə tənqid edib.

Müxtəlif partiyalardan olan siyasətçilərin Hindistanda populyarlıq qazanmaq üçün təxribat xarakterli məsələlərdən istifadə etməsi nə qeyri-adi, nə də yeni olmasa da, qarşıdan gələn yerli qanunvericilik məclisi seçkilərində BJP üçün risklər kifayət qədər yüksəkdir.

Müsəlmanların BJP-nin əleyhinə səs verdiyi və buna görə də onlara dərs verilməli olduğu barədə rəvayətə münasibət bildirən Mülki Hüquqları Müdafiə Dərnəyinin (Association for Protection of Civil Rights – APCR) baş katibi Nedim Xan, “Dini zorakılıq, qanunsuz qətllər və Müsəlman evlərinin sökülmə hadisələrində bir artım olduğuna” diqqət çəkib.

Bu cür hadisələr Madhya Pradeş, Racastan, Uttar Pradeş, Orissa və Qucarat kimi BJP-nin idarə etdiyi ştatlarda, eləcə də Himaçal Pradeş, Çarxand və Telangana kimi müxalifətin idarə etdiyi ştatlarda baş verib.

Nedim Xan inanca əsaslanan ictimai təşkilat olan Camaat-e-Islami Hind (Camaat-e-Islami Hind/JIH) tərəfindən bu yaxınlarda keçirdiyi mətbuat konfransında “Bu hadisələrin 90 faizi siyasi motivlidir" deyib. APCR-nin iyun ayında dərc etdiyi hesabatda müxtəlif zorakılıq və islamofobiya hallarına da diqqət çəkilib.

Hindistanda bəzi hinduların müqəddəs hesab etdiyi inəklərlə bağlı siyasətlər çox vaxt bəzi cinayətlərin ört-basdır edilməsinə imkan verir. Məsələn, Madhya Pradeşin Mandela bölgəsinin səlahiyyətliləri, soyuducularında “mal əti” tapıldığı iddiası ilə bir çox müsəlmanın evlərini söküb.

Başqa bir misalda, Dehlinin Sanqam Vihar bölgəsində yaşayan müsəlmanlar bir məbədin qarşısında bir inək qalıqlarının tapılmasından sonra nifrət nitqinin bölgədə gərginliyə səbəb olduğunu iddia edərək polisə şikayət ediblər.

Uttar Pradeş ştatının Əliqarh şəhərində müsəlman gəncin qəzəbli kütlə tərəfindən döyülərək öldürülməsi sosial gərginliyə səbəb olub. Çattisgar əyalətinin Raipur şəhərində mal-qara daşınması zamanı baş verən zorakılıqda üç müsəlman gənc həlak olarkən, Cənubi Telanqana əyalətinin Medak şəhərində inək daşınması ilə bağlı mübahisə zamanı bir qrupun müsəlman dini məktəbinə hücumu nəticəsində çoxlu insan yaralanıb.

Şərqi Orissa əyalətində qəzəbli izdiham polisin müşayiəti ilə müsəlmanların evlərinə girərək soyuducularında ət axtarıb. Himaçal-Pradeş ştatında yüzlərlə hindu radikalı müsəlmanlara məxsus mağazaları qarət edib. Uttar Pradeşin inzibati şəhəri olan Lakxnauda yerli hakimiyyət orqanları müsəlmanların çoxluq təşkil etdiyi Əkbərnaqar rayonunda bir çox evi dövlət torpaqlarında tikildiyini əsas gətirərək söküb.

“Şərq əl-Avsat”ın Hindistan mətbuatından verdiyi xəbərə görə, 1169-u yaşayış binası olmaqla 1800 bina sökülüb, minlərlə insan evsiz və dolanışıq vasitələrindən məhrum edilib. Ərazidə yaşayan sakinlər onilliklərdir orada yaşadıqlarını və buldozerlər məhəlləni dağıdanda lazımi prosedurlara əməl olunmadığını bildiriblər.

“Frontline” jurnalının bu ay dərc etdiyi məqaləyə görə, Hindistanda iki il ərzində 150 ​​min ev dağıdılıb. Əksəriyyəti müsəlmanlar və əhalinin kasıb təbəqələrindən olan 738 min insan köçkün düşüb.

Digər tərəfdən, JIH Hindistan ədliyyəsini dini zorakılıqların təkrarlanması və yerli hakimiyyət orqanlarının müxtəlif bəhanələrlə müsəlman evlərini sökməsinin yeni nümunəsinə qarşı ciddi addımlar atmağa çağırıb.

JIH həmçinin ana müxalifət olan İNDİA-nı bu məsələləri parlamentin gündəliyinə çıxararaq aktiv müxalifət rolunu oynamağa çağırıb.