Qətər ətrafında diplomatik qalmaqal davam etməkdədir. Qonşu ərəb dövlətləri rəsmi Doha ilə əlaqələri kəsib. Qətərin 2022-ci ildə futbol üzrə Dünya Çempionatına ev sahibliyi edəcəyindən başqa nə məlumdur?

Kişilərin sayı qadınların sayından xeyli çoxdur

Ölkənin 2.5 milyon əhalisi var, onlardan yalnız 700,000-ə yaxını qadındır.

Bu fərq Qətərin bir dövlət kimi qurulmasında immiqrantların böyük rol oynaması ilə bağlıdır. Ölkəyə gələn immiqrantlar arasında gənclər və kişilər üstünlük təşkil edir.

Qətərə immiqrant axını əsasən son illərdə sürətlə artmağa başlayıb. Nəticədə, 2003-cü ildə əhalisi 700 000-dən az olan Qətərdə 2016-cı ildə əhalinin sayı 2.5 milyona çatıb.

Miqrantların arasında qadınlar da var, lakin kişilər sayca böyük üstünlük təşkil edir. Onlar Dünya Çempionatına lazım olan infrastrukturu təşkil edəcək obyektlərin tikintisinə cəlb olunub.

Miqrantlar Qətərə dünyanın müxtəlif ölkələrindən gəlib, lakin əksəriyyətini Hindistan və Nepaldan gələnlər təşkil edir. Bu səbəbdən, Hinduizm dininə mənsub olan hindlilər ölkədə müsəlmanlardan və xristianlardan sonra üçüncü ən böyük əhali qrupuna çevrilib, ABŞ-ın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (MKİ) məlumatında qeyd olunur.

Yaxşı iş və firavan gələcək vədlərinə baxmayaraq, son zamanlar yayılmış bir sıra hesabatlara əsasən, miqrantlar dəhşətli şəraitdə işləməyə məcbur edilir, onların yarıdan çoxu hələ də ölkə boyu yaradılmış əmək düşərgələrində yaşayır.

Qətər, fəhlələrin yaşayış şəraitini yaxşılaşdıracağına söz verib, lakin «Amnesty International» təşkilatının 2016-2017-ci illərə aid hesabatına əsasən, «işçilər istismar və alçaldıcı hallarla üzləşməkdə davam edirlər».

Londonun ən böyük mülkədarları?

Qətər son onillik ərzində Londonun iri obyektlərinin alqısı ilə məşğul idi.

Qətərlilərin Londonda aldıqları mülk arasında «Shard» göydələni, cah-calallı Harrods mağazası, «Chelsea» kazarmaları adlanan yaşayış binaları, Olimpiya Oyunları kəndi və «Canary Wharf» biznes rayonundakı mülklərdə payı var.

Ölkənin Maliyyə naziri Əli Şərif əl-Emadi, mart ayında BBC-ə bildirmişdi ki, ölkəsinin Britaniyaya yatırdığı investisiyaların həcmi 45 -51 milyard dollar arasındadır.

Əli Şərif əl-Emadi demişdi ki, ölkəsi yaxın 3-5 il ərzində Britaniyaya, ölkənin daşınmaz əmlakı da daxil, 6 milyard dollardan artıq investisiya yatırmaq niyyətindədir.

Qətərin incəsənətə vurğunluğu

Qətər mühafizəkar ölkə kimi ad çıxarsa da, son bir neçə il ərzində bir sıra sərgilərə sponsorluq edib. Belə tədbirlər arasında, o cümlədən, misal üçün, yaradıcılığı birmənalı qarşılanmayan rəssam Damien Hirstin 2013-cü ildə Yaxın Şərqdə ilk dəfə təşkil edilmiş sərgisini qeyd etmək olar. Həmin sərgi Qətərdə keçirilib.

Həmin ildə Qətər Əmirinin bacısı və Qətər Muzeylər İdarəsinin rəhbəri Şeyxə əl-Məyəssə bin Həməd bin Xəlifə əl-Thani incəsənət aləminin ən nüfuzlu xadimlərinin «Art Review's Power» 100 siyahısına başçılıq etmişdi.

Həmin illərdə yayılan bəzi şayiələrə görə, əmirin bacısı incəsənət nümunələrinə ildə 1 milyard dollaradək pul xərcləyib. Onun aldığı rəsmlər arasında Andi Veyrol (Andy Warhol), Mark Rozko (Mark Rothko), Pol Quuqin (Paul Gauguin) və Pol Çezanne (Paul Cézanne) kimi yaradıcıların əsərlərinin olduğu deyilir.

Paytaxt Doha şəhərində 2008-ci ildə İslam İncəsənəti Muzeyi açılıb. Həmin muzeydə dünyanın müxtəlif guşələrindən 1,400 illik zaman kəsiyini əhatə edən Islam incəsənəti nümunələri toplanıb.

Nəhəng, oyuncaq ayı fiquru

Qətərdə incəsənət sevgisi muzeylərlə məhdudlaşmır, ictimai yerlərdə də özünü göstərir.

Paytaxt Dohanın Hamad beynəlxalq hava limanına gələnlər, orada, terminalın tən ortasında qurulmuş və hündürlüyü 7 metr olan oyuncaq ayı fiqurunu görməyə bilməz.

Lampa dayağına söykənən halda oturmuş nəhəng, oyuncaq ayı fiquru isveçrəli sənətkar Urs Fisçer (Urs Fischer) tərəfindən 10 il bundan əvvəl yaradılıb. Oyuncaq ayı fiquru bürüncdən tökülüb və az qala, 20 ton ağırlığındadır.

Hamad beynəlxalq hava limanının rəsmi bukletində həmin oyuncaq ayı fiquru, «ətrafdakı məkana humanistlik çalarları qatan, səyahətçilərə uşaqlıqlarını və ev şəraitini xatırladan obyekt» kimi təsvir edilib.

Bu nəhəng oyuncağın qiyməti isə heç də ucuz olmayıb: tökmə bürüncdən hazırlanmış fiqur 2011-ci ildə Nyu York hərracında 6.8 milyona dollara alınıb.

Qətər zənginləri

Bu balaca ölkə bütün bu xərclərin öhdəsindən necə gəlib? Qətərin neft və qaz yataqları var. Ölkə qazancını, etdiyi yatırımlardan da çıxarır. Ölkə əhalisinin hər adambaşına düşən ÜDM payına görə, Qətər dünyada birincidir.

2016-cı ildə həmin göstərici Qətərdə 129,700 dollar olub. Bu, ikinci yerdə gedən Lüksemburqun göstəricisindən 20,000 dollar artıq olub, MKİ-nin məlumat kitabında qeyd edilir.

Siyahının ən dibində yer tutan Somalidə isə adam başına düşən ÜDM payı həmin ildə 400 dollara bərabər olub.

Lakin Qətər əhalisi arasında sərvət bərabər paylaşılmayıb. Sabiq əmir, Şeyx Həməd bin Xəlifə əl-Thani 2.4 milyard dollar dəyəri olan sərvətə malikdir.

2015-ci ildə BBC-ə danışan miqrantlar isə ayda 350 dollar qazandıqlarını bildirmişdilər.